Skip to content
אתר זה לא תומך בגרסאות ישנות של אינטרנט אקספלורר
מומלץ להשתמש בדפדפן גוגל כרום או פיירפוקס מוזילה
(או באינטרנט אקספלורר / edge עדכני)
Enjoy Learning Sanskrit tips, tools, resources and more...

महाभारतः       mahābhārataḥ - book-13, chapter-105

Use the following checkboxes to set the display options for this chapter (You can also control the display of each verse separately):
what would you like to see in each verse:
युधिष्ठिर उवाच ।
एको लोकः सुकृतिनां सर्वे त्वाहो पितामह ।
उत तत्रापि नानात्वं तन्मे ब्रूहि पितामह ॥१॥
1. yudhiṣṭhira uvāca ,
eko lokaḥ sukṛtināṁ sarve tvāho pitāmaha ,
uta tatrāpi nānātvaṁ tanme brūhi pitāmaha.
भीष्म उवाच ।
कर्मभिः पार्थ नानात्वं लोकानां यान्ति मानवाः ।
पुण्यान्पुण्यकृतो यान्ति पापान्पापकृतो जनाः ॥२॥
2. bhīṣma uvāca ,
karmabhiḥ pārtha nānātvaṁ lokānāṁ yānti mānavāḥ ,
puṇyānpuṇyakṛto yānti pāpānpāpakṛto janāḥ.
अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् ।
गौतमस्य मुनेस्तात संवादं वासवस्य च ॥३॥
3. atrāpyudāharantīmamitihāsaṁ purātanam ,
gautamasya munestāta saṁvādaṁ vāsavasya ca.
ब्राह्मणो गौतमः कश्चिन्मृदुर्दान्तो जितेन्द्रियः ।
महावने हस्तिशिशुं परिद्यूनममातृकम् ॥४॥
4. brāhmaṇo gautamaḥ kaścinmṛdurdānto jitendriyaḥ ,
mahāvane hastiśiśuṁ paridyūnamamātṛkam.
तं दृष्ट्वा जीवयामास सानुक्रोशो धृतव्रतः ।
स तु दीर्घेण कालेन बभूवातिबलो महान् ॥५॥
5. taṁ dṛṣṭvā jīvayāmāsa sānukrośo dhṛtavrataḥ ,
sa tu dīrgheṇa kālena babhūvātibalo mahān.
तं प्रभिन्नं महानागं प्रस्रुतं सर्वतो मदम् ।
धृतराष्ट्रस्य रूपेण शक्रो जग्राह हस्तिनम् ॥६॥
6. taṁ prabhinnaṁ mahānāgaṁ prasrutaṁ sarvato madam ,
dhṛtarāṣṭrasya rūpeṇa śakro jagrāha hastinam.
ह्रियमाणं तु तं दृष्ट्वा गौतमः संशितव्रतः ।
अभ्यभाषत राजानं धृतराष्ट्रं महातपाः ॥७॥
7. hriyamāṇaṁ tu taṁ dṛṣṭvā gautamaḥ saṁśitavrataḥ ,
abhyabhāṣata rājānaṁ dhṛtarāṣṭraṁ mahātapāḥ.
मा मे हार्षीर्हस्तिनं पुत्रमेनं दुःखात्पुष्टं धृतराष्ट्राकृतज्ञ ।
मित्रं सतां सप्तपदं वदन्ति मित्रद्रोहो नैव राजन्स्पृशेत्त्वाम् ॥८॥
8. mā me hārṣīrhastinaṁ putramenaṁ; duḥkhātpuṣṭaṁ dhṛtarāṣṭrākṛtajña ,
mitraṁ satāṁ saptapadaṁ vadanti; mitradroho naiva rājanspṛśettvām.
इध्मोदकप्रदातारं शून्यपालकमाश्रमे ।
विनीतमाचार्यकुले सुयुक्तं गुरुकर्मणि ॥९॥
9. idhmodakapradātāraṁ śūnyapālakamāśrame ,
vinītamācāryakule suyuktaṁ gurukarmaṇi.
शिष्टं दान्तं कृतज्ञं च प्रियं च सततं मम ।
न मे विक्रोशतो राजन्हर्तुमर्हसि कुञ्जरम् ॥१०॥
10. śiṣṭaṁ dāntaṁ kṛtajñaṁ ca priyaṁ ca satataṁ mama ,
na me vikrośato rājanhartumarhasi kuñjaram.
धृतराष्ट्र उवाच ।
गवां सहस्रं भवते ददामि दासीशतं निष्कशतानि पञ्च ।
अन्यच्च वित्तं विविधं महर्षे किं ब्राह्मणस्येह गजेन कृत्यम् ॥११॥
11. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
gavāṁ sahasraṁ bhavate dadāmi; dāsīśataṁ niṣkaśatāni pañca ,
anyacca vittaṁ vividhaṁ maharṣe; kiṁ brāhmaṇasyeha gajena kṛtyam.
गौतम उवाच ।
त्वामेव गावोऽभि भवन्तु राजन्दास्यः सनिष्का विविधं च रत्नम् ।
अन्यच्च वित्तं विविधं नरेन्द्र किं ब्राह्मणस्येह धनेन कृत्यम् ॥१२॥
12. gautama uvāca ,
tvāmeva gāvo'bhi bhavantu rāja;ndāsyaḥ saniṣkā vividhaṁ ca ratnam ,
anyacca vittaṁ vividhaṁ narendra; kiṁ brāhmaṇasyeha dhanena kṛtyam.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ब्राह्मणानां हस्तिभिर्नास्ति कृत्यं राजन्यानां नागकुलानि विप्र ।
स्वं वाहनं नयतो नास्त्यधर्मो नागश्रेष्ठाद्गौतमास्मान्निवर्त ॥१३॥
13. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
brāhmaṇānāṁ hastibhirnāsti kṛtyaṁ; rājanyānāṁ nāgakulāni vipra ,
svaṁ vāhanaṁ nayato nāstyadharmo; nāgaśreṣṭhādgautamāsmānnivarta.
गौतम उवाच ।
यत्र प्रेतो नन्दति पुण्यकर्मा यत्र प्रेतः शोचति पापकर्मा ।
वैवस्वतस्य सदने महात्मनस्तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥१४॥
14. gautama uvāca ,
yatra preto nandati puṇyakarmā; yatra pretaḥ śocati pāpakarmā ,
vaivasvatasya sadane mahātmana;statra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ये निष्क्रिया नास्तिकाः श्रद्दधानाः पापात्मान इन्द्रियार्थे निविष्टाः ।
यमस्य ते यातनां प्राप्नुवन्ति परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥१५॥
15. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
ye niṣkriyā nāstikāḥ śraddadhānāḥ; pāpātmāna indriyārthe niviṣṭāḥ ,
yamasya te yātanāṁ prāpnuvanti; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
वैवस्वती संयमनी जनानां यत्रानृतं नोच्यते यत्र सत्यम् ।
यत्राबला बलिनं यातयन्ति तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥१६॥
16. gautama uvāca ,
vaivasvatī saṁyamanī janānāṁ; yatrānṛtaṁ nocyate yatra satyam ,
