योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-3, chapter-101, verse-20
पताकापद्मिनीव्याप्तं नीलाकाशजलाशयम् ।
दूरश्रुतसमुल्लापगायन्नागरमण्डलम् ॥ २० ॥
दूरश्रुतसमुल्लापगायन्नागरमण्डलम् ॥ २० ॥
patākāpadminīvyāptaṃ nīlākāśajalāśayam ,
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam 20
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam 20
20.
patākāpadminīvyāptam nīlākāśajalāśayam
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam
20.
(nagaram) patākāpadminīvyāptam nīlākāśajalāśayam
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam (abhūt)
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam (abhūt)
20.
(They saw a city) adorned with banners and lotus ponds, featuring reservoirs like the blue sky, and where the joyful chatter and singing of its citizens could be heard from a distance.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- पताकापद्मिनीव्याप्तम् (patākāpadminīvyāptam) - pervaded by banners and lotus ponds
- नीलाकाशजलाशयम् (nīlākāśajalāśayam) - having reservoirs like the blue sky
- दूरश्रुतसमुल्लापगायन्नागरमण्डलम् (dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam) - with groups of citizens whose joyful chatter and singing are heard from afar
Words meanings and morphology
पताकापद्मिनीव्याप्तम् (patākāpadminīvyāptam) - pervaded by banners and lotus ponds
(adjective)
Nominative, neuter, singular of patākāpadminīvyāpta
patākāpadminīvyāpta - pervaded or filled with banners and lotus ponds
Compound type : bahuvrīhi (patākā+padminī+vyāpta)
- patākā – banner, flag
noun (feminine) - padminī – lotus pond, collection of lotuses
noun (feminine) - vyāpta – pervaded, filled, occupied
adjective (neuter)
Past Passive Participle
Derived from the root āp (to obtain, reach) with prefixes vi- and ā-.
Prefixes: vi+ā
Root: āp (class 5)
नीलाकाशजलाशयम् (nīlākāśajalāśayam) - having reservoirs like the blue sky
(adjective)
Nominative, neuter, singular of nīlākāśajalāśaya
nīlākāśajalāśaya - having reservoirs like the blue sky
Compound type : bahuvrīhi (nīla+ākāśa+jalāśaya)
- nīla – blue, dark blue
adjective (neuter) - ākāśa – sky, ether, space
noun (masculine) - jalāśaya – reservoir of water, pond, lake
noun (masculine)
दूरश्रुतसमुल्लापगायन्नागरमण्डलम् (dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍalam) - with groups of citizens whose joyful chatter and singing are heard from afar
(adjective)
Nominative, neuter, singular of dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍala
dūraśrutasamullāpagāyannāgaramaṇḍala - having groups of singing citizens whose joyful talk is heard from afar
Compound type : bahuvrīhi (dūraśruta+samullāpa+gāyat+nāgara+maṇḍala)
- dūraśruta – heard from afar
adjective (neuter) - samullāpa – joyful talk, loud conversation, chatter
noun (masculine)
Prefixes: sam+ud
Root: lap (class 1) - gāyat – singing
adjective (masculine)
Present Active Participle
Derived from the root gai (to sing) with the śatṛ suffix.
Root: gai (class 1) - nāgara – citizen, urban, city-dweller
noun (masculine) - maṇḍala – circle, group, assembly, district
noun (neuter)