योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-6, chapter-126, verse-63
शान्ताशेषविशेषांशस्तिष्ठत्यद्वैतमात्रके ।
गलितद्वैतनिर्भासमुदितोऽन्तः प्रबुद्धवान् ॥ ६३ ॥
गलितद्वैतनिर्भासमुदितोऽन्तः प्रबुद्धवान् ॥ ६३ ॥
śāntāśeṣaviśeṣāṃśastiṣṭhatyadvaitamātrake ,
galitadvaitanirbhāsamudito'ntaḥ prabuddhavān 63
galitadvaitanirbhāsamudito'ntaḥ prabuddhavān 63
63.
śāntāśeṣaviśeṣāṃśaḥ tiṣṭhati advaitamātrake
galitadvaitanirbhāsam uditaḥ antaḥ prabuddhavān
galitadvaitanirbhāsam uditaḥ antaḥ prabuddhavān
63.
śāntāśeṣaviśeṣāṃśaḥ galitadvaitanirbhāsam uditaḥ
antaḥ prabuddhavān advaitamātrake tiṣṭhati
antaḥ prabuddhavān advaitamātrake tiṣṭhati
63.
With all particular distinctions pacified, one remains in the state of mere non-duality. With the appearance of duality completely dissolved, having arisen internally, one has become awakened.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- शान्ताशेषविशेषांशः (śāntāśeṣaviśeṣāṁśaḥ) - one whose remaining particular distinctions are pacified
- तिष्ठति (tiṣṭhati) - stands, remains, abides
- अद्वैतमात्रके (advaitamātrake) - in mere non-duality
- गलितद्वैतनिर्भासम् (galitadvaitanirbhāsam) - used adverbially, describing the state during awakening (with the appearance of duality melted away, having dissolved the dualistic appearance)
- उदितः (uditaḥ) - arisen, emerged, risen up
- अन्तः (antaḥ) - within, internally, inwardly
- प्रबुद्धवान् (prabuddhavān) - has awakened, one who has awakened
Words meanings and morphology
शान्ताशेषविशेषांशः (śāntāśeṣaviśeṣāṁśaḥ) - one whose remaining particular distinctions are pacified
(adjective)
Nominative, masculine, singular of śāntāśeṣaviśeṣāṃśa
śāntāśeṣaviśeṣāṁśa - one whose remaining particular distinctions are pacified
Compound type : bahuvrīhi (śānta+aśeṣa+viśeṣāṃśa)
- śānta – pacified, quieted, tranquil
participle (masculine)
Past Passive Participle
Root: śam (class 4) - aśeṣa – all, entire, without remainder
adjective (masculine) - viśeṣāṃśa – particular part, specific aspect, distinction
noun (masculine)
तिष्ठति (tiṣṭhati) - stands, remains, abides
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of sthā
Root: sthā (class 1)
अद्वैतमात्रके (advaitamātrake) - in mere non-duality
(noun)
Locative, neuter, singular of advaitamātra
advaitamātra - mere non-duality, only non-duality
Compound type : tatpuruṣa (advaita+mātra)
- advaita – non-duality, oneness
noun (neuter) - mātra – mere, only, nothing but
adjective (neuter)
गलितद्वैतनिर्भासम् (galitadvaitanirbhāsam) - used adverbially, describing the state during awakening (with the appearance of duality melted away, having dissolved the dualistic appearance)
(noun)
Accusative, neuter, singular of galitadvaitanirbhāsa
galitadvaitanirbhāsa - appearance of duality melted away
Compound type : bahuvrīhi (galita+dvaitanirbhāsa)
- galita – melted, dissolved, dropped
participle (masculine)
Past Passive Participle
Root: gal (class 1) - dvaitanirbhāsa – appearance of duality, dualistic perception
noun (masculine)
उदितः (uditaḥ) - arisen, emerged, risen up
(participle)
Nominative, masculine, singular of udita
udita - arisen, emerged, risen
Past Passive Participle
Prefix: ud
Root: i (class 2)
अन्तः (antaḥ) - within, internally, inwardly
(indeclinable)
प्रबुद्धवान् (prabuddhavān) - has awakened, one who has awakened
(participle)
Nominative, masculine, singular of prabuddhavat
prabuddhavat - one who has awakened
Past Active Participle
kvatu suffix
Prefix: pra
Root: budh (class 1)