महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-1, chapter-7
सूत उवाच ।
शप्तस्तु भृगुणा वह्निः क्रुद्धो वाक्यमथाब्रवीत् ।
किमिदं साहसं ब्रह्मन्कृतवानसि सांप्रतम् ॥१॥
शप्तस्तु भृगुणा वह्निः क्रुद्धो वाक्यमथाब्रवीत् ।
किमिदं साहसं ब्रह्मन्कृतवानसि सांप्रतम् ॥१॥
1. sūta uvāca ,
śaptastu bhṛguṇā vahniḥ kruddho vākyamathābravīt ,
kimidaṁ sāhasaṁ brahmankṛtavānasi sāṁpratam.
śaptastu bhṛguṇā vahniḥ kruddho vākyamathābravīt ,
kimidaṁ sāhasaṁ brahmankṛtavānasi sāṁpratam.
1.
sūtaḥ uvāca śaptaḥ tu bhṛguṇā vahniḥ kruddhaḥ vākyam atha
abravīt kim idam sāhasam brahman kṛtavān asi sāmpratam
abravīt kim idam sāhasam brahman kṛtavān asi sāmpratam
1.
Sūta said: But Agni, cursed by Bhṛgu and enraged, then spoke these words: "O Brāhmaṇa, what audacity have you now committed?"
धर्मे प्रयतमानस्य सत्यं च वदतः समम् ।
पृष्टो यदब्रुवं सत्यं व्यभिचारोऽत्र को मम ॥२॥
पृष्टो यदब्रुवं सत्यं व्यभिचारोऽत्र को मम ॥२॥
2. dharme prayatamānasya satyaṁ ca vadataḥ samam ,
pṛṣṭo yadabruvaṁ satyaṁ vyabhicāro'tra ko mama.
pṛṣṭo yadabruvaṁ satyaṁ vyabhicāro'tra ko mama.
2.
dharme prayatamānasya satyam ca vadataḥ samam
pṛṣṭaḥ yat abruvam satyam vyabhicāraḥ atra kaḥ mama
pṛṣṭaḥ yat abruvam satyam vyabhicāraḥ atra kaḥ mama
2.
What transgression have I committed here, since I spoke the truth when asked, endeavoring to uphold righteousness and speaking impartially?
पृष्टो हि साक्षी यः साक्ष्यं जानमानोऽन्यथा वदेत् ।
स पूर्वानात्मनः सप्त कुले हन्यात्तथा परान् ॥३॥
स पूर्वानात्मनः सप्त कुले हन्यात्तथा परान् ॥३॥
3. pṛṣṭo hi sākṣī yaḥ sākṣyaṁ jānamāno'nyathā vadet ,
sa pūrvānātmanaḥ sapta kule hanyāttathā parān.
sa pūrvānātmanaḥ sapta kule hanyāttathā parān.
3.
pṛṣṭaḥ hi sākṣī yaḥ sākṣyam jānamānaḥ anyathā vadet
saḥ pūrvān ātmanaḥ sapta kule hanyāt tathā parān
saḥ pūrvān ātmanaḥ sapta kule hanyāt tathā parān
3.
Indeed, a witness who, when questioned, knowingly states something other than the truth, destroys seven generations of his ancestors and also seven generations of his descendants.
यश्च कार्यार्थतत्त्वज्ञो जानमानो न भाषते ।
सोऽपि तेनैव पापेन लिप्यते नात्र संशयः ॥४॥
सोऽपि तेनैव पापेन लिप्यते नात्र संशयः ॥४॥
4. yaśca kāryārthatattvajño jānamāno na bhāṣate ,
so'pi tenaiva pāpena lipyate nātra saṁśayaḥ.
so'pi tenaiva pāpena lipyate nātra saṁśayaḥ.
4.
yaḥ ca kārya artha tattvajñaḥ jānamānaḥ na bhāṣate
saḥ api tena eva pāpena lipyate na atra saṃśayaḥ
saḥ api tena eva pāpena lipyate na atra saṃśayaḥ
4.
