वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-5, chapter-32, verse-8
तस्यास्तद्वचनं श्रुत्वा हनूमान् हरियूथपः ।
सीतायाः शोकदीनायाः समीपमुपचक्रमे ॥८॥
सीतायाः शोकदीनायाः समीपमुपचक्रमे ॥८॥
8. tasyāstadvacanaṃ śrutvā hanūmān hariyūthapaḥ ,
sītāyāḥ śokadīnāyāḥ samīpamupacakrame.
sītāyāḥ śokadīnāyāḥ samīpamupacakrame.
8.
tasyāḥ tat vacanam śrutvā hanūmān hariyūthapaḥ
sītāyāḥ śokadīnāyāḥ samīpam upacakrame
sītāyāḥ śokadīnāyāḥ samīpam upacakrame
8.
Having heard her words, Hanuman, the chief of the monkey (hari) host, approached Sītā, who was overcome with sorrow.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- तस्याः (tasyāḥ) - of her, her
- तत् (tat) - that
- वचनम् (vacanam) - word, speech, utterance
- श्रुत्वा (śrutvā) - having heard
- हनूमान् (hanūmān) - Hanuman
- हरियूथपः (hariyūthapaḥ) - chief of the monkey horde/host
- सीतायाः (sītāyāḥ) - Sītā's, of Sītā
- शोकदीनायाः (śokadīnāyāḥ) - of her who was distressed by sorrow, sorrow-stricken
- समीपम् (samīpam) - near, proximity, vicinity
- उपचक्रमे (upacakrame) - approached, began to approach
Words meanings and morphology
तस्याः (tasyāḥ) - of her, her
(pronoun)
Genitive, feminine, singular of tad
tad - that, she, her
तत् (tat) - that
(pronoun)
Accusative, neuter, singular of tad
tad - that
वचनम् (vacanam) - word, speech, utterance
(noun)
Accusative, neuter, singular of vacana
vacana - speaking, word, speech, utterance, statement
Derived from root vac
Root: vac (class 2)
श्रुत्वा (śrutvā) - having heard
(indeclinable)
Absolutive / Gerund
Formed from root śru with suffix -tvā
Root: śru (class 5)
हनूमान् (hanūmān) - Hanuman
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of hanūmat
hanūmat - Hanuman (name of a prominent Vanara deity in Hinduism)
हरियूथपः (hariyūthapaḥ) - chief of the monkey horde/host
(noun)
Nominative, masculine, singular of hariyūthapa
hariyūthapa - chief of a group of monkeys, leader of a troop
Compound type : tatpuruṣa (hari+yūthapa)
- hari – monkey, lion, Vishnu, Indra
noun (masculine) - yūthapa – chief of a herd/group, leader
noun (masculine)
सीतायाः (sītāyāḥ) - Sītā's, of Sītā
(proper noun)
Genitive, feminine, singular of sītā
sītā - Sītā (name of the wife of Rāma)
शोकदीनायाः (śokadīnāyāḥ) - of her who was distressed by sorrow, sorrow-stricken
(adjective)
Genitive, feminine, singular of śokadīnā
śokadīnā - distressed by sorrow, sorrowful, miserable
Compound type : tatpuruṣa (śoka+dīnā)
- śoka – sorrow, grief, lamentation
noun (masculine)
Root: śuc (class 1) - dīna – distressed, miserable, wretched, afflicted
adjective (masculine)
Past Passive Participle
Derived from root dai (dī)
Root: dī (class 4)
समीपम् (samīpam) - near, proximity, vicinity
(noun)
Accusative, neuter, singular of samīpa
samīpa - near, proximity, vicinity, adjacency
उपचक्रमे (upacakrame) - approached, began to approach
(verb)
3rd person , singular, middle, perfect (Lit) of upa-kram
Prefix: upa
Root: kram (class 1)