Skip to content
אתר זה לא תומך בגרסאות ישנות של אינטרנט אקספלורר
מומלץ להשתמש בדפדפן גוגל כרום או פיירפוקס מוזילה
(או באינטרנט אקספלורר / edge עדכני)
Enjoy Learning Sanskrit tips, tools, resources and more...
3,146

महाभारतः       mahābhārataḥ - book-3, chapter-146, verse-40

लतावल्लीश्च वेगेन विकर्षन्पाण्डुनन्दनः ।
उपर्युपरि शैलाग्रमारुरुक्षुरिव द्विपः ।
विनर्दमानोऽतिभृशं सविद्युदिव तोयदः ॥४०॥
40. latāvallīśca vegena vikarṣanpāṇḍunandanaḥ ,
uparyupari śailāgramārurukṣuriva dvipaḥ ,
vinardamāno'tibhṛśaṁ savidyudiva toyadaḥ.
40. latāvalliḥ ca vegena vikarṣan
pāṇḍunandanaḥ | upari upari śailāgram
ārarukṣuḥ iva dvipaḥ | vinardamānaḥ
atibhṛśam savidyut iva toyadaḥ
40. And the son of Pāṇḍu (Bhīma), forcefully tearing apart creepers and vines, was like an elephant desiring to ascend higher and higher up a mountain peak, roaring exceedingly like a cloud with lightning.

Words meanings summery:

(Scroll down for elaborated words morphology)

  • लतावल्लिः (latāvalliḥ) - creepers and vines
  • (ca) - and
  • वेगेन (vegena) - with force, swiftly
  • विकर्षन् (vikarṣan) - tearing apart, dragging
  • पाण्डुनन्दनः (pāṇḍunandanaḥ) - son of Pāṇḍu (Bhīma)
  • उपरि (upari) - upwards, higher (above, on high)
  • उपरि (upari) - upwards, higher (above, on high)
  • शैलाग्रम् (śailāgram) - mountain peak, top of a mountain
  • आररुक्षुः (ārarukṣuḥ) - desirous of ascending/climbing
  • इव (iva) - like, as if
  • द्विपः (dvipaḥ) - elephant
  • विनर्दमानः (vinardamānaḥ) - roaring, bellowing
  • अतिभृशम् (atibhṛśam) - exceedingly, greatly, very much
  • सविद्युत् (savidyut) - with lightning, possessing lightning
  • इव (iva) - like, as if
  • तोयदः (toyadaḥ) - cloud

Words meanings and morphology

लतावल्लिः (latāvalliḥ) - creepers and vines
(noun)
Accusative, feminine, plural of latāvalli
latāvalli - creepers and vines
Compound type : dvandva (latā+vallī)
  • latā – creeper, vine
    noun (feminine)
  • vallī – creeper, vine
    noun (feminine)
(ca) - and
(indeclinable)
वेगेन (vegena) - with force, swiftly
(noun)
Instrumental, masculine, singular of vega
vega - speed, velocity, force, impulse
विकर्षन् (vikarṣan) - tearing apart, dragging
(participle)
Nominative, masculine, singular of vikarṣat
vikarṣat - dragging, pulling apart, tearing asunder
Present Active Participle
Derived from root √kṛṣ (to pull, drag) with prefix vi (apart), forming an agent participle.
Prefix: vi
Root: kṛṣ (class 1)
पाण्डुनन्दनः (pāṇḍunandanaḥ) - son of Pāṇḍu (Bhīma)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of pāṇḍunandana
pāṇḍunandana - son of Pāṇḍu, delight of Pāṇḍu (referring to any of the Pāṇḍavas, but here specifically Bhīma)
Compound type : tatpuruṣa (pāṇḍu+nandana)
  • pāṇḍu – Pāṇḍu (name of a king)
    proper noun (masculine)
  • nandana – son, delight, child
    noun (masculine)
    Root: nand (class 1)
उपरि (upari) - upwards, higher (above, on high)
(indeclinable)
उपरि (upari) - upwards, higher (above, on high)
(indeclinable)
शैलाग्रम् (śailāgram) - mountain peak, top of a mountain
(noun)
Accusative, neuter, singular of śailāgra
śailāgra - summit of a mountain, mountain peak
Compound type : tatpuruṣa (śaila+agra)
  • śaila – rocky, mountainous; a mountain, hill
    noun (masculine)
  • agra – summit, top, peak, front
    noun (neuter)
आररुक्षुः (ārarukṣuḥ) - desirous of ascending/climbing
(participle)
Nominative, masculine, singular of ārarukṣu
ārarukṣu - desirous of ascending, wishing to climb
Desiderative Adjective (formed from desiderative stem)
Derived from the desiderative stem of root √ruh (to ascend) with prefix ā (up to, towards).
Prefix: ā
Root: ruh (class 1)
इव (iva) - like, as if
(indeclinable)
द्विपः (dvipaḥ) - elephant
(noun)
Nominative, masculine, singular of dvipa
dvipa - elephant (lit. 'two-drinker')
Derived from 'dvi' (two) + 'pa' (drinker).
Compound type : dvigu (dvi+pa)
  • dvi – two
    numeral
  • pa – drinker (agent noun from pā)
    noun (masculine)
    Agent Noun
    Derived from root √pā (to drink).
    Root: pā (class 1)
विनर्दमानः (vinardamānaḥ) - roaring, bellowing
(participle)
Nominative, masculine, singular of vinardamāna
vinardamāna - roaring, bellowing, making a loud sound
Present Middle Participle
Derived from root √nṛd (to roar) with prefix vi (intensifying/distributing), forming a middle voice agent participle.
Prefix: vi
Root: nṛd (class 1)
अतिभृशम् (atibhṛśam) - exceedingly, greatly, very much
(indeclinable)
Compound type : karmadhāraya (ati+bhṛśam)
  • ati – over, beyond, excessively
    indeclinable
  • bhṛśam – much, strong, intense (used adverbially)
    indeclinable
सविद्युत् (savidyut) - with lightning, possessing lightning
(adjective)
Nominative, masculine, singular of savidyut
savidyut - accompanied by lightning, with lightning
Compound type : bahuvrīhi (sa+vidyut)
  • sa – with, together with
    indeclinable
  • vidyut – lightning
    noun (feminine)
इव (iva) - like, as if
(indeclinable)
तोयदः (toyadaḥ) - cloud
(noun)
Nominative, masculine, singular of toyada
toyada - cloud (lit. 'water-giver')
Derived from 'toya' (water) + root √dā (to give).
Compound type : upapada tatpuruṣa (toya+da)
  • toya – water
    noun (neuter)
  • da – giving, bestowing (agent suffix)
    noun (masculine)
    Kṛt suffix (agent)
    Derived from root √dā (to give).
    Root: dā (class 3)