Skip to content
אתר זה לא תומך בגרסאות ישנות של אינטרנט אקספלורר
מומלץ להשתמש בדפדפן גוגל כרום או פיירפוקס מוזילה
(או באינטרנט אקספלורר / edge עדכני)
Enjoy Learning Sanskrit tips, tools, resources and more...
4,53

योगवासिष्ठः       yogavāsiṣṭhaḥ - book-4, chapter-53, verse-11

क्रीडाशिखरिणो यत्र सह्यमन्दरमेरवः ।
शीतोष्णदीप्ती चन्द्रार्कौ दीपौ यत्रानलाकृती ॥ ११ ॥
krīḍāśikhariṇo yatra sahyamandarameravaḥ ,
śītoṣṇadīptī candrārkau dīpau yatrānalākṛtī 11
11. krīḍāśikhariṇaḥ yatra sahyamandrameravaḥ
śītoṣṇadīptī candrārkau dīpau yatra analākṛtī
11. yatra sahyamandrameravaḥ krīḍāśikhariṇaḥ
yatra candrārkau śītoṣṇadīptī analākṛtī dīpau
11. Where pleasure mountains like Sahya, Mandara, and Meru exist, and where the moon and the sun, with their cool and hot radiance, serve as two lamps, appearing like fire.

Words meanings summery:

(Scroll down for elaborated words morphology)

  • क्रीडाशिखरिणः (krīḍāśikhariṇaḥ) - pleasure mountains
  • यत्र (yatra) - where, in which
  • सह्यमन्द्रमेरवः (sahyamandrameravaḥ) - mountains like Sahya, Mandara, and Meru
  • शीतोष्णदीप्ती (śītoṣṇadīptī) - having cool and hot radiance/light
  • चन्द्रार्कौ (candrārkau) - the moon and the sun
  • दीपौ (dīpau) - two lamps
  • यत्र (yatra) - where, in which
  • अनलाकृती (analākṛtī) - fire-like in form/nature

Words meanings and morphology

क्रीडाशिखरिणः (krīḍāśikhariṇaḥ) - pleasure mountains
(noun)
Nominative, masculine, plural of krīḍāśikharin
krīḍāśikharin - pleasure mountain, artificial mound for amusement
Compound type : tatpurusha (krīḍā+śikharin)
  • krīḍā – play, sport, amusement
    noun (feminine)
    Root: krīḍ (class 1)
  • śikharin – mountain, peak, crested
    noun (masculine)
    suffix -in
    Root: śikhara
Note: masculine nominative plural
यत्र (yatra) - where, in which
(indeclinable)
सह्यमन्द्रमेरवः (sahyamandrameravaḥ) - mountains like Sahya, Mandara, and Meru
(proper noun)
Nominative, masculine, plural of sahyamandrameru
sahyamandrameru - Sahya, Mandara, and Meru mountains (collectively)
Compound type : dvandva (sahya+mandara+meru)
  • sahya – Sahya mountain (a mountain range in India)
    proper noun (masculine)
  • mandara – Mandara mountain (mythical mountain used in Samudra manthan)
    proper noun (masculine)
  • meru – Meru mountain (mythical golden mountain, center of the universe)
    proper noun (masculine)
Note: masculine nominative plural
शीतोष्णदीप्ती (śītoṣṇadīptī) - having cool and hot radiance/light
(adjective)
Nominative, masculine, dual of śītoṣṇadipti
śītoṣṇadipti - cool and hot radiance/light
Compound type : bahuvrihi (śīta+uṣṇa+dipti)
  • śīta – cold, cool
    adjective
    Past Passive Participle
    from root 'śyai' (to be cold)
    Root: śyai (class 1)
  • uṣṇa – hot, warm
    adjective
    Past Passive Participle
    from root 'uṣ' (to burn)
    Root: uṣ (class 1)
  • dipti – radiance, light, glow
    noun (feminine)
    Root: dīp (class 4)
Note: masculine nominative dual, agreeing with 'candrārkau'. The base 'śītoṣṇadipti' is feminine; its masculine nominative dual form is 'śītoṣṇadīptī'.
चन्द्रार्कौ (candrārkau) - the moon and the sun
(noun)
Nominative, masculine, dual of candrārka
candrārka - moon and sun
Compound type : dvandva (candra+arka)
  • candra – moon
    noun (masculine)
  • arka – sun
    noun (masculine)
Note: masculine nominative dual
दीपौ (dīpau) - two lamps
(noun)
Nominative, masculine, dual of dīpa
dīpa - lamp, light
Root: dīp (class 4)
Note: masculine nominative dual
यत्र (yatra) - where, in which
(indeclinable)
अनलाकृती (analākṛtī) - fire-like in form/nature
(adjective)
Nominative, masculine, dual of analākṛti
analākṛti - having the form of fire, fire-like
Compound type : bahuvrihi (anala+ākṛti)
  • anala – fire
    noun (masculine)
  • ākṛti – form, shape, appearance
    noun (feminine)
    Root: kṛ (class 8)
Note: masculine nominative dual, agreeing with 'candrārkau' and 'dīpau'. The base 'analākṛti' is feminine; its masculine nominative dual form is 'analākṛtī'.