महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-11, chapter-15
वैशंपायन उवाच ।
एवमुक्त्वा तु गान्धारी युधिष्ठिरमपृच्छत ।
क्व स राजेति सक्रोधा पुत्रपौत्रवधार्दिता ॥१॥
एवमुक्त्वा तु गान्धारी युधिष्ठिरमपृच्छत ।
क्व स राजेति सक्रोधा पुत्रपौत्रवधार्दिता ॥१॥
1. vaiśaṁpāyana uvāca ,
evamuktvā tu gāndhārī yudhiṣṭhiramapṛcchata ,
kva sa rājeti sakrodhā putrapautravadhārditā.
evamuktvā tu gāndhārī yudhiṣṭhiramapṛcchata ,
kva sa rājeti sakrodhā putrapautravadhārditā.
1.
vaiśaṃpāyanaḥ uvāca | evam uktvā tu gāndhārī yudhiṣṭhiram
apṛcchat | kva sa rājā iti sakrodhā putrapautravadhārditā
apṛcchat | kva sa rājā iti sakrodhā putrapautravadhārditā
1.
vaiśaṃpāyanaḥ uvāca evam uktvā tu,
sakrodhā putrapautravadhārditā gāndhārī yudhiṣṭhiram apṛcchat sa rājā kva iti
sakrodhā putrapautravadhārditā gāndhārī yudhiṣṭhiram apṛcchat sa rājā kva iti
1.
Vaishampayana said: "Having spoken thus, Gandhari, enraged and tormented by the slaughter of her sons and grandsons, asked Yudhishthira, 'Where is that king?'"
तामभ्यगच्छद्राजेन्द्रो वेपमानः कृताञ्जलिः ।
युधिष्ठिर इदं चैनां मधुरं वाक्यमब्रवीत् ॥२॥
युधिष्ठिर इदं चैनां मधुरं वाक्यमब्रवीत् ॥२॥
2. tāmabhyagacchadrājendro vepamānaḥ kṛtāñjaliḥ ,
yudhiṣṭhira idaṁ caināṁ madhuraṁ vākyamabravīt.
yudhiṣṭhira idaṁ caināṁ madhuraṁ vākyamabravīt.
2.
tām abhyagacchat rājendraḥ vepamānaḥ kṛtāñjaliḥ
yudhiṣṭhiraḥ idam ca enām madhuram vākyam abravīt
yudhiṣṭhiraḥ idam ca enām madhuram vākyam abravīt
2.
rājendraḥ yudhiṣṭhiraḥ vepamānaḥ kṛtāñjaliḥ tām
abhyagacchat ca enām idam madhuram vākyam abravīt
abhyagacchat ca enām idam madhuram vākyam abravīt
2.
The king (rājendraḥ) Yudhishthira, trembling and with folded hands, approached her. Yudhishthira then spoke these gentle words to her.
पुत्रहन्ता नृशंसोऽहं तव देवि युधिष्ठिरः ।
शापार्हः पृथिवीनाशे हेतुभूतः शपस्व माम् ॥३॥
शापार्हः पृथिवीनाशे हेतुभूतः शपस्व माम् ॥३॥
3. putrahantā nṛśaṁso'haṁ tava devi yudhiṣṭhiraḥ ,
śāpārhaḥ pṛthivīnāśe hetubhūtaḥ śapasva mām.
śāpārhaḥ pṛthivīnāśe hetubhūtaḥ śapasva mām.
3.
putrahantā nṛśaṃsaḥ aham tava devi yudhiṣṭhiraḥ
śāpārhaḥ pṛthivīnāśe hetubhūtaḥ śapasva mām
śāpārhaḥ pṛthivīnāśe hetubhūtaḥ śapasva mām
3.
aham yudhiṣṭhiraḥ tava putrahantā nṛśaṃsaḥ devi
śāpārhaḥ pṛthivīnāśe hetubhūtaḥ mām śapasva
śāpārhaḥ pṛthivīnāśe hetubhūtaḥ mām śapasva
3.
