योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-2, chapter-20
श्रीवसिष्ठ उवाच ।
आर्यसंगमयुक्त्यादौ प्रज्ञां वृद्धिं नयेद्बलात् ।
ततो महापुरुषतां महापुरुषलक्षणैः ॥ १ ॥
आर्यसंगमयुक्त्यादौ प्रज्ञां वृद्धिं नयेद्बलात् ।
ततो महापुरुषतां महापुरुषलक्षणैः ॥ १ ॥
śrīvasiṣṭha uvāca ,
āryasaṃgamayuktyādau prajñāṃ vṛddhiṃ nayedbalāt ,
tato mahāpuruṣatāṃ mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ 1
āryasaṃgamayuktyādau prajñāṃ vṛddhiṃ nayedbalāt ,
tato mahāpuruṣatāṃ mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ 1
1.
śrīvasiṣṭha uvāca āryasaṅgamayuktyā ādau prajñām vṛddhim
nayet balāt tataḥ mahāpuruṣatām mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ
nayet balāt tataḥ mahāpuruṣatām mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ
1.
śrīvasiṣṭha uvāca.
ādau āryasaṅgamayuktyā prajñām balāt vṛddhim nayet.
tataḥ mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ mahāpuruṣatām [nayet].
ādau āryasaṅgamayuktyā prajñām balāt vṛddhim nayet.
tataḥ mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ mahāpuruṣatām [nayet].
1.
Śrī Vasiṣṭha said: First, one should vigorously increase one's wisdom (prajñā) by means of association with noble persons (āryasaṅgamayuktyā). Then, one should attain the state of a great cosmic person (mahāpuruṣatām) through cultivating the characteristics of a great cosmic person (mahāpuruṣalakṣaṇaiḥ).
यो यो येन गुणेनेह पुरुषः प्रविराजते ।
शिष्यते तं तमेवाशु तस्माद्बुद्धिं विवर्धयेत् ॥ २ ॥
शिष्यते तं तमेवाशु तस्माद्बुद्धिं विवर्धयेत् ॥ २ ॥
yo yo yena guṇeneha puruṣaḥ pravirājate ,
śiṣyate taṃ tamevāśu tasmādbuddhiṃ vivardhayet 2
śiṣyate taṃ tamevāśu tasmādbuddhiṃ vivardhayet 2
2.
yaḥ yaḥ yena guṇena iha puruṣaḥ pravirājate
śiṣyate tam tam eva āśu tasmāt buddhim vivardhayet
śiṣyate tam tam eva āśu tasmāt buddhim vivardhayet
2.
iha yaḥ yaḥ puruṣaḥ yena guṇena pravirājate,
tam tam eva āśu śiṣyate.
tasmāt buddhim vivardhayet.
tam tam eva āśu śiṣyate.
tasmāt buddhim vivardhayet.
2.
Whichever person (puruṣa) truly shines forth here with any particular quality, that very quality quickly causes him to excel. Therefore, one should cultivate wisdom (buddhi).
महापुरुषता ह्येषा शमादिगुणशालिनी ।
सम्यग्ज्ञानं विना राम सिद्धिमेति न कांचन ॥ ३ ॥
सम्यग्ज्ञानं विना राम सिद्धिमेति न कांचन ॥ ३ ॥
mahāpuruṣatā hyeṣā śamādiguṇaśālinī ,
samyagjñānaṃ vinā rāma siddhimeti na kāṃcana 3
samyagjñānaṃ vinā rāma siddhimeti na kāṃcana 3
3.
mahāpuruṣatā hi eṣā śama-ādi-guṇa-śālinī
samyak jñānam vinā rāma siddhim eti na kāñcana
samyak jñānam vinā rāma siddhim eti na kāñcana
3.
rāma,
hi eṣā śama-ādi-guṇa-śālinī mahāpuruṣatā samyak jñānam vinā kāñcana siddhim na eti.
hi eṣā śama-ādi-guṇa-śālinī mahāpuruṣatā samyak jñānam vinā kāñcana siddhim na eti.
