योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-5, chapter-31, verse-37
अस्मान्निमेषादारभ्य नारायणमजं सदा ।
संप्रपन्नोऽस्मि सर्वत्र नारायणमयो ह्यहम् ॥ ३७ ॥
संप्रपन्नोऽस्मि सर्वत्र नारायणमयो ह्यहम् ॥ ३७ ॥
asmānnimeṣādārabhya nārāyaṇamajaṃ sadā ,
saṃprapanno'smi sarvatra nārāyaṇamayo hyaham 37
saṃprapanno'smi sarvatra nārāyaṇamayo hyaham 37
37.
asmāt nimeṣāt ārabhya nārāyaṇam ajam sadā
samprapannaḥ asmi sarvatra nārāyaṇamayaḥ hi aham
samprapannaḥ asmi sarvatra nārāyaṇamayaḥ hi aham
37.
asmāt nimeṣāt ārabhya sadā ajam nārāyaṇam
samprapannaḥ asmi hi aham sarvatra nārāyaṇamayaḥ
samprapannaḥ asmi hi aham sarvatra nārāyaṇamayaḥ
37.
From this very moment, I have forever taken refuge in the unborn Narayana. Indeed, I am entirely pervaded by Narayana everywhere.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- अस्मात् (asmāt) - from this (moment) (from this)
- निमेषात् (nimeṣāt) - from this moment (from a moment, from an instant)
- आरभ्य (ārabhya) - starting from, beginning from (having begun, starting from)
- नारायणम् (nārāyaṇam) - Narayana (the Supreme Lord, Vishnu) (Narayana (Vishnu))
- अजम् (ajam) - unborn (describing Narayana) (unborn, unoriginated)
- सदा (sadā) - always, forever (always, ever)
- सम्प्रपन्नः (samprapannaḥ) - I have taken refuge, surrendered (one who has taken refuge, surrendered, attained)
- अस्मि (asmi) - I am
- सर्वत्र (sarvatra) - everywhere (everywhere, in all places)
- नारायणमयः (nārāyaṇamayaḥ) - entirely pervaded by Narayana (consisting of Narayana, filled with Narayana)
- हि (hi) - indeed, for (indeed, for, because)
- अहम् (aham) - I
Words meanings and morphology
अस्मात् (asmāt) - from this (moment) (from this)
(pronoun)
Ablative, neuter, singular of idam
idam - this, here
निमेषात् (nimeṣāt) - from this moment (from a moment, from an instant)
(noun)
Ablative, masculine, singular of nimeṣa
nimeṣa - winking, twinkling of an eye, moment
Prefix: ni
Root: miṣ (class 4)
आरभ्य (ārabhya) - starting from, beginning from (having begun, starting from)
(indeclinable)
Absolutive (gerund)
from root rabh with prefix ā
Prefix: ā
Root: rabh (class 1)
नारायणम् (nārāyaṇam) - Narayana (the Supreme Lord, Vishnu) (Narayana (Vishnu))
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of nārāyaṇa
nārāyaṇa - Narayana (name of Vishnu), refuge of men
from nara (man) + ayana (refuge)
अजम् (ajam) - unborn (describing Narayana) (unborn, unoriginated)
(adjective)
Accusative, masculine, singular of aja
aja - unborn, not born, Lord Shiva, Lord Brahma, Vishnu
negation (a-) of root jan
Compound type : naytatpurusha (a+ja)
- a – not, un-
indeclinable
negating prefix - ja – born, produced
adjective (masculine)
Past Passive Participle
from root jan
Root: jan (class 4)
सदा (sadā) - always, forever (always, ever)
(indeclinable)
सम्प्रपन्नः (samprapannaḥ) - I have taken refuge, surrendered (one who has taken refuge, surrendered, attained)
(adjective)
Nominative, masculine, singular of samprapanna
samprapanna - taken refuge, surrendered, approached
Past Passive Participle
from root pad with prefixes sam and pra
Prefixes: sam+pra
Root: pad (class 4)
Note: Past Passive Participle used predicatively with an active subject.
अस्मि (asmi) - I am
(verb)
1st person , singular, active, present (laṭ) of as
Root: as (class 2)
सर्वत्र (sarvatra) - everywhere (everywhere, in all places)
(indeclinable)
from sarva with -tra suffix
नारायणमयः (nārāyaṇamayaḥ) - entirely pervaded by Narayana (consisting of Narayana, filled with Narayana)
(adjective)
Nominative, masculine, singular of nārāyaṇamaya
nārāyaṇamaya - full of Narayana, consisting of Narayana
-maya suffix for 'consisting of'
Compound type : tatpurusha (nārāyaṇa+maya)
- nārāyaṇa – Narayana
proper noun (masculine) - maya – consisting of, made of, full of
suffix (adjectival)
secondary suffix expressing abundance or made of
हि (hi) - indeed, for (indeed, for, because)
(indeclinable)
अहम् (aham) - I
(pronoun)
Nominative, singular of aham
aham - I