महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-1, chapter-139
वैशंपायन उवाच ।
तत्र तेषु शयानेषु हिडिम्बो नाम राक्षसः ।
अविदूरे वनात्तस्माच्छालवृक्षमुपाश्रितः ॥१॥
तत्र तेषु शयानेषु हिडिम्बो नाम राक्षसः ।
अविदूरे वनात्तस्माच्छालवृक्षमुपाश्रितः ॥१॥
1. vaiśaṁpāyana uvāca ,
tatra teṣu śayāneṣu hiḍimbo nāma rākṣasaḥ ,
avidūre vanāttasmācchālavṛkṣamupāśritaḥ.
tatra teṣu śayāneṣu hiḍimbo nāma rākṣasaḥ ,
avidūre vanāttasmācchālavṛkṣamupāśritaḥ.
1.
vaiśampāyana uvāca tatra teṣu śayāneṣu hiḍimbaḥ nāma
rākṣasaḥ avidūre vanāt tasmāt śālavṛkṣam upāśritaḥ
rākṣasaḥ avidūre vanāt tasmāt śālavṛkṣam upāśritaḥ
1.
Vaiśampāyana said: There, while they were sleeping, a demon (rākṣasa) named Hiḍimba was resting on a śāla tree not far from that forest.
क्रूरो मानुषमांसादो महावीर्यो महाबलः ।
विरूपरूपः पिङ्गाक्षः करालो घोरदर्शनः ।
पिशितेप्सुः क्षुधार्तस्तानपश्यत यदृच्छया ॥२॥
विरूपरूपः पिङ्गाक्षः करालो घोरदर्शनः ।
पिशितेप्सुः क्षुधार्तस्तानपश्यत यदृच्छया ॥२॥
2. krūro mānuṣamāṁsādo mahāvīryo mahābalaḥ ,
virūparūpaḥ piṅgākṣaḥ karālo ghoradarśanaḥ ,
piśitepsuḥ kṣudhārtastānapaśyata yadṛcchayā.
virūparūpaḥ piṅgākṣaḥ karālo ghoradarśanaḥ ,
piśitepsuḥ kṣudhārtastānapaśyata yadṛcchayā.
2.
krūraḥ mānuṣamāṃsādaḥ mahāvīryaḥ
mahābalaḥ virūparūpaḥ piṅgākṣaḥ
karālaḥ ghoradarśanaḥ piśita īpsuḥ
kṣudhā ārtaḥ tān apaśyat yadṛcchayā
mahābalaḥ virūparūpaḥ piṅgākṣaḥ
karālaḥ ghoradarśanaḥ piśita īpsuḥ
kṣudhā ārtaḥ tān apaśyat yadṛcchayā
2.
He was cruel, a cannibal, exceedingly valorous and mighty, of a hideous form, with tawny eyes, terrifying and dreadful to behold. Desiring flesh and tormented by hunger, he saw them by chance.
ऊर्ध्वाङ्गुलिः स कण्डूयन्धुन्वन्रूक्षाञ्शिरोरुहान् ।
जृम्भमाणो महावक्त्रः पुनः पुनरवेक्ष्य च ॥३॥
जृम्भमाणो महावक्त्रः पुनः पुनरवेक्ष्य च ॥३॥
3. ūrdhvāṅguliḥ sa kaṇḍūyandhunvanrūkṣāñśiroruhān ,
jṛmbhamāṇo mahāvaktraḥ punaḥ punaravekṣya ca.
jṛmbhamāṇo mahāvaktraḥ punaḥ punaravekṣya ca.
3.
ūrdhva aṅguliḥ saḥ kaṇḍūyan dhunvan rūkṣān śiroruhān
jṛmbhamāṇaḥ mahāvaktrḥ punaḥ punaḥ avekṣya ca
jṛmbhamāṇaḥ mahāvaktrḥ punaḥ punaḥ avekṣya ca
3.
With upraised fingers, scratching and shaking his rough hair, he yawned with a wide mouth and looked again and again.
दुष्टो मानुषमांसादो महाकायो महाबलः ।
आघ्राय मानुषं गन्धं भगिनीमिदमब्रवीत् ॥४॥
आघ्राय मानुषं गन्धं भगिनीमिदमब्रवीत् ॥४॥
4. duṣṭo mānuṣamāṁsādo mahākāyo mahābalaḥ ,
āghrāya mānuṣaṁ gandhaṁ bhaginīmidamabravīt.
āghrāya mānuṣaṁ gandhaṁ bhaginīmidamabravīt.
