महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-11, chapter-25, verse-23
अस्य पुत्रं हृषीकेश सुवक्त्रं चारुकुण्डलम् ।
द्रोणेन समरे पश्य निकृत्तं बहुधा शरैः ॥२३॥
द्रोणेन समरे पश्य निकृत्तं बहुधा शरैः ॥२३॥
23. asya putraṁ hṛṣīkeśa suvaktraṁ cārukuṇḍalam ,
droṇena samare paśya nikṛttaṁ bahudhā śaraiḥ.
droṇena samare paśya nikṛttaṁ bahudhā śaraiḥ.
23.
asya putram hṛṣīkeśa suvaktram cārukuṇḍalam
droṇena samare paśya nikṛttam bahudhā śaraiḥ
droṇena samare paśya nikṛttam bahudhā śaraiḥ
23.
hṛṣīkeśa,
paśya asya putram,
suvaktram cārukuṇḍalam,
droṇena samare śaraiḥ bahudhā nikṛttam.
paśya asya putram,
suvaktram cārukuṇḍalam,
droṇena samare śaraiḥ bahudhā nikṛttam.
23.
O Hṛṣīkeśa (Krishna), behold this son, handsome-faced, with beautiful earrings, cut down in battle by Droṇa in many ways with arrows.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- अस्य (asya) - of this (Abhimanyu) (of this, his)
- पुत्रम् (putram) - Abhimanyu, the son of Arjuna (son)
- हृषीकेश (hṛṣīkeśa) - O Krishna (O Hṛṣīkeśa)
- सुवक्त्रम् (suvaktram) - handsome-faced, beautiful-mouthed
- चारुकुण्डलम् (cārukuṇḍalam) - having beautiful earrings
- द्रोणेन (droṇena) - by Droṇa
- समरे (samare) - in battle, in war
- पश्य (paśya) - behold! see! look!
- निकृत्तम् (nikṛttam) - slain in battle (cut off, severed, slain)
- बहुधा (bahudhā) - in many ways, manifold, often
- शरैः (śaraiḥ) - by arrows
Words meanings and morphology
अस्य (asya) - of this (Abhimanyu) (of this, his)
(pronoun)
Genitive, masculine, singular of idam
idam - this
पुत्रम् (putram) - Abhimanyu, the son of Arjuna (son)
(noun)
Accusative, masculine, singular of putra
putra - son, child
हृषीकेश (hṛṣīkeśa) - O Krishna (O Hṛṣīkeśa)
(proper noun)
Vocative, masculine, singular of hṛṣīkeśa
hṛṣīkeśa - lord of the senses, master of the organs; an epithet of Krishna or Viṣṇu
सुवक्त्रम् (suvaktram) - handsome-faced, beautiful-mouthed
(adjective)
Accusative, masculine, singular of suvaktra
suvaktra - handsome-faced, eloquent
Compound type : Tatpuruṣa (su+vaktra)
- su – good, beautiful, well
indeclinable - vaktra – face, mouth
noun (neuter)
चारुकुण्डलम् (cārukuṇḍalam) - having beautiful earrings
(adjective)
Accusative, masculine, singular of cārukuṇḍala
cārukuṇḍala - having beautiful earrings
Compound type : Bahuvrīhi (cāru+kuṇḍala)
- cāru – beautiful, lovely, pleasing
adjective (masculine) - kuṇḍala – earring, coil
noun (neuter)
द्रोणेन (droṇena) - by Droṇa
(proper noun)
Instrumental, masculine, singular of droṇa
droṇa - Droṇa (a name of the preceptor of the Kauravas and Pāṇḍavas)
समरे (samare) - in battle, in war
(noun)
Locative, masculine, singular of samara
samara - battle, conflict, war
पश्य (paśya) - behold! see! look!
(verb)
2nd person , singular, active, imperative (loṭ) of paś
Imperative Active
Root dṛś, takes stem paśya in present system.
Root: dṛś (class 1)
निकृत्तम् (nikṛttam) - slain in battle (cut off, severed, slain)
(participle)
Accusative, masculine, singular of nikṛtta
nikṛtta - cut off, severed, destroyed, slain
Past Passive Participle
Derived from root kṛt (to cut, divide) with prefix ni-.
Prefix: ni
Root: kṛt (class 6)
बहुधा (bahudhā) - in many ways, manifold, often
(indeclinable)
Adverb formed with suffix -dhā from bahu (many).
शरैः (śaraiḥ) - by arrows
(noun)
Instrumental, masculine, plural of śara
śara - arrow, reed