O goddess (devi), I am Yudhishthira, the cruel slayer of your sons. I am deserving of a curse, having been the cause of this earth's destruction. Therefore, curse me!
न हि मे जीवितेनार्थो न राज्येन धनेन वा ।
तादृशान्सुहृदो हत्वा मूढस्यास्य सुहृद्द्रुहः ॥४॥
तादृशान्सुहृदो हत्वा मूढस्यास्य सुहृद्द्रुहः ॥४॥
4. na hi me jīvitenārtho na rājyena dhanena vā ,
tādṛśānsuhṛdo hatvā mūḍhasyāsya suhṛddruhaḥ.
tādṛśānsuhṛdo hatvā mūḍhasyāsya suhṛddruhaḥ.
4.
na hi me jīvitena arthaḥ na rājyena dhanena vā
tādṛśān suhṛdaḥ hatvā mūḍhasya asya suhṛddruhaḥ
tādṛśān suhṛdaḥ hatvā mūḍhasya asya suhṛddruhaḥ
4.
hi me jīvitena arthaḥ na rājyena na dhanena vā
tādṛśān suhṛdaḥ hatvā asya mūḍhasya suhṛddruhaḥ
tādṛśān suhṛdaḥ hatvā asya mūḍhasya suhṛddruhaḥ
4.
Indeed, for me, this foolish betrayer of friends, there is no purpose in life, nor in a kingdom, or in wealth, after having killed such dear friends.
तमेवंवादिनं भीतं संनिकर्षगतं तदा ।
नोवाच किंचिद्गान्धारी निःश्वासपरमा भृशम् ॥५॥
नोवाच किंचिद्गान्धारी निःश्वासपरमा भृशम् ॥५॥
5. tamevaṁvādinaṁ bhītaṁ saṁnikarṣagataṁ tadā ,
novāca kiṁcidgāndhārī niḥśvāsaparamā bhṛśam.
novāca kiṁcidgāndhārī niḥśvāsaparamā bhṛśam.
5.
tam evaṃvādinaṃ bhītam saṃnikarṣagatam tadā na
uvāca kiṃcit gāndhārī niḥśvāsaparamā bhṛśam
uvāca kiṃcit gāndhārī niḥśvāsaparamā bhṛśam
5.
tadā niḥśvāsaparamā bhṛśam gāndhārī tam
evaṃvādinaṃ bhītam saṃnikarṣagatam kiṃcit na uvāca
evaṃvādinaṃ bhītam saṃnikarṣagatam kiṃcit na uvāca
5.
Then, Gandhari, deeply filled with sighs, said nothing to him, who was speaking in this manner, frightened, and standing so near.
तस्यावनतदेहस्य पादयोर्निपतिष्यतः ।
युधिष्ठिरस्य नृपतेर्धर्मज्ञा धर्मदर्शिनी ।
अङ्गुल्यग्राणि ददृशे देवी पट्टान्तरेण सा ॥६॥
युधिष्ठिरस्य नृपतेर्धर्मज्ञा धर्मदर्शिनी ।
अङ्गुल्यग्राणि ददृशे देवी पट्टान्तरेण सा ॥६॥
6. tasyāvanatadehasya pādayornipatiṣyataḥ ,
yudhiṣṭhirasya nṛpaterdharmajñā dharmadarśinī ,
aṅgulyagrāṇi dadṛśe devī paṭṭāntareṇa sā.
yudhiṣṭhirasya nṛpaterdharmajñā dharmadarśinī ,
aṅgulyagrāṇi dadṛśe devī paṭṭāntareṇa sā.