yatrābalā balinaṁ yātayanti; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ज्येष्ठां स्वसारं पितरं मातरं च गुरुं यथा मानयन्तश्चरन्ति ।
तथाविधानामेष लोको महर्षे परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥१७॥
17. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
jyeṣṭhāṁ svasāraṁ pitaraṁ mātaraṁ ca; guruṁ yathā mānayantaścaranti ,
tathāvidhānāmeṣa loko maharṣe; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
मन्दाकिनी वैश्रवणस्य राज्ञो महाभोगा भोगिजनप्रवेश्या ।
गन्धर्वयक्षैरप्सरोभिश्च जुष्टा तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥१८॥
18. gautama uvāca ,
mandākinī vaiśravaṇasya rājño; mahābhogā bhogijanapraveśyā ,
gandharvayakṣairapsarobhiśca juṣṭā; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
अतिथिव्रताः सुव्रता ये जना वै प्रतिश्रयं ददति ब्राह्मणेभ्यः ।
शिष्टाशिनः संविभज्याश्रितांश्च मन्दाकिनीं तेऽपि विभूषयन्ति ॥१९॥
19. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
atithivratāḥ suvratā ye janā vai; pratiśrayaṁ dadati brāhmaṇebhyaḥ ,
śiṣṭāśinaḥ saṁvibhajyāśritāṁśca; mandākinīṁ te'pi vibhūṣayanti.
गौतम उवाच ।
मेरोरग्रे यद्वनं भाति रम्यं सुपुष्पितं किंनरगीतजुष्टम् ।
सुदर्शना यत्र जम्बूर्विशाला तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥२०॥
20. gautama uvāca ,
meroragre yadvanaṁ bhāti ramyaṁ; supuṣpitaṁ kiṁnaragītajuṣṭam ,
sudarśanā yatra jambūrviśālā; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ये ब्राह्मणा मृदवः सत्यशीला बहुश्रुताः सर्वभूताभिरामाः ।
येऽधीयन्ते सेतिहासं पुराणं मध्वाहुत्या जुह्वति च द्विजेभ्यः ॥२१॥
21. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
ye brāhmaṇā mṛdavaḥ satyaśīlā; bahuśrutāḥ sarvabhūtābhirāmāḥ ,
ye'dhīyante setihāsaṁ purāṇaṁ; madhvāhutyā juhvati ca dvijebhyaḥ.
तथाविधानामेष लोको महर्षे परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ।
यद्विद्यते विदितं स्थानमस्ति तद्ब्रूहि त्वं त्वरितो ह्येष यामि ॥२२॥
22. tathāvidhānāmeṣa loko maharṣe; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra ,
yadvidyate viditaṁ sthānamasti; tadbrūhi tvaṁ tvarito hyeṣa yāmi.
गौतम उवाच ।
सुपुष्पितं किंनरराजजुष्टं प्रियं वनं नन्दनं नारदस्य ।
गन्धर्वाणामप्सरसां च सद्म तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥२३॥
23. gautama uvāca ,
supuṣpitaṁ kiṁnararājajuṣṭaṁ; priyaṁ vanaṁ nandanaṁ nāradasya ,
gandharvāṇāmapsarasāṁ ca sadma; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ये नृत्तगीतकुशला जनाः सदा ह्ययाचमानाः सहिताश्चरन्ति ।
तथाविधानामेष लोको महर्षे परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥२४॥
24. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
ye nṛttagītakuśalā janāḥ sadā; hyayācamānāḥ sahitāścaranti ,
tathāvidhānāmeṣa loko maharṣe; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
यत्रोत्तराः कुरवो भान्ति रम्या देवैः सार्धं मोदमाना नरेन्द्र ।
यत्राग्नियौनाश्च वसन्ति विप्रा ह्ययोनयः पर्वतयोनयश्च ॥२५॥
25. gautama uvāca ,
yatrottarāḥ kuravo bhānti ramyā; devaiḥ sārdhaṁ modamānā narendra ,
yatrāgniyaunāśca vasanti viprā; hyayonayaḥ parvatayonayaśca.
यत्र शक्रो वर्षति सर्वकामान्यत्र स्त्रियः कामचाराश्चरन्ति ।
यत्र चेर्ष्या नास्ति नारीनराणां तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥२६॥
26. yatra śakro varṣati sarvakāmā;nyatra striyaḥ kāmacārāścaranti ,
yatra cerṣyā nāsti nārīnarāṇāṁ; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ये सर्वभूतेषु निवृत्तकामा अमांसादा न्यस्तदण्डाश्चरन्ति ।
न हिंसन्ति स्थावरं जङ्गमं च भूतानां ये सर्वभूतात्मभूताः ॥२७॥
27. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
ye sarvabhūteṣu nivṛttakāmā; amāṁsādā nyastadaṇḍāścaranti ,
na hiṁsanti sthāvaraṁ jaṅgamaṁ ca; bhūtānāṁ ye sarvabhūtātmabhūtāḥ.
निराशिषो निर्ममा वीतरागा लाभालाभे तुल्यनिन्दाप्रशंसाः ।
तथाविधानामेष लोको महर्षे परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥२८॥
28. nirāśiṣo nirmamā vītarāgā; lābhālābhe tulyanindāpraśaṁsāḥ ,
tathāvidhānāmeṣa loko maharṣe; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
ततः परं भान्ति लोकाः सनातनाः सुपुण्यगन्धा निर्मला वीतशोकाः ।
सोमस्य राज्ञः सदने महात्मनस्तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥२९॥
29. gautama uvāca ,
tataḥ paraṁ bhānti lokāḥ sanātanāḥ; supuṇyagandhā nirmalā vītaśokāḥ ,
somasya rājñaḥ sadane mahātmana;statra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ये दानशीला न प्रतिगृह्णते सदा न चाप्यर्थानाददते परेभ्यः ।
येषामदेयमर्हते नास्ति किंचित्सर्वातिथ्याः सुप्रसादा जनाश्च ॥३०॥
30. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