And he who, knowing the true nature of a case, does not speak, he too is tainted by that very sin. There is no doubt about this.
शक्तोऽहमपि शप्तुं त्वां मान्यास्तु ब्राह्मणा मम ।
जानतोऽपि च ते व्यक्तं कथयिष्ये निबोध तत् ॥५॥
जानतोऽपि च ते व्यक्तं कथयिष्ये निबोध तत् ॥५॥
5. śakto'hamapi śaptuṁ tvāṁ mānyāstu brāhmaṇā mama ,
jānato'pi ca te vyaktaṁ kathayiṣye nibodha tat.
jānato'pi ca te vyaktaṁ kathayiṣye nibodha tat.
5.
śaktaḥ aham api śaptum tvām mānyāḥ tu brāhmaṇāḥ mama
jānataḥ api ca te vyaktam kathayiṣye nibodha tat
jānataḥ api ca te vyaktam kathayiṣye nibodha tat
5.
I am indeed capable of cursing you, but my Brahmins are worthy of respect. Even though you already know this, I will explain it clearly to you; please pay attention.
योगेन बहुधात्मानं कृत्वा तिष्ठामि मूर्तिषु ।
अग्निहोत्रेषु सत्रेषु क्रियास्वथ मखेषु च ॥६॥
अग्निहोत्रेषु सत्रेषु क्रियास्वथ मखेषु च ॥६॥
6. yogena bahudhātmānaṁ kṛtvā tiṣṭhāmi mūrtiṣu ,
agnihotreṣu satreṣu kriyāsvatha makheṣu ca.
agnihotreṣu satreṣu kriyāsvatha makheṣu ca.
6.
yogena bahudhā ātmānam kṛtvā tiṣṭhāmi mūrtiṣu
agnihotreṣu satreṣu kriyāsu atha makheṣu ca
agnihotreṣu satreṣu kriyāsu atha makheṣu ca
6.
By means of Yoga, I manifest myself in many ways and abide in various forms within Agnihotras, Satras, other rituals, and sacrifices.
वेदोक्तेन विधानेन मयि यद्धूयते हविः ।
देवताः पितरश्चैव तेन तृप्ता भवन्ति वै ॥७॥
देवताः पितरश्चैव तेन तृप्ता भवन्ति वै ॥७॥
7. vedoktena vidhānena mayi yaddhūyate haviḥ ,
devatāḥ pitaraścaiva tena tṛptā bhavanti vai.
devatāḥ pitaraścaiva tena tṛptā bhavanti vai.
7.
vedoktena vidhānena mayi yat hūyate haviḥ
devatāḥ pitaraḥ ca eva tena tṛptāḥ bhavanti vai
devatāḥ pitaraḥ ca eva tena tṛptāḥ bhavanti vai
7.
Whatever oblation is offered to Me according to the method prescribed in the Vedas, by that offering, both the gods and the ancestors truly become satisfied.
आपो देवगणाः सर्वे आपः पितृगणास्तथा ।
दर्शश्च पौर्णमासश्च देवानां पितृभिः सह ॥८॥
दर्शश्च पौर्णमासश्च देवानां पितृभिः सह ॥८॥
8. āpo devagaṇāḥ sarve āpaḥ pitṛgaṇāstathā ,
darśaśca paurṇamāsaśca devānāṁ pitṛbhiḥ saha.
darśaśca paurṇamāsaśca devānāṁ pitṛbhiḥ saha.
8.
āpaḥ devagaṇāḥ sarve āpaḥ pitṛgaṇāḥ tathā
darśaḥ ca paurṇamāsaḥ ca devānām pitṛbhiḥ saha
darśaḥ ca paurṇamāsaḥ ca devānām pitṛbhiḥ saha
8.
All the groups of gods are water, and similarly, the groups of ancestors are water. Both the New Moon and Full Moon rites are performed for the gods along with the ancestors.