6.
tasya avanatadehasya pādayoḥ
nipatiṣyataḥ yudhiṣṭhirasya nṛpateḥ
dharmajñā dharmadarśinī aṅgulyagrāṇi
dadṛśe devī paṭṭāntareṇa sā
nipatiṣyataḥ yudhiṣṭhirasya nṛpateḥ
dharmajñā dharmadarśinī aṅgulyagrāṇi
dadṛśe devī paṭṭāntareṇa sā
6.
sā devī dharmajñā dharmadarśinī
tasya avanatadehasya nṛpateḥ
yudhiṣṭhirasya pādayoḥ nipatiṣyataḥ
paṭṭāntareṇa aṅgulyagrāṇi dadṛśe
tasya avanatadehasya nṛpateḥ
yudhiṣṭhirasya pādayoḥ nipatiṣyataḥ
paṭṭāntareṇa aṅgulyagrāṇi dadṛśe
6.
As that King Yudhishthira, whose body was bowed, was about to fall at her feet, she, the queen (devī), who knew and perceived the natural law (dharma), saw his fingertips through her bandage.
ततः स कुनखीभूतो दर्शनीयनखो नृपः ।
तं दृष्ट्वा चार्जुनोऽगच्छद्वासुदेवस्य पृष्ठतः ॥७॥
तं दृष्ट्वा चार्जुनोऽगच्छद्वासुदेवस्य पृष्ठतः ॥७॥
7. tataḥ sa kunakhībhūto darśanīyanakho nṛpaḥ ,
taṁ dṛṣṭvā cārjuno'gacchadvāsudevasya pṛṣṭhataḥ.
taṁ dṛṣṭvā cārjuno'gacchadvāsudevasya pṛṣṭhataḥ.
7.
tataḥ saḥ kunakhībhūtaḥ darśanīyanakhaḥ nṛpaḥ tam
dṛṣṭvā ca arjunaḥ agacchat vāsudevasya pṛṣṭhataḥ
dṛṣṭvā ca arjunaḥ agacchat vāsudevasya pṛṣṭhataḥ
7.
tataḥ saḥ nṛpaḥ darśanīyanakhaḥ kunakhībhūtaḥ
arjunaḥ ca tam dṛṣṭvā vāsudevasya pṛṣṭhataḥ agacchat
arjunaḥ ca tam dṛṣṭvā vāsudevasya pṛṣṭhataḥ agacchat
7.
Then that king (Yudhishthira), whose once beautiful nails had become disfigured, and seeing him (the king in that state), Arjuna went behind Vasudeva (Krishna).
एवं संचेष्टमानांस्तानितश्चेतश्च भारत ।
गान्धारी विगतक्रोधा सान्त्वयामास मातृवत् ॥८॥
गान्धारी विगतक्रोधा सान्त्वयामास मातृवत् ॥८॥
8. evaṁ saṁceṣṭamānāṁstānitaścetaśca bhārata ,
gāndhārī vigatakrodhā sāntvayāmāsa mātṛvat.
gāndhārī vigatakrodhā sāntvayāmāsa mātṛvat.
8.
evam saṃceṣṭamānān tān itaś cetaś ca bhārata
gāndhārī vigatakrodhā sāntvayāmāsa mātṛvat
gāndhārī vigatakrodhā sāntvayāmāsa mātṛvat
8.
bhārata vigatakrodhā gāndhārī evam itaś cetaś
ca saṃceṣṭamānān tān mātṛvat sāntvayāmāsa
ca saṃceṣṭamānān tān mātṛvat sāntvayāmāsa
8.
O Bharata, Gandhari, her anger having departed, consoled them, who were struggling here and there, just like a mother.
तया ते समनुज्ञाता मातरं वीरमातरम् ।
अभ्यगच्छन्त सहिताः पृथां पृथुलवक्षसः ॥९॥
अभ्यगच्छन्त सहिताः पृथां पृथुलवक्षसः ॥९॥
9. tayā te samanujñātā mātaraṁ vīramātaram ,
abhyagacchanta sahitāḥ pṛthāṁ pṛthulavakṣasaḥ.
abhyagacchanta sahitāḥ pṛthāṁ pṛthulavakṣasaḥ.
