महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-14, chapter-57, verse-54
स गत्वा त्वरितो राजन्गौतमस्य निवेशनम् ।
प्रायच्छत्कुण्डले दिव्ये गुरुपत्न्यै तदानघ ॥५४॥
प्रायच्छत्कुण्डले दिव्ये गुरुपत्न्यै तदानघ ॥५४॥
54. sa gatvā tvarito rājangautamasya niveśanam ,
prāyacchatkuṇḍale divye gurupatnyai tadānagha.
prāyacchatkuṇḍale divye gurupatnyai tadānagha.
54.
saḥ gatvā tvaritaḥ rājan gautamasya niveśanam
prāyacchat kuṇḍale divye gurupatnyai tadā anagha
prāyacchat kuṇḍale divye gurupatnyai tadā anagha
54.
rājan,
anagha,
saḥ tvaritaḥ gatvā gautamasya niveśanam,
tadā divye kuṇḍale gurupatnyai prāyacchat
anagha,
saḥ tvaritaḥ gatvā gautamasya niveśanam,
tadā divye kuṇḍale gurupatnyai prāyacchat
54.
O king, O sinless one, he, having gone quickly to the abode of Gautama, then gave the two divine earrings to the teacher's wife (guru-patnī).
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- सः (saḥ) - he, that one
- गत्वा (gatvā) - having gone
- त्वरितः (tvaritaḥ) - hastened, quick, speedy
- राजन् (rājan) - O king
- गौतमस्य (gautamasya) - of Gautama
- निवेशनम् (niveśanam) - abode, dwelling, house
- प्रायच्छत् (prāyacchat) - he gave, he offered
- कुण्डले (kuṇḍale) - two earrings
- दिव्ये (divye) - divine, celestial, heavenly
- गुरुपत्न्यै (gurupatnyai) - to the teacher's wife, to the (guru-patnī)
- तदा (tadā) - then, at that time
- अनघ (anagha) - O sinless one, O blameless one
Words meanings and morphology
सः (saḥ) - he, that one
(pronoun)
Nominative, masculine, singular of tad
tad - that, he, she, it
गत्वा (gatvā) - having gone
(indeclinable)
Absolutive / Gerund
absolutive form of root gam
Root: gam (class 1)
त्वरितः (tvaritaḥ) - hastened, quick, speedy
(adjective)
Nominative, masculine, singular of tvarita
tvarita - hastened, quick, speedy, hurried
Past Passive Participle
past passive participle of root tvar
Root: tvar (class 1)
राजन् (rājan) - O king
(noun)
Vocative, masculine, singular of rājan
rājan - king, ruler
गौतमस्य (gautamasya) - of Gautama
(proper noun)
Genitive, masculine, singular of gautama
gautama - Gautama (name of a sage)
निवेशनम् (niveśanam) - abode, dwelling, house
(noun)
Accusative, neuter, singular of niveśana
niveśana - abode, dwelling, house, entering
प्रायच्छत् (prāyacchat) - he gave, he offered
(verb)
3rd person , singular, active, imperfect (Laṅ) of pra-yam
Imperfect Active
3rd person singular imperfect active of root yam with prefix pra
Prefix: pra
Root: yam (class 1)
कुण्डले (kuṇḍale) - two earrings
(noun)
Accusative, neuter, dual of kuṇḍala
kuṇḍala - earring, ring, coil
दिव्ये (divye) - divine, celestial, heavenly
(adjective)
Accusative, neuter, dual of divya
divya - divine, celestial, wonderful
गुरुपत्न्यै (gurupatnyai) - to the teacher's wife, to the (guru-patnī)
(noun)
Dative, feminine, singular of gurupatnī
gurupatnī - teacher's wife
Compound type : ṣaṣṭhī-tatpuruṣa (guru+patnī)
- guru – teacher, preceptor, respected elder
noun (masculine) - patnī – wife
noun (feminine)
तदा (tadā) - then, at that time
(indeclinable)
अनघ (anagha) - O sinless one, O blameless one
(adjective)
Vocative, masculine, singular of anagha
anagha - sinless, blameless, pure
Compound type : bahuvrīhi (na+agha)
- na – not, un-
indeclinable
negative particle - agha – evil, sin, distress
noun (neuter)