ye dānaśīlā na pratigṛhṇate sadā; na cāpyarthānādadate parebhyaḥ ,
yeṣāmadeyamarhate nāsti kiṁci;tsarvātithyāḥ suprasādā janāśca.
ये क्षन्तारो नाभिजल्पन्ति चान्याञ्शक्ता भूत्वा सततं पुण्यशीलाः ।
तथाविधानामेष लोको महर्षे परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥३१॥
31. ye kṣantāro nābhijalpanti cānyā;ñśaktā bhūtvā satataṁ puṇyaśīlāḥ ,
tathāvidhānāmeṣa loko maharṣe; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
ततः परं भान्ति लोकाः सनातना विरजसो वितमस्का विशोकाः ।
आदित्यस्य सुमहान्तः सुवृत्तास्तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥३२॥
32. gautama uvāca ,
tataḥ paraṁ bhānti lokāḥ sanātanā; virajaso vitamaskā viśokāḥ ,
ādityasya sumahāntaḥ suvṛttā;statra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
स्वाध्यायशीला गुरुशुश्रूषणे रतास्तपस्विनः सुव्रताः सत्यसंधाः ।
आचार्याणामप्रतिकूलभाषिणो नित्योत्थिता गुरुकर्मस्वचोद्याः ॥३३॥
33. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
svādhyāyaśīlā guruśuśrūṣaṇe ratā;stapasvinaḥ suvratāḥ satyasaṁdhāḥ ,
ācāryāṇāmapratikūlabhāṣiṇo; nityotthitā gurukarmasvacodyāḥ.
तथाविधानामेष लोको महर्षे विशुद्धानां भावितवाङ्मतीनाम् ।
सत्ये स्थितानां वेदविदां महात्मनां परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥३४॥
34. tathāvidhānāmeṣa loko maharṣe; viśuddhānāṁ bhāvitavāṅmatīnām ,
satye sthitānāṁ vedavidāṁ mahātmanāṁ; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
ततः परे भान्ति लोकाः सनातनाः सुपुण्यगन्धा विरजा विशोकाः ।
वरुणस्य राज्ञः सदने महात्मनस्तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥३५॥
35. gautama uvāca ,
tataḥ pare bhānti lokāḥ sanātanāḥ; supuṇyagandhā virajā viśokāḥ ,
varuṇasya rājñaḥ sadane mahātmana;statra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
चातुर्मास्यैर्ये यजन्ते जनाः सदा तथेष्टीनां दशशतं प्राप्नुवन्ति ।
ये चाग्निहोत्रं जुह्वति श्रद्दधाना यथान्यायं त्रीणि वर्षाणि विप्राः ॥३६॥
36. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
cāturmāsyairye yajante janāḥ sadā; tatheṣṭīnāṁ daśaśataṁ prāpnuvanti ,
ye cāgnihotraṁ juhvati śraddadhānā; yathānyāyaṁ trīṇi varṣāṇi viprāḥ.
स्वदारिणां धर्मधुरे महात्मनां यथोचिते वर्त्मनि सुस्थितानाम् ।
धर्मात्मनामुद्वहतां गतिं तां परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥३७॥
37. svadāriṇāṁ dharmadhure mahātmanāṁ; yathocite vartmani susthitānām ,
dharmātmanāmudvahatāṁ gatiṁ tāṁ; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
इन्द्रस्य लोका विरजा विशोका दुरन्वयाः काङ्क्षिता मानवानाम् ।
तस्याहं ते भवने भूरितेजसो राजन्निमं हस्तिनं यातयिष्ये ॥३८॥
38. gautama uvāca ,
indrasya lokā virajā viśokā; duranvayāḥ kāṅkṣitā mānavānām ,
tasyāhaṁ te bhavane bhūritejaso; rājannimaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
शतवर्षजीवी यश्च शूरो मनुष्यो वेदाध्यायी यश्च यज्वाप्रमत्तः ।
एते सर्वे शक्रलोकं व्रजन्ति परं गन्ता धृतराष्ट्रो न तत्र ॥३९॥
39. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
śatavarṣajīvī yaśca śūro manuṣyo; vedādhyāyī yaśca yajvāpramattaḥ ,
ete sarve śakralokaṁ vrajanti; paraṁ gantā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
प्राजापत्याः सन्ति लोका महान्तो नाकस्य पृष्ठे पुष्कला वीतशोकाः ।
मनीषिताः सर्वलोकोद्भवानां तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥४०॥
40. gautama uvāca ,
prājāpatyāḥ santi lokā mahānto; nākasya pṛṣṭhe puṣkalā vītaśokāḥ ,
manīṣitāḥ sarvalokodbhavānāṁ; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
ये राजानो राजसूयाभिषिक्ता धर्मात्मानो रक्षितारः प्रजानाम् ।
ये चाश्वमेधावभृथाप्लुताङ्गास्तेषां लोका धृतराष्ट्रो न तत्र ॥४१॥
41. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
ye rājāno rājasūyābhiṣiktā; dharmātmāno rakṣitāraḥ prajānām ,
ye cāśvamedhāvabhṛthāplutāṅgā;steṣāṁ lokā dhṛtarāṣṭro na tatra.
गौतम उवाच ।
ततः परं भान्ति लोकाः सनातनाः सुपुण्यगन्धा विरजा वीतशोकाः ।
तस्मिन्नहं दुर्लभे त्वाप्रधृष्ये गवां लोके हस्तिनं यातयिष्ये ॥४२॥
42. gautama uvāca ,
tataḥ paraṁ bhānti lokāḥ sanātanāḥ; supuṇyagandhā virajā vītaśokāḥ ,
tasminnahaṁ durlabhe tvāpradhṛṣye; gavāṁ loke hastinaṁ yātayiṣye.
धृतराष्ट्र उवाच ।
यो गोसहस्री शतदः समां समां यो गोशती दश दद्याच्च शक्त्या ।
तथा दशभ्यो यश्च दद्यादिहैकां पञ्चभ्यो वा दानशीलस्तथैकाम् ॥४३॥
43. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
yo gosahasrī śatadaḥ samāṁ samāṁ; yo gośatī daśa dadyācca śaktyā ,
tathā daśabhyo yaśca dadyādihaikāṁ; pañcabhyo vā dānaśīlastathaikām.
ये जीर्यन्ते ब्रह्मचर्येण विप्रा ब्राह्मीं वाचं परिरक्षन्ति चैव ।
