वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-4, chapter-18, verse-46
न त्वात्मानमहं शोचे न तारां नापि बान्धवान् ।
यथा पुत्रं गुणश्रेष्ठमङ्गदं कनकाङ्गदम् ॥४६॥
यथा पुत्रं गुणश्रेष्ठमङ्गदं कनकाङ्गदम् ॥४६॥
46. na tvātmānamahaṃ śoce na tārāṃ nāpi bāndhavān ,
yathā putraṃ guṇaśreṣṭhamaṅgadaṃ kanakāṅgadam.
yathā putraṃ guṇaśreṣṭhamaṅgadaṃ kanakāṅgadam.
46.
na tu ātmānam aham śoce na tārām na api bāndhavān
| yathā putram guṇaśreṣṭham aṅgadam kanakāṅgadam
| yathā putram guṇaśreṣṭham aṅgadam kanakāṅgadam
46.
aham tu ātmānam na śoce,
na tārām,
na api bāndhavān; yathā guṇaśreṣṭham kanakāṅgadam putram aṅgadam (śoce)
na tārām,
na api bāndhavān; yathā guṇaśreṣṭham kanakāṅgadam putram aṅgadam (śoce)
46.
I do not grieve for myself (ātman), nor for Tara, nor for my relatives, as much as I grieve for my son Angada, who is excellent in qualities and wears golden armlets.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- न (na) - not
- तु (tu) - but, indeed
- आत्मानम् (ātmānam) - myself (ātman) (myself, my self)
- अहम् (aham) - I
- शोचे (śoce) - I grieve, I lament
- न (na) - nor (not, nor)
- ताराम् (tārām) - for Tara
- न (na) - nor (not, nor)
- अपि (api) - even, also
- बान्धवान् (bāndhavān) - for relatives
- यथा (yathā) - as much as (I grieve for) (as, just as)
- पुत्रम् (putram) - for my son
- गुणश्रेष्ठम् (guṇaśreṣṭham) - excellent in qualities (best among qualities, most excellent in qualities)
- अङ्गदम् (aṅgadam) - Angada
- कनकाङ्गदम् (kanakāṅgadam) - wearing golden armlets
Words meanings and morphology
न (na) - not
(indeclinable)
तु (tu) - but, indeed
(indeclinable)
आत्मानम् (ātmānam) - myself (ātman) (myself, my self)
(noun)
Accusative, masculine, singular of ātman
ātman - self, soul, essence, spirit
अहम् (aham) - I
(pronoun)
Nominative, singular of asmad
asmad - I, me
शोचे (śoce) - I grieve, I lament
(verb)
1st person , singular, middle, present (laṭ) of śuc
Root: śuc (class 1)
न (na) - nor (not, nor)
(indeclinable)
ताराम् (tārām) - for Tara
(proper noun)
Accusative, feminine, singular of tārā
tārā - Tara (name of Valin's wife)
न (na) - nor (not, nor)
(indeclinable)
अपि (api) - even, also
(indeclinable)
बान्धवान् (bāndhavān) - for relatives
(noun)
Accusative, masculine, plural of bāndhava
bāndhava - relative, kinsman
यथा (yathā) - as much as (I grieve for) (as, just as)
(indeclinable)
पुत्रम् (putram) - for my son
(noun)
Accusative, masculine, singular of putra
putra - son
गुणश्रेष्ठम् (guṇaśreṣṭham) - excellent in qualities (best among qualities, most excellent in qualities)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of guṇaśreṣṭha
guṇaśreṣṭha - best by virtues, most excellent in qualities
Compound of guṇa and śreṣṭha
Compound type : Tatpurusha (guṇa+śreṣṭha)
- guṇa – quality, virtue, attribute
noun (masculine) - śreṣṭha – best, most excellent, superior
adjective (masculine)
Superlative degree of praśasya
अङ्गदम् (aṅgadam) - Angada
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of aṅgada
aṅgada - Angada (name of Valin's son)
कनकाङ्गदम् (kanakāṅgadam) - wearing golden armlets
(adjective)
Accusative, masculine, singular of kanakāṅgada
kanakāṅgada - having golden armlets
Compound of kanaka and aṅgada
Compound type : Bahuvrihi (kanaka+aṅgada)
- kanaka – gold
noun (neuter) - aṅgada – armlet, bracelet
noun (masculine)