योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-6, chapter-21, verse-52
गरुडवाहनं विहगवाहनं विहगवाहनं वृषभवाहनम् ।
वृषभवाहनं गरुडवाहनं कलितवानहं कलितजीवितः ॥ ५२ ॥
वृषभवाहनं गरुडवाहनं कलितवानहं कलितजीवितः ॥ ५२ ॥
garuḍavāhanaṃ vihagavāhanaṃ vihagavāhanaṃ vṛṣabhavāhanam ,
vṛṣabhavāhanaṃ garuḍavāhanaṃ kalitavānahaṃ kalitajīvitaḥ 52
vṛṣabhavāhanaṃ garuḍavāhanaṃ kalitavānahaṃ kalitajīvitaḥ 52
52.
garuḍavāhanam vihagavāhanam vihagavāhanam vṛṣabhavāhanam
vṛṣabhavāhanam garuḍavāhanam kalitavān aham kalitajīvitaḥ
vṛṣabhavāhanam garuḍavāhanam kalitavān aham kalitajīvitaḥ
52.
aham kalitajīvitaḥ garuḍavāhanam vihagavāhanam vihagavāhanam
vṛṣabhavāhanam vṛṣabhavāhanam garuḍavāhanam kalitavān
vṛṣabhavāhanam vṛṣabhavāhanam garuḍavāhanam kalitavān
52.
I, whose life is understood and realized, have comprehended the forms of: the one who has Garuḍa as a vehicle, the one who has a bird as a vehicle, the one who has a bird as a vehicle, the one who has a bull as a vehicle, the one who has a bull as a vehicle, the one who has Garuḍa as a vehicle.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- गरुडवाहनम् (garuḍavāhanam) - an epithet for Vishnu (having Garuḍa as a vehicle)
- विहगवाहनम् (vihagavāhanam) - an epithet for Vishnu (Garuḍa is a bird) or Kārtikeya (peacock) (having a bird as a vehicle)
- विहगवाहनम् (vihagavāhanam) - an epithet for Vishnu (Garuḍa is a bird) or Kārtikeya (peacock) (having a bird as a vehicle)
- वृषभवाहनम् (vṛṣabhavāhanam) - an epithet of Shiva (whose vehicle is Nandin, the bull) (having a bull as a vehicle)
- वृषभवाहनम् (vṛṣabhavāhanam) - an epithet of Shiva (whose vehicle is Nandin, the bull) (having a bull as a vehicle)
- गरुडवाहनम् (garuḍavāhanam) - an epithet for Vishnu (having Garuḍa as a vehicle)
- कलितवान् (kalitavān) - has understood, has known
- अहम् (aham) - I
- कलितजीवितः (kalitajīvitaḥ) - one whose life is understood or realized, whose life is known
Words meanings and morphology
गरुडवाहनम् (garuḍavāhanam) - an epithet for Vishnu (having Garuḍa as a vehicle)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of garuḍavāhana
garuḍavāhana - having Garuḍa as vehicle, an epithet of Vishnu
Compound type : bahuvrīhi (garuḍa+vāhana)
- garuḍa – mythical eagle
proper noun (masculine) - vāhana – vehicle, carrier
noun (neuter)
verbal noun
from vah + ana
Root: vah (class 1)
Note: Used as the object of 'kalitavān'.
विहगवाहनम् (vihagavāhanam) - an epithet for Vishnu (Garuḍa is a bird) or Kārtikeya (peacock) (having a bird as a vehicle)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of vihagavāhana
vihagavāhana - having a bird as vehicle, epithet for Vishnu or Kārtikeya
Compound type : bahuvrīhi (vihaga+vāhana)
- vihaga – bird
noun (masculine)
from vi (sky) + ga (going)
Root: gam (class 1) - vāhana – vehicle, carrier
noun (neuter)
verbal noun
from vah + ana
Root: vah (class 1)
Note: Repeated in the verse.
विहगवाहनम् (vihagavāhanam) - an epithet for Vishnu (Garuḍa is a bird) or Kārtikeya (peacock) (having a bird as a vehicle)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of vihagavāhana
vihagavāhana - having a bird as vehicle, epithet for Vishnu or Kārtikeya
Compound type : bahuvrīhi (vihaga+vāhana)
- vihaga – bird
noun (masculine)
from vi (sky) + ga (going)
Root: gam (class 1) - vāhana – vehicle, carrier
noun (neuter)
verbal noun
from vah + ana
Root: vah (class 1)
Note: Repeated in the verse.
वृषभवाहनम् (vṛṣabhavāhanam) - an epithet of Shiva (whose vehicle is Nandin, the bull) (having a bull as a vehicle)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of vṛṣabhavāhana
vṛṣabhavāhana - having a bull as vehicle, epithet of Shiva
Compound type : bahuvrīhi (vṛṣabha+vāhana)
- vṛṣabha – bull
noun (masculine)
Root: vṛṣ (class 1) - vāhana – vehicle, carrier
noun (neuter)
verbal noun
from vah + ana
Root: vah (class 1)
Note: Repeated in the verse.
वृषभवाहनम् (vṛṣabhavāhanam) - an epithet of Shiva (whose vehicle is Nandin, the bull) (having a bull as a vehicle)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of vṛṣabhavāhana
vṛṣabhavāhana - having a bull as vehicle, epithet of Shiva
Compound type : bahuvrīhi (vṛṣabha+vāhana)
- vṛṣabha – bull
noun (masculine)
Root: vṛṣ (class 1) - vāhana – vehicle, carrier
noun (neuter)
verbal noun
from vah + ana
Root: vah (class 1)
Note: Repeated in the verse.
गरुडवाहनम् (garuḍavāhanam) - an epithet for Vishnu (having Garuḍa as a vehicle)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of garuḍavāhana
garuḍavāhana - having Garuḍa as vehicle, an epithet of Vishnu
Compound type : bahuvrīhi (garuḍa+vāhana)
- garuḍa – mythical eagle
proper noun (masculine) - vāhana – vehicle, carrier
noun (neuter)
verbal noun
from vah + ana
Root: vah (class 1)
Note: Used as the object of 'kalitavān'.
कलितवान् (kalitavān) - has understood, has known
(adjective)
Nominative, masculine, singular of kalitavat
kalita - understood, known, reckoned
Past Passive Participle
from kal + kta
Root: kal (class 10)
Note: Past active participle from 'kal' (to count, know, understand).
अहम् (aham) - I
(pronoun)
Nominative, singular of asmad
asmad - I
Note: Subject of 'kalitavān'.
कलितजीवितः (kalitajīvitaḥ) - one whose life is understood or realized, whose life is known
(adjective)
Nominative, masculine, singular of kalitajīvita
kalitajīvita - one whose life is comprehended or understood
Compound type : bahuvrīhi (kalita+jīvita)
- kalita – understood, known, reckoned
adjective (neuter)
Past Passive Participle
from kal + kta
Root: kal (class 10) - jīvita – life, livelihood
noun (neuter)
Past Passive Participle (used as noun)
from jīv + kta
Root: jīv (class 1)
Note: Adjective modifying 'aham'.