योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-5, chapter-14, verse-23
बभ्रुं हिनस्ति मार्जारो मार्जारं श्वा निकृन्तति ।
ऋक्षः कौलेयकं हन्ति ऋक्षं व्याघ्रो निकृन्तति ॥ २३ ॥
ऋक्षः कौलेयकं हन्ति ऋक्षं व्याघ्रो निकृन्तति ॥ २३ ॥
babhruṃ hinasti mārjāro mārjāraṃ śvā nikṛntati ,
ṛkṣaḥ kauleyakaṃ hanti ṛkṣaṃ vyāghro nikṛntati 23
ṛkṣaḥ kauleyakaṃ hanti ṛkṣaṃ vyāghro nikṛntati 23
23.
babhruṃ hinasti mārjāraḥ mārjāram śvā nikṛntati
ṛkṣaḥ kauleyakam hanti ṛkṣam vyāghraḥ nikṛntati
ṛkṣaḥ kauleyakam hanti ṛkṣam vyāghraḥ nikṛntati
23.
mārjāraḥ babhruṃ hinasti śvā mārjāram nikṛntati
ṛkṣaḥ kauleyakam hanti vyāghraḥ ṛkṣam nikṛntati
ṛkṣaḥ kauleyakam hanti vyāghraḥ ṛkṣam nikṛntati
23.
A cat kills the mongoose. A dog then tears apart the cat. A bear kills that dog, and a tiger, in turn, tears apart the bear.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- बभ्रुं (babhruṁ) - the mongoose (mongoose, brown, tawny)
- हिनस्ति (hinasti) - harms, kills (harms, injures, kills)
- मार्जारः (mārjāraḥ) - a cat (cat)
- मार्जारम् (mārjāram) - the cat (cat)
- श्वा (śvā) - a dog (dog)
- निकृन्तति (nikṛntati) - tears apart (cuts, tears apart, rends)
- ऋक्षः (ṛkṣaḥ) - a bear (bear)
- कौलेयकम् (kauleyakam) - the dog (domestic dog, house dog)
- हन्ति (hanti) - kills (kills, strikes, destroys)
- ऋक्षम् (ṛkṣam) - the bear (bear)
- व्याघ्रः (vyāghraḥ) - a tiger (tiger)
- निकृन्तति (nikṛntati) - tears apart (cuts, tears apart, rends)
Words meanings and morphology
बभ्रुं (babhruṁ) - the mongoose (mongoose, brown, tawny)
(noun)
Accusative, masculine, singular of babhru
babhru - tawny, brown; a mongoose
हिनस्ति (hinasti) - harms, kills (harms, injures, kills)
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of hiṃs
Present tense
Parasmaipada, 3rd person singular, present tense
Root: hiṃs (class 7)
मार्जारः (mārjāraḥ) - a cat (cat)
(noun)
Nominative, masculine, singular of mārjāra
mārjāra - a cat
From root mṛj (to wipe, clean)
Root: mṛj (class 2)
मार्जारम् (mārjāram) - the cat (cat)
(noun)
Accusative, masculine, singular of mārjāra
mārjāra - a cat
From root mṛj (to wipe, clean)
Root: mṛj (class 2)
श्वा (śvā) - a dog (dog)
(noun)
Nominative, masculine, singular of śvan
śvan - dog
Irregular declension (n-stem)
निकृन्तति (nikṛntati) - tears apart (cuts, tears apart, rends)
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of kṛnt
Present tense
Parasmaipada, 3rd person singular, present tense, with prefix 'ni'
Prefix: ni
Root: kṛnt (class 6)
ऋक्षः (ṛkṣaḥ) - a bear (bear)
(noun)
Nominative, masculine, singular of ṛkṣa
ṛkṣa - a bear; a star, a constellation (Ursa Major)
कौलेयकम् (kauleyakam) - the dog (domestic dog, house dog)
(noun)
Accusative, masculine, singular of kauleyaka
kauleyaka - a domestic dog, a house dog
From kula (family, household) + ḍhak suffix
हन्ति (hanti) - kills (kills, strikes, destroys)
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of han
Present tense
Parasmaipada, 3rd person singular, present tense
Root: han (class 2)
ऋक्षम् (ṛkṣam) - the bear (bear)
(noun)
Accusative, masculine, singular of ṛkṣa
ṛkṣa - a bear; a star, a constellation (Ursa Major)
व्याघ्रः (vyāghraḥ) - a tiger (tiger)
(noun)
Nominative, masculine, singular of vyāghra
vyāghra - a tiger (lit. 'smeller' or 'seizer')
From vi + āghrā (to smell at) or vi + ghrā
Root: ghrā (class 1)
निकृन्तति (nikṛntati) - tears apart (cuts, tears apart, rends)
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of kṛnt
Present tense
Parasmaipada, 3rd person singular, present tense, with prefix 'ni'
Prefix: ni
Root: kṛnt (class 6)