9.
tayā te samanujñātāḥ mātaram vīramātaram
abhyagacchanta sahitāḥ pṛthām pṛthulavakṣasaḥ
abhyagacchanta sahitāḥ pṛthām pṛthulavakṣasaḥ
9.
tayā samanujñātāḥ pṛthulavakṣasaḥ te sahitāḥ
vīramātaram mātaram pṛthām abhyagacchanta
vīramātaram mātaram pṛthām abhyagacchanta
9.
Having been permitted by her (Gandhari), they, the broad-chested ones, together approached their mother, Pritha (Kunti), the mother of heroes.
चिरस्य दृष्ट्वा पुत्रान्सा पुत्राधिभिरभिप्लुता ।
बाष्पमाहारयद्देवी वस्त्रेणावृत्य वै मुखम् ॥१०॥
बाष्पमाहारयद्देवी वस्त्रेणावृत्य वै मुखम् ॥१०॥
10. cirasya dṛṣṭvā putrānsā putrādhibhirabhiplutā ,
bāṣpamāhārayaddevī vastreṇāvṛtya vai mukham.
bāṣpamāhārayaddevī vastreṇāvṛtya vai mukham.
10.
cirasya dṛṣṭvā putrān sā putrādhībhiḥ abhiplutā
bāṣpam āhārayat devī vastreṇa āvṛtya vai mukham
bāṣpam āhārayat devī vastreṇa āvṛtya vai mukham
10.
sā devī cirasya putrān dṛṣṭvā putrādhībhiḥ
abhiplutā vai vastreṇa mukham āvṛtya bāṣpam āhārayat
abhiplutā vai vastreṇa mukham āvṛtya bāṣpam āhārayat
10.
Having seen her sons after a long time, she, the queen, overwhelmed by the distress concerning her sons, produced tears, indeed covering her face with her garment.
ततो बाष्पं समुत्सृज्य सह पुत्रैस्तथा पृथा ।
अपश्यदेताञ्शस्त्रौघैर्बहुधा परिविक्षतान् ॥११॥
अपश्यदेताञ्शस्त्रौघैर्बहुधा परिविक्षतान् ॥११॥
11. tato bāṣpaṁ samutsṛjya saha putraistathā pṛthā ,
apaśyadetāñśastraughairbahudhā parivikṣatān.
apaśyadetāñśastraughairbahudhā parivikṣatān.
11.
tataḥ bāṣpam samutsṛjya saha putraiḥ tathā pṛthā
apaśyat etān śastraughaiḥ bahudhā parivikṣatān
apaśyat etān śastraughaiḥ bahudhā parivikṣatān
11.
tataḥ pṛthā tathā putraiḥ saha bāṣpam samutsṛjya
etān śastraughaiḥ bahudhā parivikṣatān apaśyat
etān śastraughaiḥ bahudhā parivikṣatān apaśyat
11.
Then, after shedding tears with her sons, Pritha also saw them severely wounded in many places by weapon attacks.
सा तानेकैकशः पुत्रान्संस्पृशन्ती पुनः पुनः ।
अन्वशोचन्त दुःखार्ता द्रौपदीं च हतात्मजाम् ।
रुदतीमथ पाञ्चालीं ददर्श पतितां भुवि ॥१२॥
अन्वशोचन्त दुःखार्ता द्रौपदीं च हतात्मजाम् ।
रुदतीमथ पाञ्चालीं ददर्श पतितां भुवि ॥१२॥
12. sā tānekaikaśaḥ putrānsaṁspṛśantī punaḥ punaḥ ,
anvaśocanta duḥkhārtā draupadīṁ ca hatātmajām ,
rudatīmatha pāñcālīṁ dadarśa patitāṁ bhuvi.
anvaśocanta duḥkhārtā draupadīṁ ca hatātmajām ,
rudatīmatha pāñcālīṁ dadarśa patitāṁ bhuvi.