3.
Indeed, this great (puruṣa) personality, adorned with qualities like tranquility and others, O Rāma, does not attain any perfection (siddhi) without right knowledge.
ज्ञानाच्छमादयो यान्ति वृद्धिं सत्पुरुषक्रमाः ।
श्लाघनीयाः फलेनान्तर्वृष्टेरिव नवाङ्कुराः ॥ ४ ॥
श्लाघनीयाः फलेनान्तर्वृष्टेरिव नवाङ्कुराः ॥ ४ ॥
jñānācchamādayo yānti vṛddhiṃ satpuruṣakramāḥ ,
ślāghanīyāḥ phalenāntarvṛṣṭeriva navāṅkurāḥ 4
ślāghanīyāḥ phalenāntarvṛṣṭeriva navāṅkurāḥ 4
4.
jñānāt śama-ādayaḥ yānti vṛddhim sat-puruṣa-kramāḥ
ślāghanīyāḥ phalena antar vṛṣṭeḥ iva nava-aṅkurāḥ
ślāghanīyāḥ phalena antar vṛṣṭeḥ iva nava-aṅkurāḥ
4.
jñānāt sat-puruṣa-kramāḥ śama-ādayaḥ vṛddhim yānti.
te antār phalena ślāghanīyāḥ,
vṛṣṭeḥ nava-aṅkurāḥ iva.
te antār phalena ślāghanīyāḥ,
vṛṣṭeḥ nava-aṅkurāḥ iva.
4.
From knowledge, qualities such as tranquility - which are the practices of virtuous (puruṣa) individuals - attain growth. They are inwardly praiseworthy for their results, just like new sprouts after rainfall.
शमादिभ्यो गुणेभ्यश्च वर्धते ज्ञानमुत्तमम् ।
अन्नात्मकेभ्यो यज्ञेभ्यः शालिवृष्टिरिवोत्तमा ॥ ५ ॥
अन्नात्मकेभ्यो यज्ञेभ्यः शालिवृष्टिरिवोत्तमा ॥ ५ ॥
śamādibhyo guṇebhyaśca vardhate jñānamuttamam ,
annātmakebhyo yajñebhyaḥ śālivṛṣṭirivottamā 5
annātmakebhyo yajñebhyaḥ śālivṛṣṭirivottamā 5
5.
śama-ādibhyaḥ guṇebhyaḥ ca vardhate jñānam uttamam
anna-ātmakebhyaḥ yajñebhyaḥ śāli-vṛṣṭiḥ iva uttamā
anna-ātmakebhyaḥ yajñebhyaḥ śāli-vṛṣṭiḥ iva uttamā
5.
ca śama-ādibhyaḥ guṇebhyaḥ uttamam jñānam vardhate.
anna-ātmakebhyaḥ yajñebhyaḥ uttamā śāli-vṛṣṭiḥ iva.
anna-ātmakebhyaḥ yajñebhyaḥ uttamā śāli-vṛṣṭiḥ iva.
5.
And from qualities like tranquility, excellent knowledge grows, just as excellent rice yields grow from Vedic rituals (yajña) that are essentially comprised of food offerings.
गुणाः शमादयो ज्ञानाच्छमादिभ्यस्तथा ज्ञता ।
परस्परं विवर्धन्ते ते अब्जसरसी इव ॥ ६ ॥
परस्परं विवर्धन्ते ते अब्जसरसी इव ॥ ६ ॥
guṇāḥ śamādayo jñānācchamādibhyastathā jñatā ,
parasparaṃ vivardhante te abjasarasī iva 6
parasparaṃ vivardhante te abjasarasī iva 6
6.
guṇāḥ śamādayaḥ jñānāt śamādibhyaḥ tathā
jñatā parasparam vivardhante te abjasarasī iva
jñatā parasparam vivardhante te abjasarasī iva
6.
jñānāt śamādayaḥ guṇāḥ tathā śamādibhyaḥ
jñatā te parasparam abjasarasī iva vivardhante
jñatā te parasparam abjasarasī iva vivardhante
6.