देवताः पितरस्तस्मात्पितरश्चापि देवताः ।
एकीभूताश्च पूज्यन्ते पृथक्त्वेन च पर्वसु ॥९॥
एकीभूताश्च पूज्यन्ते पृथक्त्वेन च पर्वसु ॥९॥
9. devatāḥ pitarastasmātpitaraścāpi devatāḥ ,
ekībhūtāśca pūjyante pṛthaktvena ca parvasu.
ekībhūtāśca pūjyante pṛthaktvena ca parvasu.
9.
devatāḥ pitaraḥ tasmāt pitaraḥ ca api devatāḥ
ekībhūtāḥ ca pūjyante pṛthaktvena ca parvasu
ekībhūtāḥ ca pūjyante pṛthaktvena ca parvasu
9.
Therefore, the gods are the ancestors, and the ancestors are indeed the gods. They are worshipped both in a unified form and separately on auspicious days.
देवताः पितरश्चैव जुह्वते मयि यत्सदा ।
त्रिदशानां पितॄणां च मुखमेवमहं स्मृतः ॥१०॥
त्रिदशानां पितॄणां च मुखमेवमहं स्मृतः ॥१०॥
10. devatāḥ pitaraścaiva juhvate mayi yatsadā ,
tridaśānāṁ pitṝṇāṁ ca mukhamevamahaṁ smṛtaḥ.
tridaśānāṁ pitṝṇāṁ ca mukhamevamahaṁ smṛtaḥ.
10.
devatāḥ pitaraḥ ca eva juhvate mayi yat sadā
tridaśānām pitṝṇām ca mukham evam aham smṛtaḥ
tridaśānām pitṝṇām ca mukham evam aham smṛtaḥ
10.
Because the gods and ancestors always offer oblations into me, I am thus known as the mouth of both the gods and the ancestors.
अमावास्यां च पितरः पौर्णमास्यां च देवताः ।
मन्मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः ।
सर्वभक्षः कथं तेषां भविष्यामि मुखं त्वहम् ॥११॥
मन्मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः ।
सर्वभक्षः कथं तेषां भविष्यामि मुखं त्वहम् ॥११॥
11. amāvāsyāṁ ca pitaraḥ paurṇamāsyāṁ ca devatāḥ ,
manmukhenaiva hūyante bhuñjate ca hutaṁ haviḥ ,
sarvabhakṣaḥ kathaṁ teṣāṁ bhaviṣyāmi mukhaṁ tvaham.
manmukhenaiva hūyante bhuñjate ca hutaṁ haviḥ ,
sarvabhakṣaḥ kathaṁ teṣāṁ bhaviṣyāmi mukhaṁ tvaham.
11.
amāvāsyām ca pitaraḥ paurṇamāsyām ca
devatāḥ mat-mukhena eva hūyante
bhuñjate ca hutam haviḥ sarvabhakṣaḥ
katham teṣām bhaviṣyāmi mukham tu aham
devatāḥ mat-mukhena eva hūyante
bhuñjate ca hutam haviḥ sarvabhakṣaḥ
katham teṣām bhaviṣyāmi mukham tu aham
11.
On the new moon, offerings are made to the ancestors, and on the full moon, to the gods. Through my mouth alone are these offerings made, and through me they partake of the sacrificed oblation. How can I, who am all-devouring, possibly be their mouth?
चिन्तयित्वा ततो वह्निश्चक्रे संहारमात्मनः ।
द्विजानामग्निहोत्रेषु यज्ञसत्रक्रियासु च ॥१२॥
द्विजानामग्निहोत्रेषु यज्ञसत्रक्रियासु च ॥१२॥
12. cintayitvā tato vahniścakre saṁhāramātmanaḥ ,
dvijānāmagnihotreṣu yajñasatrakriyāsu ca.
dvijānāmagnihotreṣu yajñasatrakriyāsu ca.
12.
cintayitvā tataḥ vahniḥ cakre saṃhāram ātmanaḥ
dvijānām agnihotreṣu yajñasatrakriyāsu ca
dvijānām agnihotreṣu yajñasatrakriyāsu ca
12.
After reflecting, Agni then withdrew himself from the Agnihotras and sacrificial rites performed by the Brahmins.