12.
sā tān ekaikaśaḥ putrān saṃspṛśantī
punaḥ punaḥ anvaśocanta duḥkhārtā
draupadīm ca hatātmajām rudatīm
atha pāñcālīm dadarśa patitām bhuvi
punaḥ punaḥ anvaśocanta duḥkhārtā
draupadīm ca hatātmajām rudatīm
atha pāñcālīm dadarśa patitām bhuvi
12.
sā duḥkhārtā ekaikaśaḥ putrān tān
punaḥ punaḥ saṃspṛśantī anvaśocanta
ca hatātmajām draupadīm atha bhuvi
patitām rudatīm pāñcālīm dadarśa
punaḥ punaḥ saṃspṛśantī anvaśocanta
ca hatātmajām draupadīm atha bhuvi
patitām rudatīm pāñcālīm dadarśa
12.
She, afflicted by sorrow, repeatedly touching her sons one by one again and again, grieved for them and for Draupadi, whose children were slain. Then she saw Panchali, weeping and fallen on the ground.
द्रौपद्युवाच ।
आर्ये पौत्राः क्व ते सर्वे सौभद्रसहिता गताः ।
न त्वां तेऽद्याभिगच्छन्ति चिरदृष्टां तपस्विनीम् ।
किं नु राज्येन वै कार्यं विहीनायाः सुतैर्मम ॥१३॥
आर्ये पौत्राः क्व ते सर्वे सौभद्रसहिता गताः ।
न त्वां तेऽद्याभिगच्छन्ति चिरदृष्टां तपस्विनीम् ।
किं नु राज्येन वै कार्यं विहीनायाः सुतैर्मम ॥१३॥
13. draupadyuvāca ,
ārye pautrāḥ kva te sarve saubhadrasahitā gatāḥ ,
na tvāṁ te'dyābhigacchanti ciradṛṣṭāṁ tapasvinīm ,
kiṁ nu rājyena vai kāryaṁ vihīnāyāḥ sutairmama.
ārye pautrāḥ kva te sarve saubhadrasahitā gatāḥ ,
na tvāṁ te'dyābhigacchanti ciradṛṣṭāṁ tapasvinīm ,
kiṁ nu rājyena vai kāryaṁ vihīnāyāḥ sutairmama.
13.
draupadī uvāca ārye pautrāḥ kva te sarve
saubhadrasahitāḥ gatāḥ na tvām te adya
abhigacchanti ciradṛṣṭām tapasvinīm kim
nu rājyena vai kāryam vihīnāyāḥ sutaiḥ mama
saubhadrasahitāḥ gatāḥ na tvām te adya
abhigacchanti ciradṛṣṭām tapasvinīm kim
nu rājyena vai kāryam vihīnāyāḥ sutaiḥ mama
13.
draupadī uvāca ārye,
te sarve saubhadrasahitāḥ pautrāḥ kva gatāḥ? adya te ciradṛṣṭām tapasvinīm tvām na abhigacchanti sutaiḥ vihīnāyāḥ mama rājyena vai kim nu kāryam?
te sarve saubhadrasahitāḥ pautrāḥ kva gatāḥ? adya te ciradṛṣṭām tapasvinīm tvām na abhigacchanti sutaiḥ vihīnāyāḥ mama rājyena vai kim nu kāryam?
13.
Draupadi said: "O venerable lady! Where have all your grandsons, including Saubhadra, gone? They do not approach you now, after having been seen for a long time, and you are a suffering woman. What indeed is the purpose of a kingdom for me, who am deprived of my sons?"
वैशंपायन उवाच ।
तां समाश्वासयामास पृथा पृथुललोचना ।
उत्थाप्य याज्ञसेनीं तु रुदतीं शोककर्शिताम् ॥१४॥
तां समाश्वासयामास पृथा पृथुललोचना ।
उत्थाप्य याज्ञसेनीं तु रुदतीं शोककर्शिताम् ॥१४॥
14. vaiśaṁpāyana uvāca ,
tāṁ samāśvāsayāmāsa pṛthā pṛthulalocanā ,
utthāpya yājñasenīṁ tu rudatīṁ śokakarśitām.
tāṁ samāśvāsayāmāsa pṛthā pṛthulalocanā ,
utthāpya yājñasenīṁ tu rudatīṁ śokakarśitām.
