महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-7, chapter-22, verse-24
काञ्चनप्रतिमैर्योक्त्रैर्मयूरग्रीवसंनिभाः ।
द्रौपदेयं नरव्याघ्रं श्रुतकर्माणमावहन् ॥२४॥
द्रौपदेयं नरव्याघ्रं श्रुतकर्माणमावहन् ॥२४॥
24. kāñcanapratimairyoktrairmayūragrīvasaṁnibhāḥ ,
draupadeyaṁ naravyāghraṁ śrutakarmāṇamāvahan.
draupadeyaṁ naravyāghraṁ śrutakarmāṇamāvahan.
24.
kāñcanapratimaiḥ yoktraiḥ mayūragrīvasaṃnibhāḥ
draupadeyam naravyāghram śrutakarmāṇam āvahan
draupadeyam naravyāghram śrutakarmāṇam āvahan
24.
kāñcanapratimaiḥ yoktraiḥ mayūragrīvasaṃnibhāḥ
draupadeyam naravyāghram śrutakarmāṇam āvahan
draupadeyam naravyāghram śrutakarmāṇam āvahan
24.
With golden reins and resembling peacock necks, they carried Draupadi's son, Shrutakarman, who was a tiger among men.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- काञ्चनप्रतिमैः (kāñcanapratimaiḥ) - with golden reins (with golden (reins))
- योक्त्रैः (yoktraiḥ) - with reins (by reins, with reins)
- मयूरग्रीवसंनिभाः (mayūragrīvasaṁnibhāḥ) - having the color or appearance of peacock necks (describing the horses) (resembling peacock necks)
- द्रौपदेयम् (draupadeyam) - Draupadi's son, Shrutakarman (Draupadi's son)
- नरव्याघ्रम् (naravyāghram) - a tiger among men (an epithet for a brave and distinguished warrior) (tiger among men, best of men)
- श्रुतकर्माणम् (śrutakarmāṇam) - Shrutakarman, one of Draupadi's sons by Arjuna (Shrutakarman)
- आवहन् (āvahan) - carried (Shrutakarman) (carried, bore, brought)
Words meanings and morphology
काञ्चनप्रतिमैः (kāñcanapratimaiḥ) - with golden reins (with golden (reins))
(adjective)
Instrumental, masculine, plural of kāñcanapratima
kāñcanapratima - resembling gold, made of gold
Compound type : tatpuruṣa (kāñcana+pratima)
- kāñcana – golden, made of gold
adjective (neuter) - pratima – image, likeness, resembling
adjective (masculine)
Prefix: prati
Note: Agrees with 'yoktraiḥ'.
योक्त्रैः (yoktraiḥ) - with reins (by reins, with reins)
(noun)
Instrumental, neuter, plural of yoktra
yoktra - rein, harness, thong
Root: yuj (class 7)
मयूरग्रीवसंनिभाः (mayūragrīvasaṁnibhāḥ) - having the color or appearance of peacock necks (describing the horses) (resembling peacock necks)
(adjective)
Nominative, masculine, plural of mayūragrīvasaṃnibha
mayūragrīvasaṁnibha - resembling peacock necks
Compound type : bahuvrīhi (mayūra+grīva+saṃnibha)
- mayūra – peacock
noun (masculine) - grīva – neck
noun (feminine) - saṃnibha – resembling, similar, like
adjective (masculine)
Prefix: sam
Note: Describes implied 'hayāḥ' (horses).
द्रौपदेयम् (draupadeyam) - Draupadi's son, Shrutakarman (Draupadi's son)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of draupadeya
draupadeya - son of Draupadi
Patronymic from Draupadī
Note: Refers to Shrutakarman.
नरव्याघ्रम् (naravyāghram) - a tiger among men (an epithet for a brave and distinguished warrior) (tiger among men, best of men)
(noun)
Accusative, masculine, singular of naravyāghra
naravyāghra - tiger among men, best of men
Compound type : tatpuruṣa (nara+vyāghra)
- nara – man, human being
noun (masculine) - vyāghra – tiger
noun (masculine)
Note: Appositive to 'śrutakarmāṇam'.
श्रुतकर्माणम् (śrutakarmāṇam) - Shrutakarman, one of Draupadi's sons by Arjuna (Shrutakarman)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of śrutakarman
śrutakarman - Shrutakarman (a proper name, lit. 'one whose deeds are famous')
Compound type : bahuvrīhi (śruta+karman)
- śruta – heard, famous, known
adjective (masculine)
Past Passive Participle
From root 'śru' (to hear)
Root: śru (class 5) - karman – action, deed, work (karma)
noun (neuter)
Root: kṛ (class 8)
Note: Object of 'āvahan'.
आवहन् (āvahan) - carried (Shrutakarman) (carried, bore, brought)
(verb)
3rd person , plural, active, past imperfect (laṅ) of ā + vah
Prefix: ā
Root: vah (class 1)
Note: The implied subject is "horses" from the previous verse or context.