निरोंकारवषट्काराः स्वधास्वाहाविवर्जिताः ।
विनाग्निना प्रजाः सर्वास्तत आसन्सुदुःखिताः ॥१३॥
विनाग्निना प्रजाः सर्वास्तत आसन्सुदुःखिताः ॥१३॥
13. niroṁkāravaṣaṭkārāḥ svadhāsvāhāvivarjitāḥ ,
vināgninā prajāḥ sarvāstata āsansuduḥkhitāḥ.
vināgninā prajāḥ sarvāstata āsansuduḥkhitāḥ.
13.
niroṃkāravaṣaṭkārāḥ svadhāsvāhāvivarjitāḥ vinā
agninā prajāḥ sarvāḥ tataḥ āsan suduḥkhitāḥ
agninā prajāḥ sarvāḥ tataḥ āsan suduḥkhitāḥ
13.
Thus, without fire, all creatures became extremely distressed, as (sacrifices became) devoid of Oṃkāra and Vaṣaṭkāra, and bereft of Svadhā and Svāhā utterances.
अथर्षयः समुद्विग्ना देवान्गत्वाब्रुवन्वचः ।
अग्निनाशात्क्रियाभ्रंशाद्भ्रान्ता लोकास्त्रयोऽनघाः ।
विधध्वमत्र यत्कार्यं न स्यात्कालात्ययो यथा ॥१४॥
अग्निनाशात्क्रियाभ्रंशाद्भ्रान्ता लोकास्त्रयोऽनघाः ।
विधध्वमत्र यत्कार्यं न स्यात्कालात्ययो यथा ॥१४॥
14. atharṣayaḥ samudvignā devāngatvābruvanvacaḥ ,
agnināśātkriyābhraṁśādbhrāntā lokāstrayo'naghāḥ ,
vidhadhvamatra yatkāryaṁ na syātkālātyayo yathā.
agnināśātkriyābhraṁśādbhrāntā lokāstrayo'naghāḥ ,
vidhadhvamatra yatkāryaṁ na syātkālātyayo yathā.
14.
atha ṛṣayaḥ samudvignāḥ devān gatvā
abruvan vacaḥ agnināśāt kriyābhraṃśāt
bhrāntāḥ lokāḥ trayaḥ anaghāḥ vidhadhvam
atra yat kāryam na syāt kālātyayaḥ yathā
abruvan vacaḥ agnināśāt kriyābhraṃśāt
bhrāntāḥ lokāḥ trayaḥ anaghāḥ vidhadhvam
atra yat kāryam na syāt kālātyayaḥ yathā
14.
Then, the agitated sages went to the gods and spoke these words: 'O sinless ones, due to the destruction of fire and the disruption of rituals, the three worlds have become bewildered. Please accomplish here whatever needs to be done, so that there is no further delay.'
अथर्षयश्च देवाश्च ब्रह्माणमुपगम्य तु ।
अग्नेरावेदयञ्शापं क्रियासंहारमेव च ॥१५॥
अग्नेरावेदयञ्शापं क्रियासंहारमेव च ॥१५॥
15. atharṣayaśca devāśca brahmāṇamupagamya tu ,
agnerāvedayañśāpaṁ kriyāsaṁhārameva ca.
agnerāvedayañśāpaṁ kriyāsaṁhārameva ca.
15.
atha ṛṣayaḥ ca devāḥ ca brahmāṇam upagamya
tu agneḥ āvedayan śāpam kriyāsaṃhāram eva ca
tu agneḥ āvedayan śāpam kriyāsaṃhāram eva ca
15.
Then, the sages and the gods, having approached Brahmā, reported Agni's curse and the resulting cessation of rituals.
