योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-7, chapter-80, verse-10
नेत्रैराभास्वरमुखं ज्वालापुञ्जसमुद्गिरम् ।
पञ्चाननं दशभुजं त्रिनेत्रं शूलपाणिकम् ॥ १० ॥
पञ्चाननं दशभुजं त्रिनेत्रं शूलपाणिकम् ॥ १० ॥
netrairābhāsvaramukhaṃ jvālāpuñjasamudgiram ,
pañcānanaṃ daśabhujaṃ trinetraṃ śūlapāṇikam 10
pañcānanaṃ daśabhujaṃ trinetraṃ śūlapāṇikam 10
10.
netraiḥ ābhāsvaramukham jvālāpuñjasamudgiram
pañcānanam daśabhujam trinetram śūlapāṇikam
pañcānanam daśabhujam trinetram śūlapāṇikam
10.
netraiḥ ābhāsvaramukham jvālāpuñjasamudgiram
pañcānanam daśabhujam trinetram śūlapāṇikam
pañcānanam daśabhujam trinetram śūlapāṇikam
10.
Its face shining with (many) eyes, emitting masses of flames; it was five-faced, ten-armed, three-eyed, and held a spear in its hand.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- नेत्रैः (netraiḥ) - with eyes
- आभास्वरमुखम् (ābhāsvaramukham) - whose face is shining; having a radiant face
- ज्वालापुञ्जसमुद्गिरम् (jvālāpuñjasamudgiram) - emitting masses of flames
- पञ्चाननम् (pañcānanam) - five-faced
- दशभुजम् (daśabhujam) - ten-armed
- त्रिनेत्रम् (trinetram) - three-eyed
- शूलपाणिकम् (śūlapāṇikam) - holding a spear in hand; spear-handed
Words meanings and morphology
नेत्रैः (netraiḥ) - with eyes
(noun)
Instrumental, neuter, plural of netra
netra - eye; leader
Root: nī (class 1)
आभास्वरमुखम् (ābhāsvaramukham) - whose face is shining; having a radiant face
(adjective)
Accusative, masculine, singular of ābhāsvaramukha
ābhāsvaramukha - having a shining face; radiant-faced
Compound type : bahuvrīhi (ābhāsvara+mukha)
- ābhāsvara – shining, radiant, luminous
adjective (masculine)
Prefix: ā
Root: bhās (class 1) - mukha – face, mouth, front
noun (neuter)
ज्वालापुञ्जसमुद्गिरम् (jvālāpuñjasamudgiram) - emitting masses of flames
(adjective)
Accusative, masculine, singular of jvālāpuñjasamudgira
jvālāpuñjasamudgira - emitting masses of flames
Agent noun / Adjective from verb
Derived from 'samud-gir' (to emit, eject) with 'jvālāpuñja' (mass of flames) as the object.
Compound type : upapada-tatpuruṣa (jvālāpuñja+samudgir)
- jvālāpuñja – mass of flames, cluster of flames
noun (masculine) - samudgir – to emit, eject, vomit
verb
Prefixes: sam+ud
Root: gṛ (class 6)
पञ्चाननम् (pañcānanam) - five-faced
(adjective)
Accusative, masculine, singular of pañcānana
pañcānana - five-faced; a lion; a name of Shiva
Compound type : bahuvrīhi (pañcan+ānana)
- pañcan – five
numeral - ānana – face, mouth
noun (neuter)
दशभुजम् (daśabhujam) - ten-armed
(adjective)
Accusative, masculine, singular of daśabhuja
daśabhuja - ten-armed
Compound type : bahuvrīhi (daśan+bhuja)
- daśan – ten
numeral - bhuja – arm, hand
noun (masculine)
त्रिनेत्रम् (trinetram) - three-eyed
(adjective)
Accusative, masculine, singular of trinetra
trinetra - three-eyed; a name of Shiva
Compound type : bahuvrīhi (tri+netra)
- tri – three
numeral - netra – eye, leader
noun (neuter)
Root: nī (class 1)
शूलपाणिकम् (śūlapāṇikam) - holding a spear in hand; spear-handed
(adjective)
Accusative, masculine, singular of śūlapāṇika
śūlapāṇika - holding a spear in hand; spear-handed; a name of Shiva
Derived from 'śūlapāṇi' with the possessive suffix -ka.
Compound type : bahuvrīhi (śūla+pāṇi)
- śūla – spear, pike, dart
noun (masculine) - pāṇi – hand
noun (masculine)