महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-10, chapter-7, verse-3
शितिकण्ठमजं शक्रं क्रथं क्रतुहरं हरम् ।
विश्वरूपं विरूपाक्षं बहुरूपमुमापतिम् ॥३॥
विश्वरूपं विरूपाक्षं बहुरूपमुमापतिम् ॥३॥
3. śitikaṇṭhamajaṁ śakraṁ krathaṁ kratuharaṁ haram ,
viśvarūpaṁ virūpākṣaṁ bahurūpamumāpatim.
viśvarūpaṁ virūpākṣaṁ bahurūpamumāpatim.
3.
śitikaṇṭham ajam śakram kratham kratuharam
haram viśvarūpam virūpākṣam bahurūpam umāpatim
haram viśvarūpam virūpākṣam bahurūpam umāpatim
3.
śitikaṇṭham ajam śakram kratham kratuharam
haram viśvarūpam virūpākṣam bahurūpam umāpatim
haram viśvarūpam virūpākṣam bahurūpam umāpatim
3.
The dark-throated (Śitikaṇṭha), the unborn (aja), the powerful (Śakra), the crusher (Kratha), the one who takes away sacrifices (Kratuhara), the remover (Hara); the one with a universal form (Viśvarūpa), the odd-eyed (Virūpākṣa), the multi-formed (Bahurūpa), and the husband of Uma (Umāpati).
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- शितिकण्ठम् (śitikaṇṭham) - the dark-throated, Shiva
- अजम् (ajam) - the unborn, not born
- शक्रम् (śakram) - the powerful, Indra
- क्रथम् (kratham) - the crusher, destroyer
- क्रतुहरम् (kratuharam) - the remover/destroyer of sacrifices
- हरम् (haram) - the remover, destroyer, Shiva
- विश्वरूपम् (viśvarūpam) - the one with a universal form
- विरूपाक्षम् (virūpākṣam) - the odd-eyed, having unusual eyes
- बहुरूपम् (bahurūpam) - the multi-formed, myriad-formed
- उमापतिम् (umāpatim) - the husband of Uma
Words meanings and morphology
शितिकण्ठम् (śitikaṇṭham) - the dark-throated, Shiva
(noun)
Accusative, masculine, singular of śitikaṇṭha
śitikaṇṭha - dark-throated (an epithet of Shiva)
Compound type : bahuvrīhi (śiti+kaṇṭha)
- śiti – dark, black, dark blue
adjective - kaṇṭha – throat, neck
noun (masculine)
अजम् (ajam) - the unborn, not born
(noun)
Accusative, masculine, singular of aja
aja - unborn, not born, goat (masculine), Shiva
शक्रम् (śakram) - the powerful, Indra
(noun)
Accusative, masculine, singular of śakra
śakra - powerful, mighty, Indra (as a proper noun)
क्रथम् (kratham) - the crusher, destroyer
(noun)
Accusative, masculine, singular of kratha
kratha - crusher, destroyer, an epithet of Shiva
क्रतुहरम् (kratuharam) - the remover/destroyer of sacrifices
(noun)
Accusative, masculine, singular of kratuhara
kratuhara - one who takes away or destroys sacrifices (an epithet of Shiva, referring to the destruction of Daksha's sacrifice)
Compound type : tatpuruṣa (kratu+hara)
- kratu – sacrifice, ritual, power
noun (masculine) - hara – remover, destroyer, Shiva
noun (masculine)
Root: hṛ (class 1)
हरम् (haram) - the remover, destroyer, Shiva
(noun)
Accusative, masculine, singular of hara
hara - remover, destroyer, Shiva
Root: hṛ (class 1)
विश्वरूपम् (viśvarūpam) - the one with a universal form
(noun)
Accusative, masculine, singular of viśvarūpa
viśvarūpa - having a universal form, omnipresent
Compound type : bahuvrīhi (viśva+rūpa)
- viśva – all, whole, universal
adjective - rūpa – form, shape, appearance
noun (neuter)
विरूपाक्षम् (virūpākṣam) - the odd-eyed, having unusual eyes
(noun)
Accusative, masculine, singular of virūpākṣa
virūpākṣa - odd-eyed, having deformed or unusual eyes (epithet of Shiva)
Compound type : bahuvrīhi (virūpa+akṣa)
- virūpa – deformed, ugly, unusual form
adjective
Prefix: vi - akṣa – eye
noun (neuter)
बहुरूपम् (bahurūpam) - the multi-formed, myriad-formed
(noun)
Accusative, masculine, singular of bahurūpa
bahurūpa - multi-formed, manifold, various
Compound type : bahuvrīhi (bahu+rūpa)
- bahu – many, much
adjective - rūpa – form, shape, appearance
noun (neuter)
उमापतिम् (umāpatim) - the husband of Uma
(noun)
Accusative, masculine, singular of umāpati
umāpati - husband of Uma (epithet of Shiva)
Compound type : tatpuruṣa (umā+pati)
- umā – Uma (name of Parvati, Shiva's consort)
proper noun (feminine) - pati – master, lord, husband
noun (masculine)