मनस्विनस्तीर्थयात्रापरायणास्ते तत्र मोदन्ति गवां विमाने ॥४४॥
44. ye jīryante brahmacaryeṇa viprā; brāhmīṁ vācaṁ parirakṣanti caiva ,
manasvinastīrthayātrāparāyaṇā;ste tatra modanti gavāṁ vimāne.
प्रभासं मानसं पुण्यं पुष्कराणि महत्सरः ।
पुण्यं च नैमिषं तीर्थं बाहुदां करतोयिनीम् ॥४५॥
45. prabhāsaṁ mānasaṁ puṇyaṁ puṣkarāṇi mahatsaraḥ ,
puṇyaṁ ca naimiṣaṁ tīrthaṁ bāhudāṁ karatoyinīm.
गयां गयशिरश्चैव विपाशां स्थूलवालुकाम् ।
तूष्णींगङ्गां दशगङ्गां महाह्रदमथापि च ॥४६॥
46. gayāṁ gayaśiraścaiva vipāśāṁ sthūlavālukām ,
tūṣṇīṁgaṅgāṁ daśagaṅgāṁ mahāhradamathāpi ca.
गौतमीं कौशिकीं पाकां महात्मानो धृतव्रताः ।
सरस्वतीदृषद्वत्यौ यमुनां ये प्रयान्ति च ॥४७॥
47. gautamīṁ kauśikīṁ pākāṁ mahātmāno dhṛtavratāḥ ,
sarasvatīdṛṣadvatyau yamunāṁ ye prayānti ca.
तत्र ते दिव्यसंस्थाना दिव्यमाल्यधराः शिवाः ।
प्रयान्ति पुण्यगन्धाढ्या धृतराष्ट्रो न तत्र वै ॥४८॥
48. tatra te divyasaṁsthānā divyamālyadharāḥ śivāḥ ,
prayānti puṇyagandhāḍhyā dhṛtarāṣṭro na tatra vai.
गौतम उवाच ।
यत्र शीतभयं नास्ति न चोष्णभयमण्वपि ।
न क्षुत्पिपासे न ग्लानिर्न दुःखं न सुखं तथा ॥४९॥
49. gautama uvāca ,
yatra śītabhayaṁ nāsti na coṣṇabhayamaṇvapi ,
na kṣutpipāse na glānirna duḥkhaṁ na sukhaṁ tathā.
न द्वेष्यो न प्रियः कश्चिन्न बन्धुर्न रिपुस्तथा ।
न जरामरणे वापि न पुण्यं न च पातकम् ॥५०॥
50. na dveṣyo na priyaḥ kaścinna bandhurna ripustathā ,
na jarāmaraṇe vāpi na puṇyaṁ na ca pātakam.
तस्मिन्विरजसि स्फीते प्रज्ञासत्त्वव्यवस्थिते ।
स्वयंभुभवने पुण्ये हस्तिनं मे यतिष्यति ॥५१॥
51. tasminvirajasi sphīte prajñāsattvavyavasthite ,
svayaṁbhubhavane puṇye hastinaṁ me yatiṣyati.
धृतराष्ट्र उवाच ।
निर्मुक्ताः सर्वसङ्गेभ्यो कृतात्मानो यतव्रताः ।
अध्यात्मयोगसंस्थाने युक्ताः स्वर्गगतिं गताः ॥५२॥
52. dhṛtarāṣṭra uvāca ,
nirmuktāḥ sarvasaṅgebhyo kṛtātmāno yatavratāḥ ,
adhyātmayogasaṁsthāne yuktāḥ svargagatiṁ gatāḥ.
ते ब्रह्मभवनं पुण्यं प्राप्नुवन्तीह सात्त्विकाः ।
न तत्र धृतराष्ट्रस्ते शक्यो द्रष्टुं महामुने ॥५३॥
53. te brahmabhavanaṁ puṇyaṁ prāpnuvantīha sāttvikāḥ ,
na tatra dhṛtarāṣṭraste śakyo draṣṭuṁ mahāmune.
गौतम उवाच ।
रथन्तरं यत्र बृहच्च गीयते यत्र वेदी पुण्डरीकैः स्तृणोति ।
यत्रोपयाति हरिभिः सोमपीथी तत्र त्वाहं हस्तिनं यातयिष्ये ॥५४॥
54. gautama uvāca ,
rathantaraṁ yatra bṛhacca gīyate; yatra vedī puṇḍarīkaiḥ stṛṇoti ,
yatropayāti haribhiḥ somapīthī; tatra tvāhaṁ hastinaṁ yātayiṣye.
बुध्यामि त्वां वृत्रहणं शतक्रतुं व्यतिक्रमन्तं भुवनानि विश्वा ।
कच्चिन्न वाचा वृजिनं कदाचिदकार्षं ते मनसोऽभिषङ्गात् ॥५५॥
55. budhyāmi tvāṁ vṛtrahaṇaṁ śatakratuṁ; vyatikramantaṁ bhuvanāni viśvā ,
kaccinna vācā vṛjinaṁ kadāci;dakārṣaṁ te manaso'bhiṣaṅgāt.
शक्र उवाच ।
यस्मादिमं लोकपथं प्रजानामन्वागमं पदवादे गजस्य ।
तस्माद्भवान्प्रणतं मानुशास्तु ब्रवीषि यत्तत्करवाणि सर्वम् ॥५६॥
56. śakra uvāca ,
yasmādimaṁ lokapathaṁ prajānā;manvāgamaṁ padavāde gajasya ,
tasmādbhavānpraṇataṁ mānuśāstu; bravīṣi yattatkaravāṇi sarvam.
गौतम उवाच ।
श्वेतं करेणुं मम पुत्रनागं यं मेऽहार्षीर्दशवर्षाणि बालम् ।
यो मे वने वसतोऽभूद्द्वितीयस्तमेव मे देहि सुरेन्द्र नागम् ॥५७॥
57. gautama uvāca ,
śvetaṁ kareṇuṁ mama putranāgaṁ; yaṁ me'hārṣīrdaśavarṣāṇi bālam ,
yo me vane vasato'bhūddvitīya;stameva me dehi surendra nāgam.
शक्र उवाच ।
अयं सुतस्ते द्विजमुख्य नागश्चाघ्रायते त्वामभिवीक्षमाणः ।
पादौ च ते नासिकयोपजिघ्रते श्रेयो मम ध्याहि नमश्च तेऽस्तु ॥५८॥
58. śakra uvāca ,
ayaṁ sutaste dvijamukhya nāga;ścāghrāyate tvāmabhivīkṣamāṇaḥ ,
pādau ca te nāsikayopajighrate; śreyo mama dhyāhi namaśca te'stu.
गौतम उवाच ।
शिवं सदैवेह सुरेन्द्र तुभ्यं ध्यायामि पूजां च सदा प्रयुञ्जे ।
ममापि त्वं शक्र शिवं ददस्व त्वया दत्तं प्रतिगृह्णामि नागम् ॥५९॥
59. gautama uvāca ,
śivaṁ sadaiveha surendra tubhyaṁ; dhyāyāmi pūjāṁ ca sadā prayuñje ,
mamāpi tvaṁ śakra śivaṁ dadasva; tvayā dattaṁ pratigṛhṇāmi nāgam.
शक्र उवाच ।
येषां वेदा निहिता वै गुहायां मनीषिणां सत्त्ववतां महात्मनाम् ।
तेषां त्वयैकेन महात्मनास्मि बुद्धस्तस्मात्प्रीतिमांस्तेऽहमद्य ॥६०॥
60. śakra uvāca ,
yeṣāṁ vedā nihitā vai guhāyāṁ; manīṣiṇāṁ sattvavatāṁ mahātmanām ,
teṣāṁ tvayaikena mahātmanāsmi; buddhastasmātprītimāṁste'hamadya.
हन्तैहि ब्राह्मण क्षिप्रं सह पुत्रेण हस्तिना ।
प्राप्नुहि त्वं शुभाँल्लोकानह्नाय च चिराय च ॥६१॥
61. hantaihi brāhmaṇa kṣipraṁ saha putreṇa hastinā ,
prāpnuhi tvaṁ śubhāँllokānahnāya ca cirāya ca.
भीष्म उवाच ।
स गौतमं पुरस्कृत्य सह पुत्रेण हस्तिना ।
दिवमाचक्रमे वज्री सद्भिः सह दुरासदम् ॥६२॥
62. bhīṣma uvāca ,
sa gautamaṁ puraskṛtya saha putreṇa hastinā ,
divamācakrame vajrī sadbhiḥ saha durāsadam.