Qualities such as tranquility (śama) arise from knowledge (jñāna), and similarly, knowledge (jñāna) arises from qualities such as tranquility (śama). They mutually enhance each other, just like lotuses and a pond.
ज्ञानं सत्पुरुषाचाराज्ज्ञानात्सत्पुरुषक्रमः ।
परस्परं गतौ वृद्धिं ज्ञानसत्पुरुषक्रमौ ॥ ७ ॥
परस्परं गतौ वृद्धिं ज्ञानसत्पुरुषक्रमौ ॥ ७ ॥
jñānaṃ satpuruṣācārājjñānātsatpuruṣakramaḥ ,
parasparaṃ gatau vṛddhiṃ jñānasatpuruṣakramau 7
parasparaṃ gatau vṛddhiṃ jñānasatpuruṣakramau 7
7.
jñānam satpuruṣācārāt jñānāt satpuruṣakramaḥ
parasparam gatau vṛddhim jñānasatpuruṣakramau
parasparam gatau vṛddhim jñānasatpuruṣakramau
7.
satpuruṣācārāt jñānam jñānāt satpuruṣakramaḥ
jñānasatpuruṣakramau parasparam vṛddhim gatau
jñānasatpuruṣakramau parasparam vṛddhim gatau
7.
Knowledge (jñāna) arises from the conduct of virtuous people, and similarly, the path of virtuous people (satpuruṣakrama) arises from knowledge (jñāna). These two, knowledge (jñāna) and the path of virtuous people (satpuruṣakrama), achieve mutual growth.
शमप्रज्ञादिनिपुणपुरुषार्थक्रमेण च ।
अभ्यसेत्पुरुषो धीमाञ्ज्ञानसत्पुरुषक्रमौ ॥ ८ ॥
अभ्यसेत्पुरुषो धीमाञ्ज्ञानसत्पुरुषक्रमौ ॥ ८ ॥
śamaprajñādinipuṇapuruṣārthakrameṇa ca ,
abhyasetpuruṣo dhīmāñjñānasatpuruṣakramau 8
abhyasetpuruṣo dhīmāñjñānasatpuruṣakramau 8
8.
śamaprajñādinipuṇapuruṣārthakrameṇa ca
abhyaset puruṣaḥ dhīmān jñānasatpuruṣakramau
abhyaset puruṣaḥ dhīmān jñānasatpuruṣakramau
8.
dhīmān puruṣaḥ śamaprajñādinipuṇapuruṣārthakrameṇa
ca jñānasatpuruṣakramau abhyaset
ca jñānasatpuruṣakramau abhyaset
8.
And a wise person (dhīmān puruṣa) should practice knowledge (jñāna) and the path of virtuous persons (satpuruṣakrama) through a method of skillful human endeavor (puruṣārtha), beginning with tranquility (śama) and wisdom.
न यावत्सममभ्यस्तौ ज्ञानसत्पुरुषक्रमौ ।
एकोऽपि नैतयोस्तात पुरुषस्येह सिध्यति ॥ ९ ॥
एकोऽपि नैतयोस्तात पुरुषस्येह सिध्यति ॥ ९ ॥
na yāvatsamamabhyastau jñānasatpuruṣakramau ,
eko'pi naitayostāta puruṣasyeha sidhyati 9
eko'pi naitayostāta puruṣasyeha sidhyati 9
9.
na yāvat samam abhyastau jñānasatpuruṣakramau
ekaḥ api na etayoḥ tāta puruṣasya iha sidhyati
ekaḥ api na etayoḥ tāta puruṣasya iha sidhyati
9.
tāta yāvat jñānasatpuruṣakramau samam na abhyastau
iha puruṣasya etayoḥ ekaḥ api na sidhyati
iha puruṣasya etayoḥ ekaḥ api na sidhyati
9.
