मार्कण्डेय-पुराणम्
mārkaṇḍeya-purāṇam
-
chapter-82, verse-26
अर्धचन्द्रं तथा शुभ्रं केयूरान् सर्वबाहुषु ।
नूपुरौ विमलौ तद्वद् ग्रैवेयकमनुत्तमम् ।
अङ्गुलीयकरत्नानि समस्तास्वङ्गुलीषु च ॥२६॥
नूपुरौ विमलौ तद्वद् ग्रैवेयकमनुत्तमम् ।
अङ्गुलीयकरत्नानि समस्तास्वङ्गुलीषु च ॥२६॥
26. ardhacandraṃ tathā śubhraṃ keyūrān sarvabāhuṣu .
nūpurau vimalau tadvad graiveyakamanuttamam .
aṅgulīyakaratnāni samastāsvaṅgulīṣu ca.
nūpurau vimalau tadvad graiveyakamanuttamam .
aṅgulīyakaratnāni samastāsvaṅgulīṣu ca.
26.
ardhacandram tathā śubhram keyūrān
sarvabāhuṣu nūpurau vimalau
tadvat graiveyakam anuttamam
aṅgulīykaratnāni samastāsu aṅgulīṣu ca
sarvabāhuṣu nūpurau vimalau
tadvat graiveyakam anuttamam
aṅgulīykaratnāni samastāsu aṅgulīṣu ca
26.
He also gave a radiant crescent moon (ardhacandra), armlets (keyūra) for all arms, and similarly two spotless (vimala) anklets (nūpura), a peerless neck ornament (graiveyaka), and jeweled rings (aṅgulīykaratna) for all fingers.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- अर्धचन्द्रम् (ardhacandram) - a crescent moon (ardhacandra) (crescent moon)
- तथा (tathā) - also (thus, so, also, similarly)
- शुभ्रम् (śubhram) - radiant (radiant, white, bright)
- केयूरान् (keyūrān) - armlets (keyūra) (armlets (plural))
- सर्वबाहुषु (sarvabāhuṣu) - for all arms (on all arms)
- नूपुरौ (nūpurau) - two anklets (nūpura) (anklets (dual))
- विमलौ (vimalau) - two spotless (spotless, pure (dual))
- तद्वत् (tadvat) - similarly (similarly, in the same manner, like that)
- ग्रैवेयकम् (graiveyakam) - a neck ornament (graiveyaka) (neck ornament, necklace)
- अनुत्तमम् (anuttamam) - peerless (peerless, unsurpassed, excellent)
- अङ्गुलीय्करत्नानि (aṅgulīykaratnāni) - jeweled rings (aṅgulīykaratna) (jeweled rings (plural))
- समस्तासु (samastāsu) - for all (in all, on all (feminine plural))
- अङ्गुलीषु (aṅgulīṣu) - fingers (in fingers, on fingers (plural))
- च (ca) - and (and, also)
Words meanings and morphology
अर्धचन्द्रम् (ardhacandram) - a crescent moon (ardhacandra) (crescent moon)
(noun)
Accusative, masculine, singular of ardhacandra
ardhacandra - a crescent moon, half-moon
Compound type : tatpuruṣa (ardha+candra)
- ardha – half, part
noun (masculine) - candra – moon
noun (masculine)
तथा (tathā) - also (thus, so, also, similarly)
(indeclinable)
शुभ्रम् (śubhram) - radiant (radiant, white, bright)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of śubhra
śubhra - radiant, bright, white, pure, splendid
Note: Agrees with `ardhacandram`.
केयूरान् (keyūrān) - armlets (keyūra) (armlets (plural))
(noun)
Accusative, masculine, plural of keyūra
keyūra - an armlet, a bracelet worn on the upper arm
सर्वबाहुषु (sarvabāhuṣu) - for all arms (on all arms)
(noun)
Locative, masculine, plural of sarvabāhu
sarvabāhu - all arms, every arm
Compound type : karmadhāraya (sarva+bāhu)
- sarva – all, every, whole, complete
adjective (masculine) - bāhu – arm
noun (masculine)
नूपुरौ (nūpurau) - two anklets (nūpura) (anklets (dual))
(noun)
Accusative, masculine, dual of nūpura
nūpura - an anklet, a foot-ornament
विमलौ (vimalau) - two spotless (spotless, pure (dual))
(adjective)
Accusative, masculine, dual of vimala
vimala - spotless, pure, clean, clear, stainless
Compound type : bahuvrīhi (vi+mala)
- vi – asunder, apart, away, without (prefix)
indeclinable - mala – dirt, impurity, stain, filth
noun (masculine)
Note: Agrees with `nūpurau`.
तद्वत् (tadvat) - similarly (similarly, in the same manner, like that)
(indeclinable)
ग्रैवेयकम् (graiveyakam) - a neck ornament (graiveyaka) (neck ornament, necklace)
(noun)
Accusative, neuter, singular of graiveyaka
graiveyaka - a neck ornament, necklace, collar
Derived from `grīvā` (neck).
अनुत्तमम् (anuttamam) - peerless (peerless, unsurpassed, excellent)
(adjective)
Accusative, neuter, singular of anuttama
anuttama - unexcelled, unsurpassed, peerless, highest, excellent
Compound type : bahuvrīhi (an+uttama)
- an – not, un-, without
indeclinable - uttama – highest, best, chief, excellent
adjective (masculine)
Note: Agrees with `graiveyakam`.
अङ्गुलीय्करत्नानि (aṅgulīykaratnāni) - jeweled rings (aṅgulīykaratna) (jeweled rings (plural))
(noun)
Accusative, neuter, plural of aṅgulīykaratna
aṅgulīykaratna - jeweled ring, gem-set ring
Compound type : tatpuruṣa (aṅgulīyaka+ratna)
- aṅgulīyaka – a ring (for the finger)
noun (neuter)
Derived from `aṅguli` (finger). - ratna – jewel, gem, treasure
noun (neuter)
समस्तासु (samastāsu) - for all (in all, on all (feminine plural))
(adjective)
Locative, feminine, plural of samasta
samasta - all, entire, complete, whole
Past Passive Participle
Derived from root `as` with prefix `sam`.
Prefix: sam
Root: as (class 4)
Note: Agrees with `aṅgulīṣu`.
अङ्गुलीषु (aṅgulīṣu) - fingers (in fingers, on fingers (plural))
(noun)
Locative, feminine, plural of aṅguli
aṅguli - finger, toe
च (ca) - and (and, also)
(indeclinable)