14.
vaiśampāyana uvāca tām samāśvāsayāmāsa pṛthā
pṛthulalocanā utthāpya yājñasenīm tu rudatīm śokakarśitām
pṛthulalocanā utthāpya yājñasenīm tu rudatīm śokakarśitām
14.
vaiśampāyana uvāca pṛthā pṛthulalocanā rudatīm
śokakarśitām yājñasenīm tu utthāpya tām samāśvāsayāmāsa
śokakarśitām yājñasenīm tu utthāpya tām samāśvāsayāmāsa
14.
Vaiśampāyana said: Wide-eyed Pṛthā, after raising up Yājñasenī, who was weeping and afflicted by sorrow (śoka), then comforted her.
तयैव सहिता चापि पुत्रैरनुगता पृथा ।
अभ्यगच्छत गान्धारीमार्तामार्ततरा स्वयम् ॥१५॥
अभ्यगच्छत गान्धारीमार्तामार्ततरा स्वयम् ॥१५॥
15. tayaiva sahitā cāpi putrairanugatā pṛthā ,
abhyagacchata gāndhārīmārtāmārtatarā svayam.
abhyagacchata gāndhārīmārtāmārtatarā svayam.
15.
tayā eva sahitā ca api putraiḥ anugatā pṛthā
abhyagacchata gāndhārīm ārtām ārtatarā svayam
abhyagacchata gāndhārīm ārtām ārtatarā svayam
15.
pṛthā tayā eva sahitā ca api putraiḥ anugatā
svayam ārtatarā ārtām gāndhārīm abhyagacchata
svayam ārtatarā ārtām gāndhārīm abhyagacchata
15.
Pṛthā, accompanied by Draupadi and followed by her sons, herself went to meet the distressed Gāndhārī, (Pṛthā being) even more distressed.
तामुवाचाथ गान्धारी सह वध्वा यशस्विनीम् ।
मैवं पुत्रीति शोकार्ता पश्य मामपि दुःखिताम् ॥१६॥
मैवं पुत्रीति शोकार्ता पश्य मामपि दुःखिताम् ॥१६॥
16. tāmuvācātha gāndhārī saha vadhvā yaśasvinīm ,
maivaṁ putrīti śokārtā paśya māmapi duḥkhitām.
maivaṁ putrīti śokārtā paśya māmapi duḥkhitām.
16.
tām uvāca atha gāndhārī saha vadhvā yaśasvinīm mā
evam putrī iti śokārtā paśya mām api duḥkhitām
evam putrī iti śokārtā paśya mām api duḥkhitām
16.
atha gāndhārī saha yaśasvinīm vadhvā tām uvāca
putrī iti mā evam śokārtā paśya mām api duḥkhitām
putrī iti mā evam śokārtā paśya mām api duḥkhitām
16.
Then Gāndhārī, accompanied by her glorious daughter-in-law, said to her (Draupadi): "My daughter, do not be so overcome by sorrow (śoka). Look at me; I am also suffering."
मन्ये लोकविनाशोऽयं कालपर्यायचोदितः ।
अवश्यभावी संप्राप्तः स्वभावाल्लोमहर्षणः ॥१७॥
अवश्यभावी संप्राप्तः स्वभावाल्लोमहर्षणः ॥१७॥
17. manye lokavināśo'yaṁ kālaparyāyacoditaḥ ,
avaśyabhāvī saṁprāptaḥ svabhāvāllomaharṣaṇaḥ.
avaśyabhāvī saṁprāptaḥ svabhāvāllomaharṣaṇaḥ.