4.
duṣṭaḥ mānuṣamāṃsādaḥ mahākāyaḥ mahābalaḥ
āghrāya mānuṣam gandham bhaginīm idam abravīt
āghrāya mānuṣam gandham bhaginīm idam abravīt
4.
That wicked cannibal, huge-bodied and mighty, having smelt human odor, said this to his sister.
उपपन्नश्चिरस्याद्य भक्षो मम मनःप्रियः ।
स्नेहस्रवान्प्रस्रवति जिह्वा पर्येति मे मुखम् ॥५॥
स्नेहस्रवान्प्रस्रवति जिह्वा पर्येति मे मुखम् ॥५॥
5. upapannaścirasyādya bhakṣo mama manaḥpriyaḥ ,
snehasravānprasravati jihvā paryeti me mukham.
snehasravānprasravati jihvā paryeti me mukham.
5.
upapannaḥ cirasya adya bhakṣaḥ mama manaḥpriyaḥ
snehasrāvān prasravati jihvā paryeti me mukham
snehasrāvān prasravati jihvā paryeti me mukham
5.
Today, after a long time, a meal dear to my heart has been obtained. My tongue is dripping with juices, and it moves around my mouth.
अष्टौ दंष्ट्राः सुतीक्ष्णाग्राश्चिरस्यापातदुःसहाः ।
देहेषु मज्जयिष्यामि स्निग्धेषु पिशितेषु च ॥६॥
देहेषु मज्जयिष्यामि स्निग्धेषु पिशितेषु च ॥६॥
6. aṣṭau daṁṣṭrāḥ sutīkṣṇāgrāścirasyāpātaduḥsahāḥ ,
deheṣu majjayiṣyāmi snigdheṣu piśiteṣu ca.
deheṣu majjayiṣyāmi snigdheṣu piśiteṣu ca.
6.
aṣṭau daṃṣṭrāḥ sutīkṣṇāgrāḥ ca cirasya āpātaduḥsahāḥ
deheṣu majjayiṣyāmi snigdheṣu piśiteṣu ca
deheṣu majjayiṣyāmi snigdheṣu piśiteṣu ca
6.
I will plunge my eight very sharp-pointed fangs, which are difficult to endure upon impact for a long time, into their bodies and fatty flesh.
आक्रम्य मानुषं कण्ठमाच्छिद्य धमनीमपि ।
उष्णं नवं प्रपास्यामि फेनिलं रुधिरं बहु ॥७॥
उष्णं नवं प्रपास्यामि फेनिलं रुधिरं बहु ॥७॥
7. ākramya mānuṣaṁ kaṇṭhamācchidya dhamanīmapi ,
uṣṇaṁ navaṁ prapāsyāmi phenilaṁ rudhiraṁ bahu.
uṣṇaṁ navaṁ prapāsyāmi phenilaṁ rudhiraṁ bahu.
7.
ākramya mānuṣam kaṇṭham ācchidya dhamanīm api
uṣṇam navam prapāsyāmi phenilam rudhiram bahu
uṣṇam navam prapāsyāmi phenilam rudhiram bahu
7.
Having attacked the human throat and even severed the artery, I will drink much warm, fresh, frothy blood.
गच्छ जानीहि के त्वेते शेरते वनमाश्रिताः ।
मानुषो बलवान्गन्धो घ्राणं तर्पयतीव मे ॥८॥
मानुषो बलवान्गन्धो घ्राणं तर्पयतीव मे ॥८॥
8. gaccha jānīhi ke tvete śerate vanamāśritāḥ ,
mānuṣo balavāngandho ghrāṇaṁ tarpayatīva me.
mānuṣo balavāngandho ghrāṇaṁ tarpayatīva me.
8.
gaccha jānīhi ke tu ete śerate vanam āśritāḥ
mānuṣaḥ balavān gandhaḥ ghrāṇam tarpayati iva me
mānuṣaḥ balavān gandhaḥ ghrāṇam tarpayati iva me
8.
Go, and ascertain who these are, lying (taking refuge) in the forest. A strong human scent seems to be invigorating my nose.
हत्वैतान्मानुषान्सर्वानानयस्व ममान्तिकम् ।
अस्मद्विषयसुप्तेभ्यो नैतेभ्यो भयमस्ति ते ॥९॥
अस्मद्विषयसुप्तेभ्यो नैतेभ्यो भयमस्ति ते ॥९॥
9. hatvaitānmānuṣānsarvānānayasva mamāntikam ,
asmadviṣayasuptebhyo naitebhyo bhayamasti te.
asmadviṣayasuptebhyo naitebhyo bhayamasti te.
