महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-13, chapter-107, verse-34
न चासीतासने भिन्ने भिन्नं कांस्यं च वर्जयेत् ।
नैकवस्त्रेण भोक्तव्यं न नग्नः स्नातुमर्हति ।
स्वप्तव्यं नैव नग्नेन न चोच्छिष्टोऽपि संविशेत् ॥३४॥
नैकवस्त्रेण भोक्तव्यं न नग्नः स्नातुमर्हति ।
स्वप्तव्यं नैव नग्नेन न चोच्छिष्टोऽपि संविशेत् ॥३४॥
34. na cāsītāsane bhinne bhinnaṁ kāṁsyaṁ ca varjayet ,
naikavastreṇa bhoktavyaṁ na nagnaḥ snātumarhati ,
svaptavyaṁ naiva nagnena na cocchiṣṭo'pi saṁviśet.
naikavastreṇa bhoktavyaṁ na nagnaḥ snātumarhati ,
svaptavyaṁ naiva nagnena na cocchiṣṭo'pi saṁviśet.
34.
na ca āsīta āsane bhinne bhinnam kāṃsyam
ca varjayet na ekavastreṇa bhoktavyam
na nagnaḥ snātum arhati suptavyam na
eva nagnena na ca ucchiṣṭaḥ api saṃviśet
ca varjayet na ekavastreṇa bhoktavyam
na nagnaḥ snātum arhati suptavyam na
eva nagnena na ca ucchiṣṭaḥ api saṃviśet
34.
āsane bhinne na ca āsīta bhinnam kāṃsyam
ca varjayet ekavastreṇa na bhoktavyam
nagnaḥ na snātum arhati nagnena na eva
suptavyam ucchiṣṭaḥ api na ca saṃviśet
ca varjayet ekavastreṇa na bhoktavyam
nagnaḥ na snātum arhati nagnena na eva
suptavyam ucchiṣṭaḥ api na ca saṃviśet
34.
One should not sit on a broken seat and should avoid a broken metal vessel. One should not eat wearing a single garment, nor should one bathe naked. One should certainly not sleep naked, and one should not lie down while impure from eating.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- न (na) - not, no, nor
- च (ca) - and, also
- आसीत (āsīta) - one should sit
- आसने (āsane) - on a seat, in a sitting posture
- भिन्ने (bhinne) - broken, split, separated
- भिन्नम् (bhinnam) - broken, split, separated
- कांस्यम् (kāṁsyam) - a metal vessel, bell-metal
- च (ca) - and, also
- वर्जयेत् (varjayet) - one should avoid, reject, exclude
- न (na) - not, no, nor
- एकवस्त्रेण (ekavastreṇa) - with a single garment, wearing one cloth
- भोक्तव्यम् (bhoktavyam) - to be eaten, should be eaten, one should eat (impersonally)
- न (na) - not, no, nor
- नग्नः (nagnaḥ) - naked
- स्नातुम् (snātum) - to bathe, for bathing
- अर्हति (arhati) - is able, deserves, ought, should
- सुप्तव्यम् (suptavyam) - to be slept, one should sleep (impersonally)
- न (na) - not, no, nor
- एव (eva) - indeed, only, just, even
- नग्नेन (nagnena) - by a naked person, by one naked
- न (na) - not, no, nor
- च (ca) - and, also
- उच्छिष्टः (ucchiṣṭaḥ) - impure from eating, remaining food, leftover
- अपि (api) - also, even, too
- संविशेत् (saṁviśet) - one should lie down, enter, sleep
Words meanings and morphology
न (na) - not, no, nor
(indeclinable)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
आसीत (āsīta) - one should sit
(verb)
3rd person , singular, middle, optative (vidhiliṅ) of ās
Root √ās (to sit)
Root: ās (class 2)
आसने (āsane) - on a seat, in a sitting posture
(noun)
Locative, neuter, singular of āsana
āsana - seat, sitting, posture, an act of sitting
From root √ās (to sit)
Root: ās (class 2)
भिन्ने (bhinne) - broken, split, separated
(adjective)
Locative, neuter, singular of bhinna
bhinna - broken, split, divided, different
Past Passive Participle
From root √bhid (to break, split)
Root: bhid (class 7)
भिन्नम् (bhinnam) - broken, split, separated
(adjective)
Accusative, neuter, singular of bhinna
bhinna - broken, split, divided, different
Past Passive Participle
From root √bhid (to break, split)
Root: bhid (class 7)
कांस्यम् (kāṁsyam) - a metal vessel, bell-metal
(noun)
Accusative, neuter, singular of kāṃsya
kāṁsya - bell-metal, a vessel made of bell-metal
Derived from kāṃsa (bell-metal)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
वर्जयेत् (varjayet) - one should avoid, reject, exclude
(verb)
3rd person , singular, active, optative (vidhiliṅ) of varjay
Causative stem
Causative stem of root √vṛj (to avoid)
Root: vṛj (class 1)
Note: Causative verb form.
न (na) - not, no, nor
(indeclinable)
एकवस्त्रेण (ekavastreṇa) - with a single garment, wearing one cloth
(noun)
Instrumental, neuter, singular of ekavastra
ekavastra - a single garment
Karmadhāraya compound.
Compound type : karmadhāraya (eka+vastra)
- eka – one, single
numeral/adjective (masculine) - vastra – garment, cloth
noun (neuter)
भोक्तव्यम् (bhoktavyam) - to be eaten, should be eaten, one should eat (impersonally)
(adjective)
Nominative, neuter, singular of bhoktavya
bhoktavya - to be eaten, to be enjoyed, fit for eating
Gerundive
Gerundive (tavya suffix) from root √bhuj (to eat, enjoy)
Root: bhuj (class 7)
Note: Used as an impersonal verbal adjective.
न (na) - not, no, nor
(indeclinable)
नग्नः (nagnaḥ) - naked
(adjective)
Nominative, masculine, singular of nagna
nagna - naked, nude, bare
Note: Refers to the subject.
स्नातुम् (snātum) - to bathe, for bathing
(verb)
active, infinitive (tumun) of snā
Infinitive
Infinitive (tumun suffix) from root √snā
Root: snā (class 2)
अर्हति (arhati) - is able, deserves, ought, should
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of arh
Root √arh
Root: arh (class 1)
सुप्तव्यम् (suptavyam) - to be slept, one should sleep (impersonally)
(adjective)
Nominative, neuter, singular of suptavya
suptavya - to be slept, fit for sleeping
Gerundive
Gerundive (tavya suffix) from root √svap (to sleep)
Root: svap (class 1)
Note: Used as an impersonal verbal adjective.
न (na) - not, no, nor
(indeclinable)
एव (eva) - indeed, only, just, even
(indeclinable)
नग्नेन (nagnena) - by a naked person, by one naked
(adjective)
Instrumental, masculine, singular of nagna
nagna - naked, nude, bare
Note: Agent for the passive 'suptavyam'.
न (na) - not, no, nor
(indeclinable)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
उच्छिष्टः (ucchiṣṭaḥ) - impure from eating, remaining food, leftover
(adjective)
Nominative, masculine, singular of ucchiṣṭa
ucchiṣṭa - left over (after eating), impure (from eating), remnant
Past Passive Participle
From root √śiṣ (to leave) with prefix ud
Prefix: ud
Root: śiṣ (class 7)
Note: Refers to the subject.
अपि (api) - also, even, too
(indeclinable)
संविशेत् (saṁviśet) - one should lie down, enter, sleep
(verb)
3rd person , singular, active, optative (vidhiliṅ) of saṃviś
Root √viś (to enter) with prefix sam
Prefix: sam
Root: viś (class 6)