महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-4, chapter-4, verse-32
राजानं राजपुत्रं वा संवर्तयति यः सदा ।
अमात्यः पण्डितो भूत्वा स चिरं तिष्ठति श्रियम् ॥३२॥
अमात्यः पण्डितो भूत्वा स चिरं तिष्ठति श्रियम् ॥३२॥
32. rājānaṁ rājaputraṁ vā saṁvartayati yaḥ sadā ,
amātyaḥ paṇḍito bhūtvā sa ciraṁ tiṣṭhati śriyam.
amātyaḥ paṇḍito bhūtvā sa ciraṁ tiṣṭhati śriyam.
32.
rājānam rājaputram vā saṃvartayati yaḥ sadā
amātyaḥ paṇḍitaḥ bhūtvā sa ciram tiṣṭhati śriyam
amātyaḥ paṇḍitaḥ bhūtvā sa ciram tiṣṭhati śriyam
32.
A minister who is wise and always serves the king or the prince will endure in prosperity for a long time.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- राजानम् (rājānam) - king
- राजपुत्रम् (rājaputram) - prince, son of a king
- वा (vā) - or
- संवर्तयति (saṁvartayati) - causes to prosper, serves, attends, protects
- यः (yaḥ) - who, which
- सदा (sadā) - always, ever, constantly
- अमात्यः (amātyaḥ) - minister, companion, colleague
- पण्डितः (paṇḍitaḥ) - learned, wise, scholar
- भूत्वा (bhūtvā) - having become, being
- स (sa) - he, that
- चिरम् (ciram) - for a long time, for long
- तिष्ठति (tiṣṭhati) - stands, remains, endures, stays
- श्रियम् (śriyam) - prosperity, fortune, wealth, glory
Words meanings and morphology
राजानम् (rājānam) - king
(noun)
Accusative, masculine, singular of rājan
rājan - king, sovereign, ruler
राजपुत्रम् (rājaputram) - prince, son of a king
(noun)
Accusative, masculine, singular of rājaputra
rājaputra - son of a king, prince
Compound type : tatpuruṣa (rājan+putra)
- rājan – king, sovereign, ruler
noun (masculine) - putra – son
noun (masculine)
वा (vā) - or
(indeclinable)
संवर्तयति (saṁvartayati) - causes to prosper, serves, attends, protects
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of saṃvartayati
causative present active
Causative of root vṛt with prefix sam
Prefix: sam
Root: vṛt (class 1)
यः (yaḥ) - who, which
(pronoun)
Nominative, masculine, singular of yad
yad - who, which, what, whoever
सदा (sadā) - always, ever, constantly
(indeclinable)
अमात्यः (amātyaḥ) - minister, companion, colleague
(noun)
Nominative, masculine, singular of amātya
amātya - minister, companion, colleague, one living in the same house
पण्डितः (paṇḍitaḥ) - learned, wise, scholar
(adjective)
Nominative, masculine, singular of paṇḍita
paṇḍita - learned, wise, scholar, pundit
भूत्वा (bhūtvā) - having become, being
(indeclinable)
absolutive/gerund
Root bhū + suffix ktvā
Root: bhū (class 1)
स (sa) - he, that
(pronoun)
Nominative, masculine, singular of tad
tad - that, he, she, it
चिरम् (ciram) - for a long time, for long
(indeclinable)
तिष्ठति (tiṣṭhati) - stands, remains, endures, stays
(verb)
3rd person , singular, active, present (laṭ) of sthā
present active
Root: sthā (class 1)
श्रियम् (śriyam) - prosperity, fortune, wealth, glory
(noun)
Accusative, feminine, singular of śrī
śrī - prosperity, fortune, wealth, glory, beauty, goddess Lakṣmī