9.
hatvā etān mānuṣān sarvān ānayasva mama antikam
asmadviṣayasuwebhyaḥ na etebhyaḥ bhayam asti te
asmadviṣayasuwebhyaḥ na etebhyaḥ bhayam asti te
9.
Having killed all these humans, bring them to me. There is no danger for you from these, who are sleeping in our territory.
एषां मांसानि संस्कृत्य मानुषाणां यथेष्टतः ।
भक्षयिष्याव सहितौ कुरु तूर्णं वचो मम ॥१०॥
भक्षयिष्याव सहितौ कुरु तूर्णं वचो मम ॥१०॥
10. eṣāṁ māṁsāni saṁskṛtya mānuṣāṇāṁ yatheṣṭataḥ ,
bhakṣayiṣyāva sahitau kuru tūrṇaṁ vaco mama.
bhakṣayiṣyāva sahitau kuru tūrṇaṁ vaco mama.
10.
eṣām māṃsāni saṃskṛtya mānuṣāṇām yatheṣṭataḥ
bhakṣayiṣyāva sahitau kuru tūrṇam vacaḥ mama
bhakṣayiṣyāva sahitau kuru tūrṇam vacaḥ mama
10.
Having prepared the flesh of these humans according to our desire, we two shall eat it together. Do my command quickly!
भ्रातुर्वचनमाज्ञाय त्वरमाणेव राक्षसी ।
जगाम तत्र यत्र स्म पाण्डवा भरतर्षभ ॥११॥
जगाम तत्र यत्र स्म पाण्डवा भरतर्षभ ॥११॥
11. bhrāturvacanamājñāya tvaramāṇeva rākṣasī ,
jagāma tatra yatra sma pāṇḍavā bharatarṣabha.
jagāma tatra yatra sma pāṇḍavā bharatarṣabha.
11.
bhrātuḥ vacanam ājñāya tvaramāṇā iva rākṣasī
jagāma tatra yatra sma pāṇḍavāḥ bharatarṣabha
jagāma tatra yatra sma pāṇḍavāḥ bharatarṣabha
11.
O best of the Bhāratas, the demoness, understanding her brother's command, went as if in a hurry to where the Pāṇḍavas were.
ददर्श तत्र गत्वा सा पाण्डवान्पृथया सह ।
शयानान्भीमसेनं च जाग्रतं त्वपराजितम् ॥१२॥
शयानान्भीमसेनं च जाग्रतं त्वपराजितम् ॥१२॥
12. dadarśa tatra gatvā sā pāṇḍavānpṛthayā saha ,
śayānānbhīmasenaṁ ca jāgrataṁ tvaparājitam.
śayānānbhīmasenaṁ ca jāgrataṁ tvaparājitam.
12.
dadarśa tatra gatvā sā pāṇḍavān pṛthayā saha
śayānān bhīmasenam ca jāgratam tu aparājitam
śayānān bhīmasenam ca jāgratam tu aparājitam
12.
Having gone there, she saw the Pāṇḍavas sleeping with Pṛthā, but Bhīmasena was awake and unconquered.
दृष्ट्वैव भीमसेनं सा शालस्कन्धमिवोद्गतम् ।
राक्षसी कामयामास रूपेणाप्रतिमं भुवि ॥१३॥
राक्षसी कामयामास रूपेणाप्रतिमं भुवि ॥१३॥
13. dṛṣṭvaiva bhīmasenaṁ sā śālaskandhamivodgatam ,
rākṣasī kāmayāmāsa rūpeṇāpratimaṁ bhuvi.
rākṣasī kāmayāmāsa rūpeṇāpratimaṁ bhuvi.
13.
dṛṣṭvā eva bhīmasenam sā śālaskandham iva
udgatam rākṣasī kāmayāmāsa rūpeṇa apratimam bhuvi
udgatam rākṣasī kāmayāmāsa rūpeṇa apratimam bhuvi
13.
The demoness, seeing Bhīmasena, who stood tall like the trunk of a śāla tree, immediately desired him, as he was unequalled in beauty on earth.