17.
manye lokavināśaḥ ayam kālaparyāyacoditaḥ
avaśyabhāvī samprāptaḥ svabhāvāt lomaharṣaṇaḥ
avaśyabhāvī samprāptaḥ svabhāvāt lomaharṣaṇaḥ
17.
manye ayam lokavināśaḥ kālaparyāyacoditaḥ
avaśyabhāvī svabhāvāt lomaharṣaṇaḥ samprāptaḥ
avaśyabhāvī svabhāvāt lomaharṣaṇaḥ samprāptaḥ
17.
I believe this destruction of the world, impelled by the turning of time (kāla), is inevitable and has come to pass, being hair-raising by its very nature.
इदं तत्समनुप्राप्तं विदुरस्य वचो महत् ।
असिद्धानुनये कृष्णे यदुवाच महामतिः ॥१८॥
असिद्धानुनये कृष्णे यदुवाच महामतिः ॥१८॥
18. idaṁ tatsamanuprāptaṁ vidurasya vaco mahat ,
asiddhānunaye kṛṣṇe yaduvāca mahāmatiḥ.
asiddhānunaye kṛṣṇe yaduvāca mahāmatiḥ.
18.
idam tat samanuprāptam vidurasya vacaḥ mahat
asiddhānunaye kṛṣṇe yat uvāca mahāmatiḥ
asiddhānunaye kṛṣṇe yat uvāca mahāmatiḥ
18.
mahāmatiḥ vidurasya tat mahat vacaḥ yat
kṛṣṇe asiddhānunaye uvāca idam samanuprāptam
kṛṣṇe asiddhānunaye uvāca idam samanuprāptam
18.
Now, that important statement of the great-minded Vidura, which he spoke to Kṛṣṇa when all persuasion failed, has come to pass.
तस्मिन्नपरिहार्येऽर्थे व्यतीते च विशेषतः ।
मा शुचो न हि शोच्यास्ते संग्रामे निधनं गताः ॥१९॥
मा शुचो न हि शोच्यास्ते संग्रामे निधनं गताः ॥१९॥
19. tasminnaparihārye'rthe vyatīte ca viśeṣataḥ ,
mā śuco na hi śocyāste saṁgrāme nidhanaṁ gatāḥ.
mā śuco na hi śocyāste saṁgrāme nidhanaṁ gatāḥ.
19.
tasmin aparihārye arthe vyatīte ca viśeṣataḥ mā
śucaḥ na hi śocyāḥ te saṃgrāme nidhanam gatāḥ
śucaḥ na hi śocyāḥ te saṃgrāme nidhanam gatāḥ
19.
tasmin aparihārye arthe ca viśeṣataḥ vyatīte (sati) mā śucaḥ.
hi saṃgrāme nidhanam gatāḥ te na śocyāḥ.
hi saṃgrāme nidhanam gatāḥ te na śocyāḥ.
19.
Do not grieve over that unavoidable matter, which has now especially come to pass. For indeed, those who attained death in battle are not to be lamented.
यथैव त्वं तथैवाहं को वा माश्वासयिष्यति ।
ममैव ह्यपराधेन कुलमग्र्यं विनाशितम् ॥२०॥
ममैव ह्यपराधेन कुलमग्र्यं विनाशितम् ॥२०॥
20. yathaiva tvaṁ tathaivāhaṁ ko vā māśvāsayiṣyati ,
mamaiva hyaparādhena kulamagryaṁ vināśitam.
mamaiva hyaparādhena kulamagryaṁ vināśitam.
20.
yathā eva tvam tathā eva aham kaḥ vā mām āśvāsayiṣyati
mama eva hi aparādhena kulam agryam vināśitam
mama eva hi aparādhena kulam agryam vināśitam
20.
tvam yathā eva tathā eva aham (asmi).
kaḥ vā mām āśvāsayiṣyati? hi mama eva aparādhena agryam kulam vināśitam.
kaḥ vā mām āśvāsayiṣyati? hi mama eva aparādhena agryam kulam vināśitam.
20.
You are in the same state as I am; so who will console me? For indeed, it is solely due to my offense that this foremost family has been destroyed.