O dear one (tāta), as long as knowledge (jñāna) and the path of virtuous persons (satpuruṣakrama) are not practiced equally, not even one of these two is accomplished for a person (puruṣa) in this world (iha).
यथा कलमरक्षिण्या गीत्या वितततालया ।
खगोत्सादेन सहितं गीतानन्दः प्रसाध्यते ॥ १० ॥
खगोत्सादेन सहितं गीतानन्दः प्रसाध्यते ॥ १० ॥
yathā kalamarakṣiṇyā gītyā vitatatālayā ,
khagotsādena sahitaṃ gītānandaḥ prasādhyate 10
khagotsādena sahitaṃ gītānandaḥ prasādhyate 10
10.
yathā kalamarakṣiṇyā gītyā vitatatālayā
khagotsādena sahitaṃ gītānandaḥ prasādhyate
khagotsādena sahitaṃ gītānandaḥ prasādhyate
10.
kalamarakṣiṇyā vitatatālayā gītyā khagotsādena
sahitaṃ gītānandaḥ yathā prasādhyate
sahitaṃ gītānandaḥ yathā prasādhyate
10.
Just as the joy of singing is accomplished by a protector of rice fields, by means of a song with an extended rhythm, along with the expulsion of birds.
ज्ञानसत्पुरुषेहाभ्यामकर्त्रा कर्तृरूपिणा ।
तथा पुंसा निरिच्छेन सममासाद्यते पदम् ॥ ११ ॥
तथा पुंसा निरिच्छेन सममासाद्यते पदम् ॥ ११ ॥
jñānasatpuruṣehābhyāmakartrā kartṛrūpiṇā ,
tathā puṃsā niricchena samamāsādyate padam 11
tathā puṃsā niricchena samamāsādyate padam 11
11.
jñānasatpuruṣehābhyām akartrā kartrurūpiṇā
tathā puṃsā niricchena samam āsādyate padam
tathā puṃsā niricchena samam āsādyate padam
11.
tathā akartrā kartrurūpiṇā niricchena puṃsā
jñānasatpuruṣehābhyām samam padam āsādyate
jñānasatpuruṣehābhyām samam padam āsādyate
11.
Thus, the supreme state (padam) is attained equally by one who is a non-doer (akartṛ) but assumes the form of a doer (kartṛrūpiṇ), by a desireless person, and through the two aspirations: the aspiration for knowledge (jñāna) and the aspiration of a true person (satpuruṣa-īhā).
सदाचारक्रमः प्रोक्तो मयैवं रघुनन्दन ।
तथोपदिश्यते सम्यगेवं ज्ञानक्रमोऽधुना ॥ १२ ॥
तथोपदिश्यते सम्यगेवं ज्ञानक्रमोऽधुना ॥ १२ ॥
sadācārakramaḥ prokto mayaivaṃ raghunandana ,
tathopadiśyate samyagevaṃ jñānakramo'dhunā 12
tathopadiśyate samyagevaṃ jñānakramo'dhunā 12
12.
sadācārakramaḥ proktaḥ mayā evam raghunandana
tathā upadiśyate samyak evam jñānakramaḥ adhunā
tathā upadiśyate samyak evam jñānakramaḥ adhunā
12.
raghunandana mayā evam sadācārakramaḥ proktaḥ
tathā adhunā evam jñānakramaḥ samyak upadiśyate
tathā adhunā evam jñānakramaḥ samyak upadiśyate
12.
O Raghunandana, the method of right conduct (sadācāra) has thus been declared by me. Similarly, the method of knowledge (jñāna) is now properly instructed in this manner.