अयं श्यामो महाबाहुः सिंहस्कन्धो महाद्युतिः ।
कम्बुग्रीवः पुष्कराक्षो भर्ता युक्तो भवेन्मम ॥१४॥
कम्बुग्रीवः पुष्कराक्षो भर्ता युक्तो भवेन्मम ॥१४॥
14. ayaṁ śyāmo mahābāhuḥ siṁhaskandho mahādyutiḥ ,
kambugrīvaḥ puṣkarākṣo bhartā yukto bhavenmama.
kambugrīvaḥ puṣkarākṣo bhartā yukto bhavenmama.
14.
ayam śyāmaḥ mahābāhuḥ siṃhaskandhaḥ mahādyutiḥ
kambugrīvaḥ puṣkarākṣaḥ bhartā yuktaḥ bhavet mama
kambugrīvaḥ puṣkarākṣaḥ bhartā yuktaḥ bhavet mama
14.
This dark-complexioned, mighty-armed man with shoulders like a lion and great splendor, possessing a conch-like neck and lotus-like eyes, would be a suitable husband for me.
नाहं भ्रातृवचो जातु कुर्यां क्रूरोपसंहितम् ।
पतिस्नेहोऽतिबलवान्न तथा भ्रातृसौहृदम् ॥१५॥
पतिस्नेहोऽतिबलवान्न तथा भ्रातृसौहृदम् ॥१५॥
15. nāhaṁ bhrātṛvaco jātu kuryāṁ krūropasaṁhitam ,
patisneho'tibalavānna tathā bhrātṛsauhṛdam.
patisneho'tibalavānna tathā bhrātṛsauhṛdam.
15.
na aham bhrātṛvacaḥ jātu kuryām krūra upasaṃhitam
patisnehaḥ atibalavān na tathā bhrātṛsauhṛdam
patisnehaḥ atibalavān na tathā bhrātṛsauhṛdam
15.
I would never carry out a cruel command (vacaḥ) from my brother. Love for a husband is exceedingly strong; brotherly affection is not comparable.
मुहूर्तमिव तृप्तिश्च भवेद्भ्रातुर्ममैव च ।
हतैरेतैरहत्वा तु मोदिष्ये शाश्वतीः समाः ॥१६॥
हतैरेतैरहत्वा तु मोदिष्ये शाश्वतीः समाः ॥१६॥
16. muhūrtamiva tṛptiśca bhavedbhrāturmamaiva ca ,
hatairetairahatvā tu modiṣye śāśvatīḥ samāḥ.
hatairetairahatvā tu modiṣye śāśvatīḥ samāḥ.
16.
muhūrtam iva tṛptiḥ ca bhavet bhrātuḥ mama eva
ca hataiḥ etaiḥ ahatvā tu modiṣye śāśvatīḥ samāḥ
ca hataiḥ etaiḥ ahatvā tu modiṣye śāśvatīḥ samāḥ
16.
Even for a moment, there would be satisfaction for my brother and me if these were slain. But if I do not kill these (people), I shall indeed rejoice for eternal years.
सा कामरूपिणी रूपं कृत्वा मानुषमुत्तमम् ।
उपतस्थे महाबाहुं भीमसेनं शनैः शनैः ॥१७॥
उपतस्थे महाबाहुं भीमसेनं शनैः शनैः ॥१७॥
17. sā kāmarūpiṇī rūpaṁ kṛtvā mānuṣamuttamam ,
upatasthe mahābāhuṁ bhīmasenaṁ śanaiḥ śanaiḥ.
upatasthe mahābāhuṁ bhīmasenaṁ śanaiḥ śanaiḥ.
17.
sā kāmarūpiṇī rūpam kṛtvā mānuṣam uttamam
upatasthe mahābāhum bhīmasenam śanaiḥ śanaiḥ
upatasthe mahābāhum bhīmasenam śanaiḥ śanaiḥ
17.
She, who could change her form at will (kāmarūpiṇī), assumed a most excellent human form and slowly approached the mighty-armed Bhimasena.
विलज्जमानेव लता दिव्याभरणभूषिता ।
स्मितपूर्वमिदं वाक्यं भीमसेनमथाब्रवीत् ॥१८॥
स्मितपूर्वमिदं वाक्यं भीमसेनमथाब्रवीत् ॥१८॥
18. vilajjamāneva latā divyābharaṇabhūṣitā ,
smitapūrvamidaṁ vākyaṁ bhīmasenamathābravīt.
smitapūrvamidaṁ vākyaṁ bhīmasenamathābravīt.
18.
vilajjamānā iva latā divyābharaṇabhūṣitā
smitapūrvam idam vākyam bhīmasenam atha abravīt
smitapūrvam idam vākyam bhīmasenam atha abravīt
18.