भृगुणा वै महाभाग शप्तोऽग्निः कारणान्तरे ।
कथं देवमुखो भूत्वा यज्ञभागाग्रभुक्तथा ।
हुतभुक्सर्वलोकेषु सर्वभक्षत्वमेष्यति ॥१६॥
कथं देवमुखो भूत्वा यज्ञभागाग्रभुक्तथा ।
हुतभुक्सर्वलोकेषु सर्वभक्षत्वमेष्यति ॥१६॥
16. bhṛguṇā vai mahābhāga śapto'gniḥ kāraṇāntare ,
kathaṁ devamukho bhūtvā yajñabhāgāgrabhuktathā ,
hutabhuksarvalokeṣu sarvabhakṣatvameṣyati.
kathaṁ devamukho bhūtvā yajñabhāgāgrabhuktathā ,
hutabhuksarvalokeṣu sarvabhakṣatvameṣyati.
16.
bhṛguṇā vai mahābhāga śaptaḥ agniḥ
kāraṇāntare katham devamukhaḥ bhūtvā
yajñabhāgāgrabuk tathā hutabhuk
sarvalokeṣu sarvabhakṣatvam eṣyati
kāraṇāntare katham devamukhaḥ bhūtvā
yajñabhāgāgrabuk tathā hutabhuk
sarvalokeṣu sarvabhakṣatvam eṣyati
16.
O Illustrious One (Brahmā), Agni was indeed cursed by Bhṛgu for another reason. How can Agni, who has become the mouth of the gods and is thus the foremost enjoyer of sacrificial shares, the consumer of oblations in all worlds, become an eater of everything?
श्रुत्वा तु तद्वचस्तेषामग्निमाहूय लोककृत् ।
उवाच वचनं श्लक्ष्णं भूतभावनमव्ययम् ॥१७॥
उवाच वचनं श्लक्ष्णं भूतभावनमव्ययम् ॥१७॥
17. śrutvā tu tadvacasteṣāmagnimāhūya lokakṛt ,
uvāca vacanaṁ ślakṣṇaṁ bhūtabhāvanamavyayam.
uvāca vacanaṁ ślakṣṇaṁ bhūtabhāvanamavyayam.
17.
śrutvā tu tad vacaḥ teṣām agnim āhūya lokakṛt
uvāca vacanam ślakṣṇam bhūtabhāvanam avyayam
uvāca vacanam ślakṣṇam bhūtabhāvanam avyayam
17.
Having heard their words, Brahmā, the creator of the worlds, summoned Agni and spoke gentle, life-sustaining, and imperishable words.
लोकानामिह सर्वेषां त्वं कर्ता चान्त एव च ।
त्वं धारयसि लोकांस्त्रीन्क्रियाणां च प्रवर्तकः ।
स तथा कुरु लोकेश नोच्छिद्येरन्क्रिया यथा ॥१८॥
त्वं धारयसि लोकांस्त्रीन्क्रियाणां च प्रवर्तकः ।
स तथा कुरु लोकेश नोच्छिद्येरन्क्रिया यथा ॥१८॥
18. lokānāmiha sarveṣāṁ tvaṁ kartā cānta eva ca ,
tvaṁ dhārayasi lokāṁstrīnkriyāṇāṁ ca pravartakaḥ ,
sa tathā kuru lokeśa nocchidyerankriyā yathā.
tvaṁ dhārayasi lokāṁstrīnkriyāṇāṁ ca pravartakaḥ ,
sa tathā kuru lokeśa nocchidyerankriyā yathā.
18.
lokānām iha sarveṣām tvam kartā ca
antaḥ eva ca tvam dhārayasi lokān trīn
kriyāṇām ca pravartakaḥ saḥ tathā
kuru lokeśa na ucchidyeran kriyāḥ yathā
antaḥ eva ca tvam dhārayasi lokān trīn
kriyāṇām ca pravartakaḥ saḥ tathā
kuru lokeśa na ucchidyeran kriyāḥ yathā
18.
Here, among all these worlds, you are both the creator and the ultimate end. You sustain the three worlds and are the initiator of actions (rituals). Therefore, O Lord of the Worlds, act so that rituals are not discontinued.