इदं यशस्यमायुष्यं पुरुषार्थफलप्रदम् ।
तज्ज्ञादाप्ताच्च सच्छास्त्रं श्रोतव्यं किल धीमता ॥ १३ ॥
तज्ज्ञादाप्ताच्च सच्छास्त्रं श्रोतव्यं किल धीमता ॥ १३ ॥
idaṃ yaśasyamāyuṣyaṃ puruṣārthaphalapradam ,
tajjñādāptācca sacchāstraṃ śrotavyaṃ kila dhīmatā 13
tajjñādāptācca sacchāstraṃ śrotavyaṃ kila dhīmatā 13
13.
idam yaśasyam āyuṣyam puruṣārthaphalapradam tat-jñāt
āptāt ca sacchāstram śrotavyam kila dhīmatā
āptāt ca sacchāstram śrotavyam kila dhīmatā
13.
idam yaśasyam āyuṣyam puruṣārthaphalapradam
sacchāstram tat-jñāt ca āptāt dhīmatā kila śrotavyam
sacchāstram tat-jñāt ca āptāt dhīmatā kila śrotavyam
13.
This (teaching) is renowned, life-giving, and bestows the fruit of human endeavor (puruṣārtha). Indeed, such a true scripture (śāstra) should be heard by an intelligent person (dhīmat) from one who knows its essence and from a trustworthy authority.
श्रुत्वा त्वं बुद्धिनैर्मल्याद्बलाद्यास्यसि तत्पदम् ।
यथा कतकसंश्लेषात्प्रसादं कलुषं पयः ॥ १४ ॥
यथा कतकसंश्लेषात्प्रसादं कलुषं पयः ॥ १४ ॥
śrutvā tvaṃ buddhinairmalyādbalādyāsyasi tatpadam ,
yathā katakasaṃśleṣātprasādaṃ kaluṣaṃ payaḥ 14
yathā katakasaṃśleṣātprasādaṃ kaluṣaṃ payaḥ 14
14.
śrutvā tvam buddhi-nairmalyāt balāt yāsyasi tat
padam yathā kataka-saṃśleṣāt prasādam kaluṣam payaḥ
padam yathā kataka-saṃśleṣāt prasādam kaluṣam payaḥ
14.
tvam śrutvā buddhi-nairmalyāt balāt tat padam yāsyasi
yathā kaluṣam payaḥ kataka-saṃśleṣāt prasādam (yāti)
yathā kaluṣam payaḥ kataka-saṃśleṣāt prasādam (yāti)
14.
Having heard this, you will, through the power arising from the purity of your intellect, attain that ultimate state (padam), just as turbid water becomes clear through contact with the Kataka nut.
विदितवेद्यमिदं हि मनो मुनेर्विवशमेव हि याति परं पदम् ।
यदवबुद्धमखण्डितमुत्तमं तदवबोधवशान्न जहाति हि ॥ १५ ॥
यदवबुद्धमखण्डितमुत्तमं तदवबोधवशान्न जहाति हि ॥ १५ ॥
viditavedyamidaṃ hi mano munervivaśameva hi yāti paraṃ padam ,
yadavabuddhamakhaṇḍitamuttamaṃ tadavabodhavaśānna jahāti hi 15
yadavabuddhamakhaṇḍitamuttamaṃ tadavabodhavaśānna jahāti hi 15
15.
vidita-vedyam idam hi manaḥ muneḥ
vivaśam eva hi yāti param padam
yat avabuddham akhaṇḍitam uttamam
tat avabodha-vaśāt na jahāti hi
vivaśam eva hi yāti param padam
yat avabuddham akhaṇḍitam uttamam
tat avabodha-vaśāt na jahāti hi
15.
hi vidita-vedyam idam manaḥ muneḥ vivaśam eva hi param padam yāti.
yat akhaṇḍitam uttamam avabuddham,
tat (manaḥ) avabodha-vaśāt hi na jahāti.
yat akhaṇḍitam uttamam avabuddham,
tat (manaḥ) avabodha-vaśāt hi na jahāti.
15.
Indeed, this mind of the sage who has understood what is to be known, effortlessly attains the supreme state (padam). What is realized as the unbroken, supreme (brahman), the mind, by the power of that realization, indeed never abandons it.