Adorned with divine ornaments, she, like a bashful creeper, then spoke these words to Bhimasena with a preliminary smile.
कुतस्त्वमसि संप्राप्तः कश्चासि पुरुषर्षभ ।
क इमे शेरते चेह पुरुषा देवरूपिणः ॥१९॥
क इमे शेरते चेह पुरुषा देवरूपिणः ॥१९॥
19. kutastvamasi saṁprāptaḥ kaścāsi puruṣarṣabha ,
ka ime śerate ceha puruṣā devarūpiṇaḥ.
ka ime śerate ceha puruṣā devarūpiṇaḥ.
19.
kutaḥ tvam asi samprāptaḥ ca asi puruṣarṣabha
kaḥ ime śerate ca iha puruṣāḥ devarūpiṇaḥ
kaḥ ime śerate ca iha puruṣāḥ devarūpiṇaḥ
19.
From where have you arrived, and who are you, O best among men? And who are these god-like men lying here?
केयं च बृहती श्यामा सुकुमारी तवानघ ।
शेते वनमिदं प्राप्य विश्वस्ता स्वगृहे यथा ॥२०॥
शेते वनमिदं प्राप्य विश्वस्ता स्वगृहे यथा ॥२०॥
20. keyaṁ ca bṛhatī śyāmā sukumārī tavānagha ,
śete vanamidaṁ prāpya viśvastā svagṛhe yathā.
śete vanamidaṁ prāpya viśvastā svagṛhe yathā.
20.
kā iyam ca bṛhatī śyāmā sukumārī tava anagha
śete vanam idam prāpya viśvastā svagṛhe yathā
śete vanam idam prāpya viśvastā svagṛhe yathā
20.
And who is this tall, dark-skinned, very delicate woman, O sinless one, who lies here in this forest, having arrived, as confidently as if in her own home?
नेदं जानाति गहनं वनं राक्षससेवितम् ।
वसति ह्यत्र पापात्मा हिडिम्बो नाम राक्षसः ॥२१॥
वसति ह्यत्र पापात्मा हिडिम्बो नाम राक्षसः ॥२१॥
21. nedaṁ jānāti gahanaṁ vanaṁ rākṣasasevitam ,
vasati hyatra pāpātmā hiḍimbo nāma rākṣasaḥ.
vasati hyatra pāpātmā hiḍimbo nāma rākṣasaḥ.
21.
na idam jānāti gahanam vanam rākṣasa-sevitam
vasati hi atra pāpa-ātmā hiḍimbaḥ nāma rākṣasaḥ
vasati hi atra pāpa-ātmā hiḍimbaḥ nāma rākṣasaḥ
21.
You are not familiar with this deep forest, which is frequented by demons (rākṣasa). Indeed, a wicked-souled demon (rākṣasa) named Hiḍimba lives here.
तेनाहं प्रेषिता भ्रात्रा दुष्टभावेन रक्षसा ।
बिभक्षयिषता मांसं युष्माकममरोपम ॥२२॥
बिभक्षयिषता मांसं युष्माकममरोपम ॥२२॥
22. tenāhaṁ preṣitā bhrātrā duṣṭabhāvena rakṣasā ,
bibhakṣayiṣatā māṁsaṁ yuṣmākamamaropama.
bibhakṣayiṣatā māṁsaṁ yuṣmākamamaropama.
22.
tena aham preṣitā bhrātrā duṣṭa-bhāvena rakṣasā
bibhakṣay-iṣatā māṃsam yuṣmākam amara-upama
bibhakṣay-iṣatā māṃsam yuṣmākam amara-upama
22.
I was sent by that wicked-minded demon (rākṣasa), my brother, who desires to devour your flesh, O one comparable to an immortal (amara).
साहं त्वामभिसंप्रेक्ष्य देवगर्भसमप्रभम् ।
नान्यं भर्तारमिच्छामि सत्यमेतद्ब्रवीमि ते ॥२३॥
नान्यं भर्तारमिच्छामि सत्यमेतद्ब्रवीमि ते ॥२३॥
23. sāhaṁ tvāmabhisaṁprekṣya devagarbhasamaprabham ,
nānyaṁ bhartāramicchāmi satyametadbravīmi te.
nānyaṁ bhartāramicchāmi satyametadbravīmi te.
23.
sā aham tvām abhi-samprekṣya deva-garbha-sama-prabham
na anyam bhartāram icchāmi satyam etat bravīmi te
na anyam bhartāram icchāmi satyam etat bravīmi te
23.
