महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-5, chapter-71, verse-33
कौरवाणां प्रवृत्तिं च गत्वा युद्धाधिकारिकाम् ।
निशाम्य विनिवर्तिष्ये जयाय तव भारत ॥३३॥
निशाम्य विनिवर्तिष्ये जयाय तव भारत ॥३३॥
33. kauravāṇāṁ pravṛttiṁ ca gatvā yuddhādhikārikām ,
niśāmya vinivartiṣye jayāya tava bhārata.
niśāmya vinivartiṣye jayāya tava bhārata.
33.
kauravāṇām pravṛttim ca gatvā yuddhādhikārikām
niśāmya vinivartiṣye jayāya tava bhārata
niśāmya vinivartiṣye jayāya tava bhārata
33.
And having gone and thoroughly observed the Kurus' disposition towards war, I shall return, O Bharata, for your victory.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- कौरवाणाम् (kauravāṇām) - of the Kurus, belonging to the Kurus
- प्रवृत्तिम् (pravṛttim) - conduct, activity, inclination, disposition, tendency
- च (ca) - and, also
- गत्वा (gatvā) - having gone, after going
- युद्धाधिकारिकाम् (yuddhādhikārikām) - pertaining to war, warlike, having authority over war
- निशाम्य (niśāmya) - having observed, having perceived, having understood
- विनिवर्तिष्ये (vinivartiṣye) - I shall return, I shall turn back
- जयाय (jayāya) - for victory, for triumph
- तव (tava) - your, of you
- भारत (bhārata) - O Bharata! (descendant of Bharata, an epithet for Yudhishthira)
Words meanings and morphology
कौरवाणाम् (kauravāṇām) - of the Kurus, belonging to the Kurus
(noun)
Genitive, masculine, plural of kaurava
kaurava - descendant of Kuru, belonging to the Kuru family
प्रवृत्तिम् (pravṛttim) - conduct, activity, inclination, disposition, tendency
(noun)
Accusative, feminine, singular of pravṛtti
pravṛtti - activity, action, conduct, tendency, inclination, disposition
Prefix: pra
Root: vṛt (class 1)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
गत्वा (gatvā) - having gone, after going
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
Root: gam (class 1)
युद्धाधिकारिकाम् (yuddhādhikārikām) - pertaining to war, warlike, having authority over war
(adjective)
Accusative, feminine, singular of yuddhādhikārika
yuddhādhikārika - pertaining to war, warlike, relating to war matters
Compound type : tatpuruṣa (yuddha+adhikārika)
- yuddha – war, fight, battle
noun (neuter)
Root: yudh (class 4) - adhikārika – official, having authority, relating to a subject
adjective (masculine)
निशाम्य (niśāmya) - having observed, having perceived, having understood
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
From root `śam` (to calm, perceive) with prefix `ni`, and suffix `ya` for absolutive.
Prefix: ni
Root: śam (class 1)
विनिवर्तिष्ये (vinivartiṣye) - I shall return, I shall turn back
(verb)
1st person , singular, middle, future (lṛṭ) of vṛt
Prefixes: vi+ni
Root: vṛt (class 1)
जयाय (jayāya) - for victory, for triumph
(noun)
Dative, masculine, singular of jaya
jaya - victory, triumph, conquest
तव (tava) - your, of you
(pronoun)
Genitive, singular of tvad
tvad - you (stem for genitive/ablative forms)
भारत (bhārata) - O Bharata! (descendant of Bharata, an epithet for Yudhishthira)
(proper noun)
Vocative, masculine, singular of bhārata
bhārata - descendant of Bharata, an inhabitant of Bhārata (India)