Links to all chapters:
vairāgya prakaraṇa
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
mumukṣu prakaraṇa (current book)
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20 (current chapter)
utpatti prakaraṇa
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
sthiti prakaraṇa
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
upaśama prakaraṇa
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
nirvāṇa prakaraṇa (bhāga 1)
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
nirvāṇa prakaraṇa (bhāga 2)
Chapter 1
Chapter 2
Chapter 3
Chapter 4
Chapter 5
Chapter 6
Chapter 7
Chapter 8
Chapter 9
Chapter 10
Chapter 11
Chapter 12
Chapter 13
Chapter 14
Chapter 15
Chapter 16
Chapter 17
Chapter 18
Chapter 19
Chapter 20
Chapter 21
Chapter 22
Chapter 23
Chapter 24
Chapter 25
Chapter 26
Chapter 27
Chapter 28
Chapter 29
Chapter 30
Chapter 31
Chapter 32
Chapter 33
Chapter 34
Chapter 35
Chapter 36
Chapter 37
Chapter 38
Chapter 39
Chapter 40
Chapter 41
Chapter 42
Chapter 43
Chapter 44
Chapter 45
Chapter 46
Chapter 47
Chapter 48
Chapter 49
Chapter 50
Chapter 51
Chapter 52
Chapter 53
Chapter 54
Chapter 55
Chapter 56
Chapter 57
Chapter 58
Chapter 59
Chapter 60
Chapter 61
Chapter 62
Chapter 63
Chapter 64
Chapter 65
Chapter 66
Chapter 67
Chapter 68
Chapter 69
Chapter 70
Chapter 71
Chapter 72
Chapter 73
Chapter 74
Chapter 75
Chapter 76
Chapter 77
Chapter 78
Chapter 79
Chapter 80
Chapter 81
Chapter 82
Chapter 83
Chapter 84
Chapter 85
Chapter 86
Chapter 87
Chapter 88
Chapter 89
Chapter 90
Chapter 91
Chapter 92
Chapter 93
Chapter 94
Chapter 95
Chapter 96
Chapter 97
Chapter 98
Chapter 99
Chapter 100
Chapter 101
Chapter 102
Chapter 103
Chapter 104
Chapter 105
Chapter 106
Chapter 107
Chapter 108
Chapter 109
Chapter 110
Chapter 111
Chapter 112
Chapter 113
Chapter 114
Chapter 115
Chapter 116
Chapter 117
Chapter 118
Chapter 119
Chapter 120
Chapter 121
Chapter 122
Chapter 123
Chapter 124
Chapter 125
Chapter 126
Chapter 127
Chapter 128
Chapter 129
Chapter 130
Chapter 131
Chapter 132
Chapter 133
Chapter 134
Chapter 135
Chapter 136
Chapter 137
Chapter 138
Chapter 139
Chapter 140
Chapter 141
Chapter 142
Chapter 143
Chapter 144
Chapter 145
Chapter 146
Chapter 147
Chapter 148
Chapter 149
Chapter 150
Chapter 151
Chapter 152
Chapter 153
Chapter 154
Chapter 155
Chapter 156
Chapter 157
Chapter 158
Chapter 159
Chapter 160
Chapter 161
Chapter 162
Chapter 163
Chapter 164
Chapter 165
Chapter 166
Chapter 167
Chapter 168
Chapter 169
Chapter 170
Chapter 171
Chapter 172
Chapter 173
Chapter 174
Chapter 175
Chapter 176
Chapter 177
Chapter 178
Chapter 179
Chapter 180
Chapter 181
Chapter 182
Chapter 183
Chapter 184
Chapter 185
Chapter 186
Chapter 187
Chapter 188
Chapter 189
Chapter 190
Chapter 191
Chapter 192
Chapter 193
Chapter 194
Chapter 195
Chapter 196
Chapter 197
Chapter 198
Chapter 199
Chapter 200
Chapter 201
Chapter 202
Chapter 203
Chapter 204
Chapter 205
Chapter 206
Chapter 207
Chapter 208
Chapter 209
Chapter 210
Chapter 211
Chapter 212
Chapter 213
Chapter 214
Chapter 215
Chapter 216