Links to all chapters:
ādi parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
sabhā parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
vana parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
Chapter 226
Chapter 227
Chapter 228
Chapter 229
Chapter 230
Chapter 231
Chapter 232
Chapter 233
Chapter 234
Chapter 235
Chapter 236
Chapter 237
Chapter 238
Chapter 239
Chapter 240
Chapter 241
Chapter 242
Chapter 243
Chapter 244
Chapter 245
Chapter 246
Chapter 247
Chapter 248
Chapter 249
Chapter 250
Chapter 251
Chapter 252
Chapter 253
Chapter 254
Chapter 255
Chapter 256
Chapter 257
Chapter 258
Chapter 259
Chapter 260
Chapter 261
Chapter 262
Chapter 263
Chapter 264
Chapter 265
Chapter 266
Chapter 267
Chapter 268
Chapter 269
Chapter 270
Chapter 271
Chapter 272
Chapter 273
Chapter 274
Chapter 275
Chapter 276
Chapter 277
Chapter 278
Chapter 279
Chapter 280
Chapter 281
Chapter 282
Chapter 283
Chapter 284
Chapter 285
Chapter 286
Chapter 287
Chapter 288
Chapter 289
Chapter 290
Chapter 291
Chapter 292
Chapter 293
Chapter 294
Chapter 295
Chapter 296
Chapter 297
Chapter 298
Chapter 299
virāṭa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
udyoga parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
bhīṣma parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
droṇa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
karṇa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
śalya parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
sauptika parva
strī parva (current book)
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15 (current chapter)
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
śānti parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
Chapter 226
Chapter 227
Chapter 228
Chapter 229
Chapter 230
Chapter 231
Chapter 232
Chapter 233
Chapter 234
Chapter 235
Chapter 236
Chapter 237
Chapter 238
Chapter 239
Chapter 240
Chapter 241
Chapter 242
Chapter 243
Chapter 244
Chapter 245
Chapter 246
Chapter 247
Chapter 248
Chapter 249
Chapter 250
Chapter 251
Chapter 252
Chapter 253
Chapter 254
Chapter 255
Chapter 256
Chapter 257
Chapter 258
Chapter 259
Chapter 260
Chapter 261
Chapter 262
Chapter 263
Chapter 264
Chapter 265
Chapter 266
Chapter 267
Chapter 268
Chapter 269
Chapter 270
Chapter 271
Chapter 272
Chapter 273
Chapter 274
Chapter 275
Chapter 276
Chapter 277
Chapter 278
Chapter 279
Chapter 280
Chapter 281
Chapter 282
Chapter 283
Chapter 284
Chapter 285
Chapter 286
Chapter 287
Chapter 288
Chapter 289
Chapter 290
Chapter 291
Chapter 292
Chapter 293
Chapter 294
Chapter 295
Chapter 296
Chapter 297
Chapter 298
Chapter 299
Chapter 300
Chapter 301
Chapter 302
Chapter 303
Chapter 304
Chapter 305
Chapter 306
Chapter 307
Chapter 308
Chapter 309
Chapter 310
Chapter 311
Chapter 312
Chapter 313
Chapter 314
Chapter 315
Chapter 316
Chapter 317
Chapter 318
Chapter 319
Chapter 320
Chapter 321
Chapter 322
Chapter 323
Chapter 324
Chapter 325
Chapter 326
Chapter 327
Chapter 328
Chapter 329
Chapter 330
Chapter 331
Chapter 332
Chapter 333
Chapter 334
Chapter 335
Chapter 336
Chapter 337
Chapter 338
Chapter 339
Chapter 340
Chapter 341
Chapter 342
Chapter 343
Chapter 344
Chapter 345
Chapter 346
Chapter 347
Chapter 348
Chapter 349
Chapter 350
Chapter 351
Chapter 352
Chapter 353
anuśāsana parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
aśvamedhika parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
āśramavāsika parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47