Links to all chapters:

ādi parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117 Chapter 118 Chapter 119 Chapter 120 Chapter 121 Chapter 122 Chapter 123 Chapter 124 Chapter 125 Chapter 126 Chapter 127 Chapter 128 Chapter 129 Chapter 130 Chapter 131 Chapter 132 Chapter 133 Chapter 134 Chapter 135 Chapter 136 Chapter 137 Chapter 138 Chapter 139 Chapter 140 Chapter 141 Chapter 142 Chapter 143 Chapter 144 Chapter 145 Chapter 146 Chapter 147 Chapter 148 Chapter 149 Chapter 150 Chapter 151 Chapter 152 Chapter 153 Chapter 154 Chapter 155 Chapter 156 Chapter 157 Chapter 158 Chapter 159 Chapter 160 Chapter 161 Chapter 162 Chapter 163 Chapter 164 Chapter 165 Chapter 166 Chapter 167 Chapter 168 Chapter 169 Chapter 170 Chapter 171 Chapter 172 Chapter 173 Chapter 174 Chapter 175 Chapter 176 Chapter 177 Chapter 178 Chapter 179 Chapter 180 Chapter 181 Chapter 182 Chapter 183 Chapter 184 Chapter 185 Chapter 186 Chapter 187 Chapter 188 Chapter 189 Chapter 190 Chapter 191 Chapter 192 Chapter 193 Chapter 194 Chapter 195 Chapter 196 Chapter 197 Chapter 198 Chapter 199 Chapter 200 Chapter 201 Chapter 202 Chapter 203 Chapter 204 Chapter 205 Chapter 206 Chapter 207 Chapter 208 Chapter 209 Chapter 210 Chapter 211 Chapter 212 Chapter 213 Chapter 214 Chapter 215 Chapter 216 Chapter 217 Chapter 218 Chapter 219 Chapter 220 Chapter 221 Chapter 222 Chapter 223 Chapter 224 Chapter 225