Having seen you, shining with a splendor equal to that of a divine being (deva), I desire no other husband. I tell you this truth.
एतद्विज्ञाय धर्मज्ञ युक्तं मयि समाचर ।
कामोपहतचित्ताङ्गीं भजमानां भजस्व माम् ॥२४॥
कामोपहतचित्ताङ्गीं भजमानां भजस्व माम् ॥२४॥
24. etadvijñāya dharmajña yuktaṁ mayi samācara ,
kāmopahatacittāṅgīṁ bhajamānāṁ bhajasva mām.
kāmopahatacittāṅgīṁ bhajamānāṁ bhajasva mām.
24.
etat vijñāya dharma-jña yuktam mayi samācara
kāma-upahata-citta-aṅgīm bhaja-mānām bhajasva mām
kāma-upahata-citta-aṅgīm bhaja-mānām bhajasva mām
24.
Having understood this, O knower of righteousness (dharma), behave appropriately towards me. Accept me, whose mind and body are overwhelmed by desire (kāma), and who is devoted to you.
त्रास्येऽहं त्वां महाबाहो राक्षसात्पुरुषादकात् ।
वत्स्यावो गिरिदुर्गेषु भर्ता भव ममानघ ॥२५॥
वत्स्यावो गिरिदुर्गेषु भर्ता भव ममानघ ॥२५॥
25. trāsye'haṁ tvāṁ mahābāho rākṣasātpuruṣādakāt ,
vatsyāvo giridurgeṣu bhartā bhava mamānagha.
vatsyāvo giridurgeṣu bhartā bhava mamānagha.
25.
trāsye aham tvām mahā-bāho rākṣasāt puruṣa-adakāt
vatsyāvaḥ giri-durgeṣu bhartā bhava mama anagha
vatsyāvaḥ giri-durgeṣu bhartā bhava mama anagha
25.
O mighty-armed one, I shall save you from that man-eating demon (rākṣasa). We two shall live in mountain fortresses. Be my husband, O sinless one.
अन्तरिक्षचरा ह्यस्मि कामतो विचरामि च ।
अतुलामाप्नुहि प्रीतिं तत्र तत्र मया सह ॥२६॥
अतुलामाप्नुहि प्रीतिं तत्र तत्र मया सह ॥२६॥
26. antarikṣacarā hyasmi kāmato vicarāmi ca ,
atulāmāpnuhi prītiṁ tatra tatra mayā saha.
atulāmāpnuhi prītiṁ tatra tatra mayā saha.
26.
antarikṣacarā hi asmi kāmataḥ vicarāmi ca
atulām āpnuhi prītim tatra tatra mayā saha
atulām āpnuhi prītim tatra tatra mayā saha
26.
Indeed, I am a sky-dweller, moving about at will. Therefore, attain incomparable joy with me, wherever we may go.
भीम उवाच ।
मातरं भ्रातरं ज्येष्ठं कनिष्ठानपरानिमान् ।
परित्यजेत को न्वद्य प्रभवन्निव राक्षसि ॥२७॥
मातरं भ्रातरं ज्येष्ठं कनिष्ठानपरानिमान् ।
परित्यजेत को न्वद्य प्रभवन्निव राक्षसि ॥२७॥
27. bhīma uvāca ,
mātaraṁ bhrātaraṁ jyeṣṭhaṁ kaniṣṭhānaparānimān ,
parityajeta ko nvadya prabhavanniva rākṣasi.
mātaraṁ bhrātaraṁ jyeṣṭhaṁ kaniṣṭhānaparānimān ,
parityajeta ko nvadya prabhavanniva rākṣasi.
27.
bhīmaḥ uvāca mātaram bhrātaram jyeṣṭham kaniṣṭhān aparān
imān parityajeta kaḥ nu adya prabhavan iva rākṣasi
imān parityajeta kaḥ nu adya prabhavan iva rākṣasi
27.
Bhīma said: 'O demoness (rākṣasī), who indeed, now, would abandon his mother, his elder brother, and these other younger ones, acting as if he were a completely independent lord (prabhavann iva)?'
को हि सुप्तानिमान्भ्रातॄन्दत्त्वा राक्षसभोजनम् ।
मातरं च नरो गच्छेत्कामार्त इव मद्विधः ॥२८॥
मातरं च नरो गच्छेत्कामार्त इव मद्विधः ॥२८॥
28. ko hi suptānimānbhrātṝndattvā rākṣasabhojanam ,
mātaraṁ ca naro gacchetkāmārta iva madvidhaḥ.
mātaraṁ ca naro gacchetkāmārta iva madvidhaḥ.