कस्मादेवं विमूढस्त्वमीश्वरः सन्हुताशनः ।
त्वं पवित्रं यदा लोके सर्वभूतगतश्च ह ॥१९॥
त्वं पवित्रं यदा लोके सर्वभूतगतश्च ह ॥१९॥
19. kasmādevaṁ vimūḍhastvamīśvaraḥ sanhutāśanaḥ ,
tvaṁ pavitraṁ yadā loke sarvabhūtagataśca ha.
tvaṁ pavitraṁ yadā loke sarvabhūtagataśca ha.
19.
kasmāt evam vimūḍhaḥ tvam īśvaraḥ san hutāśanaḥ
tvam pavitram yadā loke sarvabhūtagataḥ ca ha
tvam pavitram yadā loke sarvabhūtagataḥ ca ha
19.
Why are you thus bewildered, O Agni, when you are a powerful lord? For you are indeed the purifier in the world and pervade all beings.
न त्वं सर्वशरीरेण सर्वभक्षत्वमेष्यसि ।
उपादानेऽर्चिषो यास्ते सर्वं धक्ष्यन्ति ताः शिखिन् ॥२०॥
उपादानेऽर्चिषो यास्ते सर्वं धक्ष्यन्ति ताः शिखिन् ॥२०॥
20. na tvaṁ sarvaśarīreṇa sarvabhakṣatvameṣyasi ,
upādāne'rciṣo yāste sarvaṁ dhakṣyanti tāḥ śikhin.
upādāne'rciṣo yāste sarvaṁ dhakṣyanti tāḥ śikhin.
20.
na tvam sarvaśarīreṇa sarvabhakṣatvam eṣyasi
upādāne arciṣaḥ yāḥ te sarvam dhakṣyanti tāḥ śikhin
upādāne arciṣaḥ yāḥ te sarvam dhakṣyanti tāḥ śikhin
20.
You will not become an all-devourer with your entire being. O Agni, at the time of consumption, it is those flames of yours that will burn everything.
यथा सूर्यांशुभिः स्पृष्टं सर्वं शुचि विभाव्यते ।
तथा त्वदर्चिर्निर्दग्धं सर्वं शुचि भविष्यति ॥२१॥
तथा त्वदर्चिर्निर्दग्धं सर्वं शुचि भविष्यति ॥२१॥
21. yathā sūryāṁśubhiḥ spṛṣṭaṁ sarvaṁ śuci vibhāvyate ,
tathā tvadarcirnirdagdhaṁ sarvaṁ śuci bhaviṣyati.
tathā tvadarcirnirdagdhaṁ sarvaṁ śuci bhaviṣyati.
21.
yathā sūryāṃśubhiḥ spṛṣṭam sarvam śuci vibhāvyate
tathā tvadarciḥ nirdagdham sarvam śuci bhaviṣyati
tathā tvadarciḥ nirdagdham sarvam śuci bhaviṣyati
21.
Just as everything touched by the sun's rays is considered pure, so too everything consumed by your flames will become pure.
तदग्ने त्वं महत्तेजः स्वप्रभावाद्विनिर्गतम् ।
स्वतेजसैव तं शापं कुरु सत्यमृषेर्विभो ।
देवानां चात्मनो भागं गृहाण त्वं मुखे हुतम् ॥२२॥
स्वतेजसैव तं शापं कुरु सत्यमृषेर्विभो ।
देवानां चात्मनो भागं गृहाण त्वं मुखे हुतम् ॥२२॥
22. tadagne tvaṁ mahattejaḥ svaprabhāvādvinirgatam ,
svatejasaiva taṁ śāpaṁ kuru satyamṛṣervibho ,
devānāṁ cātmano bhāgaṁ gṛhāṇa tvaṁ mukhe hutam.
svatejasaiva taṁ śāpaṁ kuru satyamṛṣervibho ,
devānāṁ cātmano bhāgaṁ gṛhāṇa tvaṁ mukhe hutam.
22.
tat agne tvam mahat tejaḥ svaprabhāvāt
vinirgatam svatejasā eva tam śāpam
kuru satyam ṛṣeḥ vibho devānām ca
ātmanaḥ bhāgam gṛhāṇa tvam mukhe hutam
vinirgatam svatejasā eva tam śāpam
kuru satyam ṛṣeḥ vibho devānām ca
ātmanaḥ bhāgam gṛhāṇa tvam mukhe hutam
22.
