वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-6, chapter-58, verse-29
पितृव्यं निहतं दृष्ट्वा त्रिशिराश्चापमाददे ।
हनूमन्तं च संक्रुद्धो विव्याध निशितैः शरैः ॥२९॥
हनूमन्तं च संक्रुद्धो विव्याध निशितैः शरैः ॥२९॥
29. pitṛvyaṃ nihataṃ dṛṣṭvā triśirāścāpamādade ,
hanūmantaṃ ca saṃkruddho vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ.
hanūmantaṃ ca saṃkruddho vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ.
29.
pitṛvyam nihatam dṛṣṭvā triśirāḥ ca cāpam ādade
hanūmantam ca saṃkruddhaḥ vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ
hanūmantam ca saṃkruddhaḥ vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ
29.
triśirāḥ nihatam pitṛvyam dṛṣṭvā ca cāpam ādade ca
saṃkruddhaḥ niśitaiḥ śaraiḥ hanūmantam vivyādha
saṃkruddhaḥ niśitaiḥ śaraiḥ hanūmantam vivyādha
29.
Seeing his uncle slain, Triśirā took up his bow. Greatly enraged, he then pierced Hanūmān with sharp arrows.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- पितृव्यम् (pitṛvyam) - uncle, paternal uncle
- निहतम् (nihatam) - killed, slain, struck down
- दृष्ट्वा (dṛṣṭvā) - having seen, after seeing
- त्रिशिराः (triśirāḥ) - Triśirā (a proper name)
- च (ca) - and
- चापम् (cāpam) - bow
- आददे (ādade) - took, grasped, seized
- हनूमन्तम् (hanūmantam) - Hanūmān
- च (ca) - and, also
- संक्रुद्धः (saṁkruddhaḥ) - greatly enraged, furious
- विव्याध (vivyādha) - pierced, struck
- निशितैः (niśitaiḥ) - with sharp, sharpened
- शरैः (śaraiḥ) - with arrows
Words meanings and morphology
पितृव्यम् (pitṛvyam) - uncle, paternal uncle
(noun)
Accusative, masculine, singular of pitṛvya
pitṛvya - paternal uncle
निहतम् (nihatam) - killed, slain, struck down
(adjective)
Accusative, masculine, singular of nihata
nihata - killed, slain, destroyed
Past Passive Participle
Derived from root han (to strike, kill) with prefix ni.
Prefix: ni
Root: han (class 2)
Note: Agrees with 'pitṛvyam'.
दृष्ट्वा (dṛṣṭvā) - having seen, after seeing
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
Formed from root dṛś (to see) with suffix ktvā.
Root: dṛś (class 1)
त्रिशिराः (triśirāḥ) - Triśirā (a proper name)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of triśiras
triśiras - Triśirā (proper noun); three-headed
Compound type : bahuvrihi (tri+śiras)
- tri – three
numeral - śiras – head
noun (neuter)
च (ca) - and
(indeclinable)
चापम् (cāpam) - bow
(noun)
Accusative, neuter, singular of cāpa
cāpa - bow
आददे (ādade) - took, grasped, seized
(verb)
3rd person , singular, middle, perfect (liṭ) of ādade
From root dā (to give/take) with prefix ā.
Prefix: ā
Root: dā (class 3)
हनूमन्तम् (hanūmantam) - Hanūmān
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of hanūmat
hanūmat - Hanūmān (proper noun)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
संक्रुद्धः (saṁkruddhaḥ) - greatly enraged, furious
(adjective)
Nominative, masculine, singular of saṃkruddha
saṁkruddha - greatly enraged, very angry, furious
Past Passive Participle
Derived from root krudh (to be angry) with prefix sam.
Prefix: sam
Root: krudh (class 4)
Note: Agrees with 'triśirāḥ'.
विव्याध (vivyādha) - pierced, struck
(verb)
3rd person , singular, active, perfect (liṭ) of vivyādha
Root: vyadh (class 4)
निशितैः (niśitaiḥ) - with sharp, sharpened
(adjective)
Instrumental, masculine, plural of niśita
niśita - sharpened, keen, pointed
Past Passive Participle
Derived from root śo (to sharpen) with prefix ni.
Prefix: ni
Root: śo (class 4)
Note: Agrees with 'śaraiḥ'.
शरैः (śaraiḥ) - with arrows
(noun)
Instrumental, masculine, plural of śara
śara - arrow