Skip to content
אתר זה לא תומך בגרסאות ישנות של אינטרנט אקספלורר
מומלץ להשתמש בדפדפן גוגל כרום או פיירפוקס מוזילה
(או באינטרנט אקספלורר / edge עדכני)
Enjoy Learning Sanskrit tips, tools, resources and more...
6,55

वाल्मीकि-रामायणम्       vālmīki-rāmāyaṇam - book-6, chapter-55, verse-45

स शैलशृङ्गाभिहतश्चुकोप ननाद कोपाच्च विवृत्य वक्त्रम् ।
व्याविध्य शूलं च तडित्प्रकाशं चिक्षेप हर्यृक्षपतेर्वधाय ॥४५॥
45. sa śailaśṛṅgābhihataścukopa nanāda kopācca vivṛtya vaktram ,
vyāvidhya śūlaṃ ca taḍitprakāśaṃ cikṣepa haryṛkṣapatervadhāya.
45. sa śailaśṛṅgābhihataḥ cukopa
nanāda kopāt ca vivṛtya vaktram
vyāvidhya śūlam ca taḍitprakāśam
cikṣepa haryṛkṣapateḥ vadhāya
45. sa śailaśṛṅgābhihataḥ cukopa
nanāda kopāt ca vivṛtya vaktram
vyāvidhya śūlam ca taḍitprakāśam
cikṣepa haryṛkṣapateḥ vadhāya
45. Struck by the mountain peak, he (Kumbhakarna) became furious, and roared, opening his mouth wide in anger. He then whirled his spear, which shone like lightning, and hurled it to slay the lord of monkeys and bears (Sugriva).

Words meanings summery:

(Scroll down for elaborated words morphology)

  • (sa) - he (Kumbhakarna) (he, that)
  • शैलशृङ्गाभिहतः (śailaśṛṅgābhihataḥ) - struck by the mountain peak
  • चुकोप (cukopa) - he became angry, he raged
  • ननाद (nanāda) - he roared, he shouted
  • कोपात् (kopāt) - from anger, out of anger
  • (ca) - and, also
  • विवृत्य (vivṛtya) - having opened wide, having uncovered
  • वक्त्रम् (vaktram) - mouth, face
  • व्याविध्य (vyāvidhya) - having whirled, having brandished
  • शूलम् (śūlam) - spear, trident, pike
  • (ca) - and, also
  • तडित्प्रकाशम् (taḍitprakāśam) - shining like lightning, brilliant like lightning
  • चिक्षेप (cikṣepa) - he threw, he hurled
  • हर्यृक्षपतेः (haryṛkṣapateḥ) - of Sugriva, the lord of monkeys and bears (of the lord of monkeys and bears)
  • वधाय (vadhāya) - for the slaying, for the destruction

Words meanings and morphology

(sa) - he (Kumbhakarna) (he, that)
(pronoun)
Nominative, masculine, singular of tad
tad - that, he, she, it
शैलशृङ्गाभिहतः (śailaśṛṅgābhihataḥ) - struck by the mountain peak
(adjective)
Nominative, masculine, singular of śailaśṛṅgābhihata
śailaśṛṅgābhihata - struck by a mountain peak, hit by a rock summit
Past Passive Participle (within compound)
Compound formed from śailaśṛṅga (mountain peak) and abhihata (struck, hit).
Compound type : tatpuruṣa (śailaśṛṅga+abhihata)
  • śailaśṛṅga – mountain peak, rock peak
    noun (neuter)
    Compound noun: śaila (mountain, rock) + śṛṅga (horn, peak).
  • abhihata – struck, hit, smitten
    adjective (masculine)
    Past Passive Participle
    Formed from root han (to strike) with prefix abhi.
    Prefix: abhi
    Root: han (class 2)
Note: Agrees with 'sa'.
चुकोप (cukopa) - he became angry, he raged
(verb)
3rd person , singular, active, past perfect (liṭ) of kup
Perfect tense (liṭ)
3rd person singular active.
Root: kup (class 4)
ननाद (nanāda) - he roared, he shouted
(verb)
3rd person , singular, active, past perfect (liṭ) of nad
Perfect tense (liṭ)
3rd person singular active.
Root: nad (class 1)
कोपात् (kopāt) - from anger, out of anger
(noun)
Ablative, masculine, singular of kopa
kopa - anger, fury, rage
From root kup (to be angry).
Root: kup (class 4)
Note: Original form kopāt, becomes kopāc due to sandhi.
(ca) - and, also
(indeclinable)
Conjunction.
विवृत्य (vivṛtya) - having opened wide, having uncovered
(indeclinable)
Absolutive
Formed from root vṛt (to turn) with prefix vi.
Prefix: vi
Root: vṛt (class 1)
वक्त्रम् (vaktram) - mouth, face
(noun)
Accusative, neuter, singular of vaktra
vaktra - mouth, face, snout
From root vac (to speak).
Root: vac (class 2)
व्याविध्य (vyāvidhya) - having whirled, having brandished
(indeclinable)
Absolutive
Formed from the root vyadh (to pierce, to hurl) with prefixes vi and ā.
Prefixes: vi+ā
Root: vyadh (class 4)
शूलम् (śūlam) - spear, trident, pike
(noun)
Accusative, neuter, singular of śūla
śūla - spear, pike, trident
Root: śul (class 1)
(ca) - and, also
(indeclinable)
Conjunction.
तडित्प्रकाशम् (taḍitprakāśam) - shining like lightning, brilliant like lightning
(adjective)
Accusative, neuter, singular of taḍitprakāśa
taḍitprakāśa - shining like lightning, of lightning's brilliance
Compound adjective: taḍit (lightning) + prakāśa (light, brilliance).
Compound type : tatpuruṣa (taḍit+prakāśa)
  • taḍit – lightning, flash of lightning
    noun (feminine)
    Root: taḍ (class 1)
  • prakāśa – light, brilliance, manifestation
    noun (masculine)
    From root kāś (to shine) with prefix pra.
    Prefix: pra
    Root: kāś (class 1)
Note: Agrees with śūlam.
चिक्षेप (cikṣepa) - he threw, he hurled
(verb)
3rd person , singular, active, past perfect (liṭ) of kṣip
Perfect tense (liṭ)
3rd person singular active.
Root: kṣip (class 6)
हर्यृक्षपतेः (haryṛkṣapateḥ) - of Sugriva, the lord of monkeys and bears (of the lord of monkeys and bears)
(proper noun)
Genitive, masculine, singular of haryṛkṣapati
haryṛkṣapati - lord of monkeys and bears
Compound noun: hari (monkey) + ṛkṣa (bear) + pati (lord). Refers to Sugriva.
Compound type : tatpuruṣa (hari+ṛkṣa+pati)
  • hari – monkey, lion, horse, Vishnu
    noun (masculine)
    Root: hṛ (class 1)
  • ṛkṣa – bear, star
    noun (masculine)
  • pati – lord, master, husband
    noun (masculine)
    Root: pā (class 2)
वधाय (vadhāya) - for the slaying, for the destruction
(noun)
Dative, masculine, singular of vadha
vadha - slaying, killing, destruction
From root han (to strike, kill).
Root: han (class 2)