28.
kaḥ hi suptān imān bhrātṝn dattvā rākṣasabhojanam
mātaram ca naraḥ gacchet kāmārtaḥ iva madvidhaḥ
mātaram ca naraḥ gacchet kāmārtaḥ iva madvidhaḥ
28.
Indeed, what man like me, afflicted by desire (kāma), would abandon these sleeping brothers and his mother, having offered them as food for demons?
राक्षस्युवाच ।
यत्ते प्रियं तत्करिष्ये सर्वानेतान्प्रबोधय ।
मोक्षयिष्यामि वः कामं राक्षसात्पुरुषादकात् ॥२९॥
यत्ते प्रियं तत्करिष्ये सर्वानेतान्प्रबोधय ।
मोक्षयिष्यामि वः कामं राक्षसात्पुरुषादकात् ॥२९॥
29. rākṣasyuvāca ,
yatte priyaṁ tatkariṣye sarvānetānprabodhaya ,
mokṣayiṣyāmi vaḥ kāmaṁ rākṣasātpuruṣādakāt.
yatte priyaṁ tatkariṣye sarvānetānprabodhaya ,
mokṣayiṣyāmi vaḥ kāmaṁ rākṣasātpuruṣādakāt.
29.
rākṣasī uvāca yat te priyam tat kariṣye sarvān etān
prabodhaya mokṣayiṣyāmi vaḥ kāmam rākṣasāt puruṣādakāt
prabodhaya mokṣayiṣyāmi vaḥ kāmam rākṣasāt puruṣādakāt
29.
The demoness (rākṣasī) said: 'Whatever is dear to you, that I will do. Awaken all of them. I will deliver you from the demon Puruṣāda, as you wish.'
भीम उवाच ।
सुखसुप्तान्वने भ्रातॄन्मातरं चैव राक्षसि ।
न भयाद्बोधयिष्यामि भ्रातुस्तव दुरात्मनः ॥३०॥
सुखसुप्तान्वने भ्रातॄन्मातरं चैव राक्षसि ।
न भयाद्बोधयिष्यामि भ्रातुस्तव दुरात्मनः ॥३०॥
30. bhīma uvāca ,
sukhasuptānvane bhrātṝnmātaraṁ caiva rākṣasi ,
na bhayādbodhayiṣyāmi bhrātustava durātmanaḥ.
sukhasuptānvane bhrātṝnmātaraṁ caiva rākṣasi ,
na bhayādbodhayiṣyāmi bhrātustava durātmanaḥ.
30.
bhīmaḥ uvāca sukhasuptān vane bhrātṝn mātaram ca eva
rākṣasi na bhayāt bodhayiṣyāmi bhrātuḥ tava durātmanaḥ
rākṣasi na bhayāt bodhayiṣyāmi bhrātuḥ tava durātmanaḥ
30.
Bhīma said: 'O demoness (rākṣasī), I will not awaken my brothers and mother, who are sleeping peacefully in the forest, out of fear of your evil-minded (durātman) brother.'
न हि मे राक्षसा भीरु सोढुं शक्ताः पराक्रमम् ।
न मनुष्या न गन्धर्वा न यक्षाश्चारुलोचने ॥३१॥
न मनुष्या न गन्धर्वा न यक्षाश्चारुलोचने ॥३१॥
31. na hi me rākṣasā bhīru soḍhuṁ śaktāḥ parākramam ,
na manuṣyā na gandharvā na yakṣāścārulocane.
na manuṣyā na gandharvā na yakṣāścārulocane.
31.
na hi me rākṣasāḥ bhīru soḍhum śaktāḥ parākramam
na manuṣyāḥ na gandharvāḥ na yakṣāḥ cārulocane
na manuṣyāḥ na gandharvāḥ na yakṣāḥ cārulocane
31.
O timid one, demons are certainly not capable of enduring my valor. Nor are humans, nor gandharvas, nor yakṣas, O lovely-eyed one.
गच्छ वा तिष्ठ वा भद्रे यद्वापीच्छसि तत्कुरु ।
तं वा प्रेषय तन्वङ्गि भ्रातरं पुरुषादकम् ॥३२॥
तं वा प्रेषय तन्वङ्गि भ्रातरं पुरुषादकम् ॥३२॥
32. gaccha vā tiṣṭha vā bhadre yadvāpīcchasi tatkuru ,
taṁ vā preṣaya tanvaṅgi bhrātaraṁ puruṣādakam.
taṁ vā preṣaya tanvaṅgi bhrātaraṁ puruṣādakam.
