मार्कण्डेय-पुराणम्
mārkaṇḍeya-purāṇam
-
chapter-53, verse-18
शाल्मलेस्तु वपुष्मन्तं ज्योतिष्मन्तं कुशाह्वये ।
क्रौञ्चद्वीपे द्युतिमन्तं भव्यं शाकाह्वयेश्वरम् ॥१८॥
क्रौञ्चद्वीपे द्युतिमन्तं भव्यं शाकाह्वयेश्वरम् ॥१८॥
18. śālmalestu vapuṣmantaṃ jyotiṣmantaṃ kuśāhvaye .
krauñcadvīpe dyutimantaṃ bhavyaṃ śākāhvayeśvaram.
krauñcadvīpe dyutimantaṃ bhavyaṃ śākāhvayeśvaram.
18.
śālmalēḥ tu vapuṣmantaṃ jyotiṣmantaṃ kuśāhvaye
krauñcadvīpe dyutimantaṃ bhavyaṃ śākāhvayeśvaram
krauñcadvīpe dyutimantaṃ bhavyaṃ śākāhvayeśvaram
18.
As for Śālmaladvīpa, he appointed Vapuṣmān; Jyotiṣmān for Kuśadvīpa; Dyutimān for Krauñcadvīpa; and Bhavya as the ruler of Śākadvīpa.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- शाल्मलेः (śālmalēḥ) - of Śālmaladvīpa
- तु (tu) - but, indeed, as for
- वपुष्मन्तं (vapuṣmantaṁ) - Vapuṣmān (name of a son of Priyavrata)
- ज्योतिष्मन्तं (jyotiṣmantaṁ) - Jyotiṣmān (name of a son of Priyavrata)
- कुशाह्वये (kuśāhvaye) - in the continent of Kuśa (in/for the one named Kuśa (Kuśadvīpa))
- क्रौञ्चद्वीपे (krauñcadvīpe) - in Krauñcadvīpa
- द्युतिमन्तं (dyutimantaṁ) - Dyutimān (name of a son of Priyavrata)
- भव्यं (bhavyaṁ) - Bhavya (name of a son of Priyavrata)
- शाकाह्वयेश्वरम् (śākāhvayeśvaram) - the ruler/lord of Śākadvīpa
Words meanings and morphology
शाल्मलेः (śālmalēḥ) - of Śālmaladvīpa
(proper noun)
Genitive, neuter, singular of śālmala
śālmala - silk-cotton tree; Śālmaladvīpa (name of one of the seven continents)
तु (tu) - but, indeed, as for
(indeclinable)
वपुष्मन्तं (vapuṣmantaṁ) - Vapuṣmān (name of a son of Priyavrata)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of vapuṣmat
vapuṣmat - having a good body, handsome; Vapuṣmān (a proper name)
ज्योतिष्मन्तं (jyotiṣmantaṁ) - Jyotiṣmān (name of a son of Priyavrata)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of jyotiṣmat
jyotiṣmat - luminous, brilliant, shining; Jyotiṣmān (a proper name)
कुशाह्वये (kuśāhvaye) - in the continent of Kuśa (in/for the one named Kuśa (Kuśadvīpa))
(noun)
Locative, masculine, singular of kuśāhvaya
kuśāhvaya - named Kuśa, called Kuśa
Compound type : tatpuruṣa (kuśa+āhvaya)
- kuśa – a type of sacred grass; name of a son of Rāma
noun (masculine) - āhvaya – calling, name, appellation
noun (masculine)
Prefix: ā
Root: hve (class 1)
क्रौञ्चद्वीपे (krauñcadvīpe) - in Krauñcadvīpa
(proper noun)
Locative, neuter, singular of krauñcadvīpa
krauñcadvīpa - Krauñcadvīpa (name of one of the seven continents)
Compound type : tatpuruṣa (krauñca+dvīpa)
- krauñca – a curlew, heron; Krauñca mountain
noun (masculine) - dvīpa – island, continent, region
noun (masculine)
द्युतिमन्तं (dyutimantaṁ) - Dyutimān (name of a son of Priyavrata)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of dyutimat
dyutimat - shining, splendid, brilliant; Dyutimān (a proper name)
भव्यं (bhavyaṁ) - Bhavya (name of a son of Priyavrata)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of bhavya
bhavya - to be, future, proper, beautiful; Bhavya (a proper name)
Gerundive
From root bhū (to be) + suffix -ya
Root: bhū (class 1)
शाकाह्वयेश्वरम् (śākāhvayeśvaram) - the ruler/lord of Śākadvīpa
(noun)
Accusative, masculine, singular of śākāhvayeśvara
śākāhvayeśvara - lord of Śākāhva (Śākadvīpa)
Compound type : tatpuruṣa (śākāhva+īśvara)
- śākāhva – named Śāka, appellation Śāka
proper noun (masculine) - īśvara – lord, master, ruler
noun (masculine)