योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-3, chapter-73, verse-66
सूर्यांशुकुङ्कुमालिप्तां लग्नचन्द्रांशुचन्दनाम् ।
विलासिनीमिव व्योम्नो वातसूत्कारपायिनीम् ॥ ६६ ॥
विलासिनीमिव व्योम्नो वातसूत्कारपायिनीम् ॥ ६६ ॥
sūryāṃśukuṅkumāliptāṃ lagnacandrāṃśucandanām ,
vilāsinīmiva vyomno vātasūtkārapāyinīm 66
vilāsinīmiva vyomno vātasūtkārapāyinīm 66
66.
sūryāṃśukuṅkumāliptām lagnacandrāṃśucandanām
vilāsinīm iva vyomnaḥ vātasūtkārapāyinīm
vilāsinīm iva vyomnaḥ vātasūtkārapāyinīm
66.
sūryāṃśukuṅkumāliptām lagnacandrāṃśucandanām
vyomnaḥ vilāsinīm iva vātasūtkārapāyinīm
vyomnaḥ vilāsinīm iva vātasūtkārapāyinīm
66.
It was smeared with sunbeams like saffron and adorned with moonbeams like sandalwood paste, resembling a charming woman of the sky who sips the whistling sound of the wind.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- सूर्यांशुकुङ्कुमालिप्ताम् (sūryāṁśukuṅkumāliptām) - smeared with saffron-like sunbeams
- लग्नचन्द्रांशुचन्दनाम् (lagnacandrāṁśucandanām) - with moonbeams clinging like sandalwood paste
- विलासिनीम् (vilāsinīm) - charming woman, playful woman, courtesan
- इव (iva) - like, as if, similar to
- व्योम्नः (vyomnaḥ) - of the sky, from the sky
- वातसूत्कारपायिनीम् (vātasūtkārapāyinīm) - drinking the hissing sound of the wind, sipping the wind's whistle
Words meanings and morphology
सूर्यांशुकुङ्कुमालिप्ताम् (sūryāṁśukuṅkumāliptām) - smeared with saffron-like sunbeams
(adjective)
Accusative, feminine, singular of sūryāṃśukuṅkumāliptā
sūryāṁśukuṅkumāliptā - smeared with saffron-like sunbeams
Compound type : Bahuvrīhi (sūryāṃśu+kuṅkuma+ālipta)
- sūryāṃśu – sunbeam
noun (masculine) - kuṅkuma – saffron
noun (neuter) - ālipta – smeared, anointed
adjective (masculine)
Past Passive Participle
Prefix: ā
Root: lip (class 6)
लग्नचन्द्रांशुचन्दनाम् (lagnacandrāṁśucandanām) - with moonbeams clinging like sandalwood paste
(adjective)
Accusative, feminine, singular of lagnacandrāṃśucandanā
lagnacandrāṁśucandanā - with moonbeams clinging like sandalwood paste
Compound type : Bahuvrīhi (lagna+candrāṃśu+candana)
- lagna – attached, clinging, joined
adjective (masculine)
Past Passive Participle
Root: lag (class 1) - candrāṃśu – moonbeam
noun (masculine) - candana – sandalwood, sandalwood paste
noun (neuter)
विलासिनीम् (vilāsinīm) - charming woman, playful woman, courtesan
(noun)
Accusative, feminine, singular of vilāsinī
vilāsinī - charming woman, playful woman, courtesan
feminine form of vilāsin (playful)
Prefix: vi
Root: las (class 1)
इव (iva) - like, as if, similar to
(indeclinable)
व्योम्नः (vyomnaḥ) - of the sky, from the sky
(noun)
Genitive, neuter, singular of vyoman
vyoman - sky, atmosphere, ether
वातसूत्कारपायिनीम् (vātasūtkārapāyinīm) - drinking the hissing sound of the wind, sipping the wind's whistle
(adjective)
Accusative, feminine, singular of vātasūtkārapāyinī
vātasūtkārapāyinī - drinking the hissing sound of the wind
Compound type : Tatpurusha (vātasūtkāra+pāyinī)
- vātasūtkāra – hissing sound of the wind, wind's whistle
noun (masculine) - pāyinī – drinking, one who drinks
adjective (feminine)
Feminine of pāyin (agent noun from pā- 'to drink')
Root: pā (class 1)