योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-7, chapter-64, verse-66
कदलीकन्दलीस्कन्धदोलान्दोलनलीलया ।
लालितोद्यानखण्डेषु मुखमाच्छाद्य रोदिमि ॥ ६६ ॥
लालितोद्यानखण्डेषु मुखमाच्छाद्य रोदिमि ॥ ६६ ॥
kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlayā ,
lālitodyānakhaṇḍeṣu mukhamācchādya rodimi 66
lālitodyānakhaṇḍeṣu mukhamācchādya rodimi 66
66.
kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlayā
lālitudyānakhaṇḍeṣu mukham ācchādya rodimi
lālitudyānakhaṇḍeṣu mukham ācchādya rodimi
66.
kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlayā
lālitudyānakhaṇḍeṣu mukham ācchādya aham rodimi
lālitudyānakhaṇḍeṣu mukham ācchādya aham rodimi
66.
I cry, covering my face, in the charming garden sections where swings sway playfully on the stems of young banana plants.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- कदलीकन्दलीस्कन्धदोलान्दोलनलीलया (kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlayā) - by the playful swaying of swings on the stems of young banana plants
- लालितुद्यानखण्डेषु (lālitudyānakhaṇḍeṣu) - in the charming/lovely garden sections
- मुखम् (mukham) - face, mouth
- आच्छाद्य (ācchādya) - having covered her face (having covered)
- रोदिमि (rodimi) - I cry, I weep
Words meanings and morphology
कदलीकन्दलीस्कन्धदोलान्दोलनलीलया (kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlayā) - by the playful swaying of swings on the stems of young banana plants
(noun)
Instrumental, feminine, singular of kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlā
kadalīkandalīskandhadolāndolanalīlā - the playful swaying of swings on the stems of young banana plants
Compound of 'kadalīkandalī' (young banana plant), 'skandha' (stem/trunk), 'dolā' (swing), 'āndolana' (swaying), 'līlā' (play/sport)
Compound type : tatpuruṣa (kadalīkandalī+skandha+dolā+āndolana+līlā)
- kadalīkandalī – young banana plant, banana shoots
noun (feminine)
Compound of 'kadalī' (banana plant) and 'kandalī' (shoot, young plant) - skandha – stem, trunk, shoulder
noun (masculine) - dolā – swing
noun (feminine) - āndolana – swinging, oscillating, shaking
noun (neuter)
Derived from root 'dul' with 'ā' and 'ana' suffix
Prefix: ā
Root: dul (class 1) - līlā – play, sport, ease, grace, pastime
noun (feminine)
लालितुद्यानखण्डेषु (lālitudyānakhaṇḍeṣu) - in the charming/lovely garden sections
(noun)
Locative, neuter, plural of lālitudyānakhaṇḍa
lālitudyānakhaṇḍa - charming garden section
Compound of 'lālita' (cherished, lovely) and 'udyānakhaṇḍa' (garden section)
Compound type : tatpuruṣa (lālita+udyāna+khaṇḍa)
- lālita – cherished, lovely, caressed
adjective (neuter)
Past Passive Participle
Derived from root 'lal' (to sport, play, caress)
Root: lal (class 1) - udyāna – garden, park
noun (neuter) - khaṇḍa – piece, section, part
noun (neuter)
मुखम् (mukham) - face, mouth
(noun)
Accusative, neuter, singular of mukha
mukha - face, mouth, front, opening
आच्छाद्य (ācchādya) - having covered her face (having covered)
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
Absolutive form of the root 'chad' (to cover) with upasarga 'ā'
Prefix: ā
Root: chad (class 10)
रोदिमि (rodimi) - I cry, I weep
(verb)
1st person , singular, active, present (laṭ) of rud
Root: rud (class 2)