महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-9, chapter-31, verse-42
अवहासं तु तं मत्वा पुत्रो दुर्योधनस्तव ।
उद्वृत्य नयने क्रुद्धो दिधक्षुरिव पाण्डवान् ॥४२॥
उद्वृत्य नयने क्रुद्धो दिधक्षुरिव पाण्डवान् ॥४२॥
42. avahāsaṁ tu taṁ matvā putro duryodhanastava ,
udvṛtya nayane kruddho didhakṣuriva pāṇḍavān.
udvṛtya nayane kruddho didhakṣuriva pāṇḍavān.
42.
avahāsam tu tam matvā putraḥ duryodhanaḥ tava
udvṛtya nayane kruddhaḥ didhakṣuḥ iva pāṇḍavān
udvṛtya nayane kruddhaḥ didhakṣuḥ iva pāṇḍavān
42.
tava putraḥ duryodhanaḥ tam avahāsam tu matvā
kruddhaḥ nayane udvṛtya pāṇḍavān didhakṣuḥ iva
kruddhaḥ nayane udvṛtya pāṇḍavān didhakṣuḥ iva
42.
But your son Duryodhana, considering that (joy) to be an insult, became enraged. He rolled his eyes as if wishing to burn the Pāṇḍavas.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- अवहासम् (avahāsam) - mockery, ridicule, insult
- तु (tu) - but, indeed, however
- तम् (tam) - that (act of joy/celebration) (that, him)
- मत्वा (matvā) - having thought, having considered, having believed
- पुत्रः (putraḥ) - son
- दुर्योधनः (duryodhanaḥ) - Duryodhana (proper name)
- तव (tava) - your
- उद्वृत्य (udvṛtya) - having rolled up/raised (his eyes) (having rolled up, having turned up, having pulled out)
- नयने (nayane) - two eyes
- क्रुद्धः (kruddhaḥ) - angry, enraged
- दिधक्षुः (didhakṣuḥ) - desiring to burn, wishing to consume
- इव (iva) - like, as, as if
- पाण्डवान् (pāṇḍavān) - the Pāṇḍavas
Words meanings and morphology
अवहासम् (avahāsam) - mockery, ridicule, insult
(noun)
Accusative, masculine, singular of avahāsa
avahāsa - mockery, ridicule, insult
Prefix: ava
Root: √has (class 1)
तु (tu) - but, indeed, however
(indeclinable)
तम् (tam) - that (act of joy/celebration) (that, him)
(pronoun)
Accusative, masculine, singular of tad
tad - that, he, she, it
मत्वा (matvā) - having thought, having considered, having believed
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
Derived from root √man.
Root: √man (class 4)
पुत्रः (putraḥ) - son
(noun)
Nominative, masculine, singular of putra
putra - son
दुर्योधनः (duryodhanaḥ) - Duryodhana (proper name)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of duryodhana
duryodhana - Duryodhana (name of the eldest Kaurava prince)
तव (tava) - your
(pronoun)
Genitive, singular of yuṣmad
yuṣmad - you
उद्वृत्य (udvṛtya) - having rolled up/raised (his eyes) (having rolled up, having turned up, having pulled out)
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
Derived from root √vṛt with upasarga ud-.
Prefix: ud
Root: √vṛt (class 1)
नयने (nayane) - two eyes
(noun)
Accusative, neuter, dual of nayana
nayana - eye, leading, guiding
Derived from root √nī.
Root: √nī (class 1)
क्रुद्धः (kruddhaḥ) - angry, enraged
(adjective)
Nominative, masculine, singular of kruddha
kruddha - angry, enraged
Past Passive Participle
Derived from root √krudh.
Root: √krudh (class 4)
दिधक्षुः (didhakṣuḥ) - desiring to burn, wishing to consume
(adjective)
Nominative, masculine, singular of didhakṣu
didhakṣu - desiring to burn, wishing to consume
Desiderative Participle
Derived from desiderative stem of √dah (to burn).
Root: √dah (class 1)
इव (iva) - like, as, as if
(indeclinable)
पाण्डवान् (pāṇḍavān) - the Pāṇḍavas
(proper noun)
Accusative, masculine, plural of pāṇḍava
pāṇḍava - a descendant of Pāṇḍu, Pāṇḍava