Therefore, O Agni, you are a great splendor, sprung from your own intrinsic power. O mighty one, by your own power, make the sage's curse come true. And you, accept your own share and the gods' portion, offered into your mouth.
एवमस्त्विति तं वह्निः प्रत्युवाच पितामहम् ।
जगाम शासनं कर्तुं देवस्य परमेष्ठिनः ॥२३॥
जगाम शासनं कर्तुं देवस्य परमेष्ठिनः ॥२३॥
23. evamastviti taṁ vahniḥ pratyuvāca pitāmaham ,
jagāma śāsanaṁ kartuṁ devasya parameṣṭhinaḥ.
jagāma śāsanaṁ kartuṁ devasya parameṣṭhinaḥ.
23.
evam astu iti tam vahniḥ pratyuvāca pitāmaham
jagāma śāsanam kartum devasya parameṣṭhinaḥ
jagāma śāsanam kartum devasya parameṣṭhinaḥ
23.
Agni replied to the Grandfather, saying, 'So be it.' He then went to execute the command of the supreme deity.
देवर्षयश्च मुदितास्ततो जग्मुर्यथागतम् ।
ऋषयश्च यथापूर्वं क्रियाः सर्वाः प्रचक्रिरे ॥२४॥
ऋषयश्च यथापूर्वं क्रियाः सर्वाः प्रचक्रिरे ॥२४॥
24. devarṣayaśca muditāstato jagmuryathāgatam ,
ṛṣayaśca yathāpūrvaṁ kriyāḥ sarvāḥ pracakrire.
ṛṣayaśca yathāpūrvaṁ kriyāḥ sarvāḥ pracakrire.
24.
devarṣayaḥ ca muditāḥ tataḥ jagmuḥ yathāgatam
ṛṣayaḥ ca yathāpūrvam kriyāḥ sarvāḥ pracakrire
ṛṣayaḥ ca yathāpūrvam kriyāḥ sarvāḥ pracakrire
24.
And the divine sages, delighted, then departed as they had come. And the other sages performed all rites as they had done previously.
दिवि देवा मुमुदिरे भूतसंघाश्च लौकिकाः ।
अग्निश्च परमां प्रीतिमवाप हतकल्मषः ॥२५॥
अग्निश्च परमां प्रीतिमवाप हतकल्मषः ॥२५॥
25. divi devā mumudire bhūtasaṁghāśca laukikāḥ ,
agniśca paramāṁ prītimavāpa hatakalmaṣaḥ.
agniśca paramāṁ prītimavāpa hatakalmaṣaḥ.
25.
divi devāḥ mumudire bhūtasaṅghāḥ ca laukikāḥ
agniḥ ca paramām prītim avāpa hatakalmaṣaḥ
agniḥ ca paramām prītim avāpa hatakalmaṣaḥ
25.
The gods in heaven rejoiced, and so did all worldly beings. Agni, freed from his impurity, also attained supreme joy.
एवमेष पुरावृत्त इतिहासोऽग्निशापजः ।
पुलोमस्य विनाशश्च च्यवनस्य च संभवः ॥२६॥
पुलोमस्य विनाशश्च च्यवनस्य च संभवः ॥२६॥
26. evameṣa purāvṛtta itihāso'gniśāpajaḥ ,
pulomasya vināśaśca cyavanasya ca saṁbhavaḥ.
pulomasya vināśaśca cyavanasya ca saṁbhavaḥ.
26.
evam eṣaḥ purāvṛttaḥ itihāsaḥ agniśāpajaḥ
pulomasya vināśaḥ ca cyavanasya ca saṁbhavaḥ
pulomasya vināśaḥ ca cyavanasya ca saṁbhavaḥ
26.
Thus, this is that ancient story, born from Agni's curse, concerning the destruction of Puloman and the birth of Cyavana.
