महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-6, chapter-91, verse-56
विकटः पुरुषो राजन्दीप्तास्यो दीप्तलोचनः ।
रूपं विभीषणं कृत्वा रोषेण प्रज्वलन्निव ॥५६॥
रूपं विभीषणं कृत्वा रोषेण प्रज्वलन्निव ॥५६॥
56. vikaṭaḥ puruṣo rājandīptāsyo dīptalocanaḥ ,
rūpaṁ vibhīṣaṇaṁ kṛtvā roṣeṇa prajvalanniva.
rūpaṁ vibhīṣaṇaṁ kṛtvā roṣeṇa prajvalanniva.
56.
vikaṭaḥ puruṣaḥ rājan dīptāsyaḥ dīptalocanaḥ
rūpam vibhīṣaṇam kṛtvā roṣeṇa prajvalan iva
rūpam vibhīṣaṇam kṛtvā roṣeṇa prajvalan iva
56.
rājan vikaṭaḥ puruṣaḥ dīptāsyaḥ dīptalocanaḥ
vibhīṣaṇam rūpam kṛtvā roṣeṇa prajvalan iva
vibhīṣaṇam rūpam kṛtvā roṣeṇa prajvalan iva
56.
O king, that formidable being (puruṣa) (Ghatotkacha), with a blazing face and fiery eyes, assumed a terrifying form and seemed to blaze with anger.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- विकटः (vikaṭaḥ) - dreadful, formidable, huge, distorted
- पुरुषः (puruṣaḥ) - referring to Ghatotkacha (person, being, man)
- राजन् (rājan) - O king
- दीप्तास्यः (dīptāsyaḥ) - having a blazing face
- दीप्तलोचनः (dīptalocanaḥ) - having blazing eyes, fiery-eyed
- रूपम् (rūpam) - form, appearance, shape
- विभीषणम् (vibhīṣaṇam) - terrifying, dreadful, formidable
- कृत्वा (kṛtvā) - having made, having done, having assumed
- रोषेण (roṣeṇa) - by anger, with fury
- प्रज्वलन् (prajvalan) - blazing, glowing, burning intensely
- इव (iva) - like, as if
Words meanings and morphology
विकटः (vikaṭaḥ) - dreadful, formidable, huge, distorted
(adjective)
Nominative, masculine, singular of vikaṭa
vikaṭa - dreadful, formidable, huge, distorted
पुरुषः (puruṣaḥ) - referring to Ghatotkacha (person, being, man)
(noun)
Nominative, masculine, singular of puruṣa
puruṣa - person, man, male, spirit, soul, the Supreme Being
राजन् (rājan) - O king
(noun)
Vocative, masculine, singular of rājan
rājan - king, ruler
दीप्तास्यः (dīptāsyaḥ) - having a blazing face
(adjective)
Nominative, masculine, singular of dīptāsya
dīptāsya - one whose face is blazing
Compound type : bahuvrihi (dīpta+āsya)
- dīpta – shining, blazing, inflamed
adjective
Past Passive Participle
root 'dīp' (to shine), 'kta' suffix.
Root: dīp (class 4) - āsya – face, mouth
noun (neuter)
दीप्तलोचनः (dīptalocanaḥ) - having blazing eyes, fiery-eyed
(adjective)
Nominative, masculine, singular of dīptalocana
dīptalocana - one whose eyes are blazing
Compound type : bahuvrihi (dīpta+locana)
- dīpta – shining, blazing, inflamed
adjective
Past Passive Participle
root 'dīp' (to shine), 'kta' suffix.
Root: dīp (class 4) - locana – eye
noun (neuter)
रूपम् (rūpam) - form, appearance, shape
(noun)
Accusative, neuter, singular of rūpa
rūpa - form, appearance, shape
विभीषणम् (vibhīṣaṇam) - terrifying, dreadful, formidable
(adjective)
Accusative, neuter, singular of vibhīṣaṇa
vibhīṣaṇa - terrifying, dreadful, formidable
Agent noun / Adjective
root 'bhīṣ' (causative of 'bhī' 'to fear') with 'vi' prefix, 'ana' suffix.
Prefix: vi
Root: bhīṣ
कृत्वा (kṛtvā) - having made, having done, having assumed
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
root 'kṛ' (to do, make), 'ktvā' suffix.
Root: kṛ (class 8)
रोषेण (roṣeṇa) - by anger, with fury
(noun)
Instrumental, masculine, singular of roṣa
roṣa - anger, fury, rage
प्रज्वलन् (prajvalan) - blazing, glowing, burning intensely
(adjective)
Nominative, masculine, singular of prajvalat
prajvalat - blazing, glowing, burning intensely
Present Active Participle
root 'jval' (to burn) with 'pra' prefix, 'śatṛ' suffix.
Prefix: pra
Root: jval (class 1)
इव (iva) - like, as if
(indeclinable)