sabhā parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72

vana parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117 Chapter 118 Chapter 119 Chapter 120 Chapter 121 Chapter 122 Chapter 123 Chapter 124 Chapter 125 Chapter 126 Chapter 127 Chapter 128 Chapter 129 Chapter 130 Chapter 131 Chapter 132 Chapter 133 Chapter 134 Chapter 135 Chapter 136 Chapter 137 Chapter 138 Chapter 139 Chapter 140 Chapter 141 Chapter 142 Chapter 143 Chapter 144 Chapter 145 Chapter 146 Chapter 147 Chapter 148 Chapter 149 Chapter 150 Chapter 151 Chapter 152 Chapter 153 Chapter 154 Chapter 155 Chapter 156 Chapter 157 Chapter 158 Chapter 159 Chapter 160 Chapter 161 Chapter 162 Chapter 163 Chapter 164 Chapter 165 Chapter 166 Chapter 167 Chapter 168 Chapter 169 Chapter 170 Chapter 171 Chapter 172 Chapter 173 Chapter 174 Chapter 175 Chapter 176 Chapter 177 Chapter 178 Chapter 179 Chapter 180 Chapter 181 Chapter 182 Chapter 183 Chapter 184 Chapter 185 Chapter 186 Chapter 187 Chapter 188 Chapter 189 Chapter 190 Chapter 191 Chapter 192 Chapter 193 Chapter 194 Chapter 195 Chapter 196 Chapter 197 Chapter 198 Chapter 199 Chapter 200 Chapter 201 Chapter 202 Chapter 203 Chapter 204 Chapter 205 Chapter 206 Chapter 207 Chapter 208 Chapter 209 Chapter 210 Chapter 211 Chapter 212 Chapter 213 Chapter 214 Chapter 215 Chapter 216 Chapter 217 Chapter 218 Chapter 219 Chapter 220 Chapter 221 Chapter 222 Chapter 223 Chapter 224 Chapter 225 Chapter 226 Chapter 227 Chapter 228 Chapter 229 Chapter 230 Chapter 231 Chapter 232 Chapter 233 Chapter 234 Chapter 235 Chapter 236 Chapter 237 Chapter 238 Chapter 239 Chapter 240 Chapter 241 Chapter 242 Chapter 243 Chapter 244 Chapter 245 Chapter 246 Chapter 247 Chapter 248 Chapter 249 Chapter 250 Chapter 251 Chapter 252 Chapter 253 Chapter 254 Chapter 255 Chapter 256 Chapter 257 Chapter 258 Chapter 259 Chapter 260 Chapter 261 Chapter 262 Chapter 263 Chapter 264 Chapter 265 Chapter 266 Chapter 267 Chapter 268 Chapter 269 Chapter 270 Chapter 271 Chapter 272 Chapter 273 Chapter 274 Chapter 275 Chapter 276 Chapter 277 Chapter 278 Chapter 279 Chapter 280 Chapter 281 Chapter 282 Chapter 283 Chapter 284 Chapter 285 Chapter 286 Chapter 287 Chapter 288 Chapter 289 Chapter 290 Chapter 291 Chapter 292 Chapter 293 Chapter 294 Chapter 295 Chapter 296 Chapter 297 Chapter 298 Chapter 299

