महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-2, chapter-5, verse-64
कच्चिद्विदित्वा पुरुषानुत्तमाधममध्यमान् ।
त्वं कर्मस्वनुरूपेषु नियोजयसि भारत ॥६४॥
त्वं कर्मस्वनुरूपेषु नियोजयसि भारत ॥६४॥
64. kaccidviditvā puruṣānuttamādhamamadhyamān ,
tvaṁ karmasvanurūpeṣu niyojayasi bhārata.
tvaṁ karmasvanurūpeṣu niyojayasi bhārata.
64.
kaccit viditvā puruṣān uttamādhamamadhyamān
tvam karmasu anurūpeṣu niyojayasi bhārata
tvam karmasu anurūpeṣu niyojayasi bhārata
64.
O Bhārata, having ascertained the superior, middling, and inferior individuals (puruṣa), I trust you appoint them to suitable tasks (karma)?
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- कच्चित् (kaccit) - I hope (that), is it that?
- विदित्वा (viditvā) - having known, having ascertained
- पुरुषान् (puruṣān) - persons, individuals, human beings
- उत्तमाधममध्यमान् (uttamādhamamadhyamān) - referring to the qualities of persons (superior, inferior, and middling)
- त्वम् (tvam) - you
- कर्मसु (karmasu) - in actions, in duties, in tasks
- अनुरूपेषु (anurūpeṣu) - suitable, appropriate, conformable
- नियोजयसि (niyojayasi) - you appoint, you engage, you apply
- भारत (bhārata) - referring to Dhṛtarāṣṭra (O descendant of Bharata, O Bhārata)
Words meanings and morphology
कच्चित् (kaccit) - I hope (that), is it that?
(indeclinable)
विदित्वा (viditvā) - having known, having ascertained
(indeclinable)
Absolutive
from √vid (to know) + -tvā suffix
Root: vid (class 2)
पुरुषान् (puruṣān) - persons, individuals, human beings
(noun)
Accusative, masculine, plural of puruṣa
puruṣa - man, human being, person, cosmic person (puruṣa)
उत्तमाधममध्यमान् (uttamādhamamadhyamān) - referring to the qualities of persons (superior, inferior, and middling)
(adjective)
Accusative, masculine, plural of uttamādhamamadhya
uttamādhamamadhya - superior, inferior, and middling
Dvandva compound of uttama, adhama, madhya
Compound type : dvandva (uttama+adhama+madhya)
- uttama – best, excellent, superior
adjective (masculine)
superlative of ud - adhama – lowest, inferior, worst
adjective (masculine) - madhya – middle, middling
adjective (masculine)
Note: Modifies puruṣān
त्वम् (tvam) - you
(pronoun)
Nominative, singular of tvam
yuṣmad - you
कर्मसु (karmasu) - in actions, in duties, in tasks
(noun)
Locative, neuter, plural of karman
karman - action, deed, duty, work, fate (karma)
Root: kṛ (class 8)
अनुरूपेषु (anurūpeṣu) - suitable, appropriate, conformable
(adjective)
Locative, neuter, plural of anurūpa
anurūpa - suitable, appropriate, conformable, fitting
Formed with prefix anu- and rūpa (form)
Prefix: anu
Root: rūp (class 10)
Note: Modifies karmasu
नियोजयसि (niyojayasi) - you appoint, you engage, you apply
(verb)
2nd person , singular, active, present (laṭ) of niyojaya
Causative
Causative stem yojaya, with prefix ni-
Prefix: ni
Root: yuj (class 7)
भारत (bhārata) - referring to Dhṛtarāṣṭra (O descendant of Bharata, O Bhārata)
(proper noun)
Vocative, masculine, singular of bhārata
bhārata - descendant of Bharata, an Indian
Patronymic from Bharata