32.
gaccha vā tiṣṭha vā bhadre yat vā api icchasi tat
kuru tam vā preṣaya tanvaṅgi bhrātaram puruṣādakam
kuru tam vā preṣaya tanvaṅgi bhrātaram puruṣādakam
32.
O auspicious one, you may either go or stay, or indeed do whatever else you desire. Or, O slender-limbed one, send that man-eating brother.
Links to all chapters:
ādi parva (current book)
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139 (current chapter)
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
sabhā parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
vana parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
Chapter 226
Chapter 227
Chapter 228
Chapter 229
Chapter 230
Chapter 231
Chapter 232
Chapter 233
Chapter 234
Chapter 235
Chapter 236
Chapter 237
Chapter 238
Chapter 239
Chapter 240
Chapter 241
Chapter 242
Chapter 243
Chapter 244
Chapter 245
Chapter 246
Chapter 247
Chapter 248
Chapter 249
Chapter 250
Chapter 251
Chapter 252
Chapter 253
Chapter 254
Chapter 255
Chapter 256
Chapter 257
Chapter 258
Chapter 259
Chapter 260
Chapter 261
Chapter 262
Chapter 263
Chapter 264
Chapter 265
Chapter 266
Chapter 267
Chapter 268
Chapter 269
Chapter 270
Chapter 271
Chapter 272
Chapter 273
Chapter 274
Chapter 275
Chapter 276
Chapter 277
Chapter 278
Chapter 279
Chapter 280
Chapter 281
Chapter 282
Chapter 283
Chapter 284
Chapter 285
Chapter 286
Chapter 287
Chapter 288
Chapter 289
Chapter 290
Chapter 291
Chapter 292
Chapter 293
Chapter 294
Chapter 295
Chapter 296
Chapter 297
Chapter 298
Chapter 299
virāṭa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
udyoga parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
bhīṣma parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
droṇa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
karṇa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
śalya parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
sauptika parva
strī parva
śānti parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
Chapter 226
Chapter 227
Chapter 228
Chapter 229
Chapter 230
Chapter 231
Chapter 232
Chapter 233
Chapter 234
Chapter 235
Chapter 236
Chapter 237
Chapter 238
Chapter 239
Chapter 240
Chapter 241
Chapter 242
Chapter 243
Chapter 244
Chapter 245
Chapter 246
Chapter 247
Chapter 248
Chapter 249
Chapter 250
Chapter 251
Chapter 252
Chapter 253
Chapter 254
Chapter 255
Chapter 256
Chapter 257
Chapter 258
Chapter 259
Chapter 260
Chapter 261
Chapter 262
Chapter 263
Chapter 264
Chapter 265
Chapter 266
Chapter 267
Chapter 268
Chapter 269
Chapter 270
Chapter 271
Chapter 272
Chapter 273
Chapter 274
Chapter 275
Chapter 276
Chapter 277
Chapter 278
Chapter 279
Chapter 280
Chapter 281
Chapter 282
Chapter 283
Chapter 284
Chapter 285
Chapter 286
Chapter 287
Chapter 288
Chapter 289
Chapter 290
Chapter 291
Chapter 292
Chapter 293
Chapter 294
Chapter 295
Chapter 296
Chapter 297
Chapter 298
Chapter 299
Chapter 300
Chapter 301
Chapter 302
Chapter 303
Chapter 304
Chapter 305
Chapter 306
Chapter 307
Chapter 308
Chapter 309
Chapter 310
Chapter 311
Chapter 312
Chapter 313
Chapter 314
Chapter 315
Chapter 316
Chapter 317
Chapter 318
Chapter 319
Chapter 320
Chapter 321
Chapter 322
Chapter 323
Chapter 324
Chapter 325
Chapter 326
Chapter 327
Chapter 328
Chapter 329
Chapter 330
Chapter 331
Chapter 332
Chapter 333
Chapter 334
Chapter 335
Chapter 336
Chapter 337
Chapter 338
Chapter 339
Chapter 340
Chapter 341
Chapter 342
Chapter 343
Chapter 344
Chapter 345
Chapter 346
Chapter 347
Chapter 348
Chapter 349
Chapter 350
Chapter 351
Chapter 352
Chapter 353
anuśāsana parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
aśvamedhika parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
āśramavāsika parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47