virāṭa parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67

udyoga parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117 Chapter 118 Chapter 119 Chapter 120 Chapter 121 Chapter 122 Chapter 123 Chapter 124 Chapter 125 Chapter 126 Chapter 127 Chapter 128 Chapter 129 Chapter 130 Chapter 131 Chapter 132 Chapter 133 Chapter 134 Chapter 135 Chapter 136 Chapter 137 Chapter 138 Chapter 139 Chapter 140 Chapter 141 Chapter 142 Chapter 143 Chapter 144 Chapter 145 Chapter 146 Chapter 147 Chapter 148 Chapter 149 Chapter 150 Chapter 151 Chapter 152 Chapter 153 Chapter 154 Chapter 155 Chapter 156 Chapter 157 Chapter 158 Chapter 159 Chapter 160 Chapter 161 Chapter 162 Chapter 163 Chapter 164 Chapter 165 Chapter 166 Chapter 167 Chapter 168 Chapter 169 Chapter 170 Chapter 171 Chapter 172 Chapter 173 Chapter 174 Chapter 175 Chapter 176 Chapter 177 Chapter 178 Chapter 179 Chapter 180 Chapter 181 Chapter 182 Chapter 183 Chapter 184 Chapter 185 Chapter 186 Chapter 187 Chapter 188 Chapter 189 Chapter 190 Chapter 191 Chapter 192 Chapter 193 Chapter 194 Chapter 195 Chapter 196 Chapter 197

bhīṣma parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117

droṇa parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117 Chapter 118 Chapter 119 Chapter 120 Chapter 121 Chapter 122 Chapter 123 Chapter 124 Chapter 125 Chapter 126 Chapter 127 Chapter 128 Chapter 129 Chapter 130 Chapter 131 Chapter 132 Chapter 133 Chapter 134 Chapter 135 Chapter 136 Chapter 137 Chapter 138 Chapter 139 Chapter 140 Chapter 141 Chapter 142 Chapter 143 Chapter 144 Chapter 145 Chapter 146 Chapter 147 Chapter 148 Chapter 149 Chapter 150 Chapter 151 Chapter 152 Chapter 153 Chapter 154 Chapter 155 Chapter 156 Chapter 157 Chapter 158 Chapter 159 Chapter 160 Chapter 161 Chapter 162 Chapter 163 Chapter 164 Chapter 165 Chapter 166 Chapter 167 Chapter 168 Chapter 169 Chapter 170 Chapter 171 Chapter 172 Chapter 173