Links to all chapters:
ādi parva (current book)
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7 (current chapter)
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
sabhā parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
vana parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
Chapter 226
Chapter 227
Chapter 228
Chapter 229
Chapter 230
Chapter 231
Chapter 232
Chapter 233
Chapter 234
Chapter 235
Chapter 236
Chapter 237
Chapter 238
Chapter 239
Chapter 240
Chapter 241
Chapter 242
Chapter 243
Chapter 244
Chapter 245
Chapter 246
Chapter 247
Chapter 248
Chapter 249
Chapter 250
Chapter 251
Chapter 252
Chapter 253
Chapter 254
Chapter 255
Chapter 256
Chapter 257
Chapter 258
Chapter 259
Chapter 260
Chapter 261
Chapter 262
Chapter 263
Chapter 264
Chapter 265
Chapter 266
Chapter 267
Chapter 268
Chapter 269
Chapter 270
Chapter 271
Chapter 272
Chapter 273
Chapter 274
Chapter 275
Chapter 276
Chapter 277
Chapter 278
Chapter 279
Chapter 280
Chapter 281
Chapter 282
Chapter 283
Chapter 284
Chapter 285
Chapter 286
Chapter 287
Chapter 288
Chapter 289
Chapter 290
Chapter 291
Chapter 292
Chapter 293
Chapter 294
Chapter 295
Chapter 296
Chapter 297
Chapter 298
Chapter 299
virāṭa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
udyoga parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
bhīṣma parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
droṇa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
karṇa parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
śalya parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
sauptika parva
strī parva
śānti parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216
Chapter 217
Chapter 218
Chapter 219
Chapter 220
Chapter 221
Chapter 222
Chapter 223
Chapter 224
Chapter 225
Chapter 226
Chapter 227
Chapter 228
Chapter 229
Chapter 230
Chapter 231
Chapter 232
Chapter 233
Chapter 234
Chapter 235
Chapter 236
Chapter 237
Chapter 238
Chapter 239
Chapter 240
Chapter 241
Chapter 242
Chapter 243
Chapter 244
Chapter 245
Chapter 246
Chapter 247
Chapter 248
Chapter 249
Chapter 250
Chapter 251
Chapter 252
Chapter 253
Chapter 254
Chapter 255
Chapter 256
Chapter 257
Chapter 258
Chapter 259
Chapter 260
Chapter 261
Chapter 262
Chapter 263
Chapter 264
Chapter 265
Chapter 266
Chapter 267
Chapter 268
Chapter 269
Chapter 270
Chapter 271
Chapter 272
Chapter 273
Chapter 274
Chapter 275
Chapter 276
Chapter 277
Chapter 278
Chapter 279
Chapter 280
Chapter 281
Chapter 282
Chapter 283
Chapter 284
Chapter 285
Chapter 286
Chapter 287
Chapter 288
Chapter 289
Chapter 290
Chapter 291
Chapter 292
Chapter 293
Chapter 294
Chapter 295
Chapter 296
Chapter 297
Chapter 298
Chapter 299
Chapter 300
Chapter 301
Chapter 302
Chapter 303
Chapter 304
Chapter 305
Chapter 306
Chapter 307
Chapter 308
Chapter 309
Chapter 310
Chapter 311
Chapter 312
Chapter 313
Chapter 314
Chapter 315
Chapter 316
Chapter 317
Chapter 318
Chapter 319
Chapter 320
Chapter 321
Chapter 322
Chapter 323
Chapter 324
Chapter 325
Chapter 326
Chapter 327
Chapter 328
Chapter 329
Chapter 330
Chapter 331
Chapter 332
Chapter 333
Chapter 334
Chapter 335
Chapter 336
Chapter 337
Chapter 338
Chapter 339
Chapter 340
Chapter 341
Chapter 342
Chapter 343
Chapter 344
Chapter 345
Chapter 346
Chapter 347
Chapter 348
Chapter 349
Chapter 350
Chapter 351
Chapter 352
Chapter 353
anuśāsana parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
aśvamedhika parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
āśramavāsika parva
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47