karṇa parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69

śalya parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64

sauptika parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18

strī parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27

śānti parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117 Chapter 118 Chapter 119 Chapter 120 Chapter 121 Chapter 122 Chapter 123 Chapter 124 Chapter 125 Chapter 126 Chapter 127 Chapter 128 Chapter 129 Chapter 130 Chapter 131 Chapter 132 Chapter 133 Chapter 134 Chapter 135 Chapter 136 Chapter 137 Chapter 138 Chapter 139 Chapter 140 Chapter 141 Chapter 142 Chapter 143 Chapter 144 Chapter 145 Chapter 146 Chapter 147 Chapter 148 Chapter 149 Chapter 150 Chapter 151 Chapter 152 Chapter 153 Chapter 154 Chapter 155 Chapter 156 Chapter 157 Chapter 158 Chapter 159 Chapter 160 Chapter 161 Chapter 162 Chapter 163 Chapter 164 Chapter 165 Chapter 166 Chapter 167 Chapter 168 Chapter 169 Chapter 170 Chapter 171 Chapter 172 Chapter 173 Chapter 174 Chapter 175 Chapter 176 Chapter 177 Chapter 178 Chapter 179 Chapter 180 Chapter 181 Chapter 182 Chapter 183 Chapter 184 Chapter 185 Chapter 186 Chapter 187 Chapter 188 Chapter 189 Chapter 190 Chapter 191 Chapter 192 Chapter 193 Chapter 194 Chapter 195 Chapter 196 Chapter 197 Chapter 198 Chapter 199 Chapter 200 Chapter 201 Chapter 202 Chapter 203 Chapter 204 Chapter 205 Chapter 206 Chapter 207 Chapter 208 Chapter 209 Chapter 210 Chapter 211 Chapter 212 Chapter 213 Chapter 214 Chapter 215 Chapter 216 Chapter 217 Chapter 218 Chapter 219 Chapter 220 Chapter 221 Chapter 222 Chapter 223 Chapter 224 Chapter 225 Chapter 226 Chapter 227 Chapter 228 Chapter 229 Chapter 230 Chapter 231 Chapter 232 Chapter 233 Chapter 234 Chapter 235 Chapter 236 Chapter 237 Chapter 238 Chapter 239 Chapter 240 Chapter 241 Chapter 242 Chapter 243 Chapter 244 Chapter 245 Chapter 246 Chapter 247 Chapter 248 Chapter 249 Chapter 250 Chapter 251 Chapter 252 Chapter 253 Chapter 254 Chapter 255 Chapter 256 Chapter 257 Chapter 258 Chapter 259 Chapter 260 Chapter 261 Chapter 262 Chapter 263 Chapter 264 Chapter 265 Chapter 266 Chapter 267 Chapter 268 Chapter 269 Chapter 270 Chapter 271 Chapter 272 Chapter 273 Chapter 274 Chapter 275 Chapter 276 Chapter 277 Chapter 278 Chapter 279 Chapter 280 Chapter 281 Chapter 282 Chapter 283 Chapter 284 Chapter 285 Chapter 286 Chapter 287 Chapter 288 Chapter 289 Chapter 290 Chapter 291 Chapter 292 Chapter 293 Chapter 294 Chapter 295 Chapter 296 Chapter 297 Chapter 298 Chapter 299 Chapter 300 Chapter 301 Chapter 302 Chapter 303 Chapter 304 Chapter 305 Chapter 306 Chapter 307 Chapter 308 Chapter 309 Chapter 310 Chapter 311 Chapter 312 Chapter 313 Chapter 314 Chapter 315 Chapter 316 Chapter 317 Chapter 318 Chapter 319 Chapter 320 Chapter 321 Chapter 322 Chapter 323 Chapter 324 Chapter 325 Chapter 326 Chapter 327 Chapter 328 Chapter 329 Chapter 330 Chapter 331 Chapter 332 Chapter 333 Chapter 334 Chapter 335 Chapter 336 Chapter 337 Chapter 338 Chapter 339 Chapter 340 Chapter 341 Chapter 342 Chapter 343 Chapter 344 Chapter 345 Chapter 346 Chapter 347 Chapter 348 Chapter 349 Chapter 350 Chapter 351 Chapter 352 Chapter 353

anuśāsana parva (current book)

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96 Chapter 97 Chapter 98 Chapter 99 Chapter 100 Chapter 101 Chapter 102 Chapter 103 Chapter 104 Chapter 105 (current chapter) Chapter 106 Chapter 107 Chapter 108 Chapter 109 Chapter 110 Chapter 111 Chapter 112 Chapter 113 Chapter 114 Chapter 115 Chapter 116 Chapter 117 Chapter 118 Chapter 119 Chapter 120 Chapter 121 Chapter 122 Chapter 123 Chapter 124 Chapter 125 Chapter 126 Chapter 127 Chapter 128 Chapter 129 Chapter 130 Chapter 131 Chapter 132 Chapter 133 Chapter 134 Chapter 135 Chapter 136 Chapter 137 Chapter 138 Chapter 139 Chapter 140 Chapter 141 Chapter 142 Chapter 143 Chapter 144 Chapter 145 Chapter 146 Chapter 147 Chapter 148 Chapter 149 Chapter 150 Chapter 151 Chapter 152 Chapter 153 Chapter 154

aśvamedhika parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47 Chapter 48 Chapter 49 Chapter 50 Chapter 51 Chapter 52 Chapter 53 Chapter 54 Chapter 55 Chapter 56 Chapter 57 Chapter 58 Chapter 59 Chapter 60 Chapter 61 Chapter 62 Chapter 63 Chapter 64 Chapter 65 Chapter 66 Chapter 67 Chapter 68 Chapter 69 Chapter 70 Chapter 71 Chapter 72 Chapter 73 Chapter 74 Chapter 75 Chapter 76 Chapter 77 Chapter 78 Chapter 79 Chapter 80 Chapter 81 Chapter 82 Chapter 83 Chapter 84 Chapter 85 Chapter 86 Chapter 87 Chapter 88 Chapter 89 Chapter 90 Chapter 91 Chapter 92 Chapter 93 Chapter 94 Chapter 95 Chapter 96

āśramavāsika parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9 Chapter 10 Chapter 11 Chapter 12 Chapter 13 Chapter 14 Chapter 15 Chapter 16 Chapter 17 Chapter 18 Chapter 19 Chapter 20 Chapter 21 Chapter 22 Chapter 23 Chapter 24 Chapter 25 Chapter 26 Chapter 27 Chapter 28 Chapter 29 Chapter 30 Chapter 31 Chapter 32 Chapter 33 Chapter 34 Chapter 35 Chapter 36 Chapter 37 Chapter 38 Chapter 39 Chapter 40 Chapter 41 Chapter 42 Chapter 43 Chapter 44 Chapter 45 Chapter 46 Chapter 47

mausala parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Chapter 6 Chapter 7 Chapter 8 Chapter 9

mahāprasthānika parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3

svargārohaṇa parva

Chapter 1 Chapter 2 Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5