महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-7, chapter-149, verse-26
पावकाम्बुनिधी भूत्वा पुनर्गरुडतक्षकौ ।
पुनर्मेघमहावातौ पुनर्वज्रमहाचलौ ।
पुनः कुञ्जरशार्दूलौ पुनः स्वर्भानुभास्करौ ॥२६॥
पुनर्मेघमहावातौ पुनर्वज्रमहाचलौ ।
पुनः कुञ्जरशार्दूलौ पुनः स्वर्भानुभास्करौ ॥२६॥
26. pāvakāmbunidhī bhūtvā punargaruḍatakṣakau ,
punarmeghamahāvātau punarvajramahācalau ,
punaḥ kuñjaraśārdūlau punaḥ svarbhānubhāskarau.
punarmeghamahāvātau punarvajramahācalau ,
punaḥ kuñjaraśārdūlau punaḥ svarbhānubhāskarau.
26.
pāvaka-ambunidhī bhūtvā punaḥ
garuḍa-takṣakau punaḥ megha-mahāvātau
punaḥ vajra-mahācalau punaḥ
kuñjara-śārdūlau punaḥ svarbhānu-bhāskarau
garuḍa-takṣakau punaḥ megha-mahāvātau
punaḥ vajra-mahācalau punaḥ
kuñjara-śārdūlau punaḥ svarbhānu-bhāskarau
26.
bhūtvā punaḥ pāvaka-ambunidhī punaḥ
garuḍa-takṣakau punaḥ megha-mahāvātau
punaḥ vajra-mahācalau punaḥ
kuñjara-śārdūlau punaḥ svarbhānu-bhāskarau
garuḍa-takṣakau punaḥ megha-mahāvātau
punaḥ vajra-mahācalau punaḥ
kuñjara-śārdūlau punaḥ svarbhānu-bhāskarau
26.
They transformed, becoming at one moment fire and ocean, then again Garuda and Takṣaka, again cloud and great wind, again thunderbolt and great mountain, again elephant and tiger, and yet again Rahu (Svarbhānu) and the sun (Bhāskara).
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- पावक-अम्बुनिधी (pāvaka-ambunidhī) - fire and ocean
- भूत्वा (bhūtvā) - having become
- पुनः (punaḥ) - again, moreover, but
- गरुड-तक्षकौ (garuḍa-takṣakau) - Garuda and Takṣaka
- मेघ-महावातौ (megha-mahāvātau) - cloud and great wind
- वज्र-महाचलौ (vajra-mahācalau) - thunderbolt and great mountain
- कुञ्जर-शार्दूलौ (kuñjara-śārdūlau) - elephant and tiger
- स्वर्भानु-भास्करौ (svarbhānu-bhāskarau) - Rahu (Svarbhānu) and the sun (Bhāskara)
Words meanings and morphology
पावक-अम्बुनिधी (pāvaka-ambunidhī) - fire and ocean
(noun)
Nominative, masculine, dual of pāvaka-ambunidhi
pāvaka-ambunidhi - fire and ocean
Compound type : Dvandva (pāvaka+ambunidhi)
- pāvaka – fire, pure
noun (masculine) - ambunidhi – ocean, reservoir of water
noun (masculine)
भूत्वा (bhūtvā) - having become
(indeclinable)
Absolutive
Root bhū + tvā (absolutive suffix)
Root: bhū (class 1)
पुनः (punaḥ) - again, moreover, but
(indeclinable)
गरुड-तक्षकौ (garuḍa-takṣakau) - Garuda and Takṣaka
(proper noun)
Nominative, masculine, dual of garuḍa-takṣaka
garuḍa-takṣaka - Garuda and Takṣaka
Compound type : Dvandva (garuḍa+takṣaka)
- garuḍa – Garuda (mythical eagle, vehicle of Vishnu)
proper noun (masculine) - takṣaka – Takṣaka (a powerful Naga king)
proper noun (masculine)
मेघ-महावातौ (megha-mahāvātau) - cloud and great wind
(noun)
Nominative, masculine, dual of megha-mahāvāta
megha-mahāvāta - cloud and great wind
Compound type : Dvandva (megha+mahāvāta)
- megha – cloud
noun (masculine) - mahāvāta – great wind, strong gale
noun (masculine)
वज्र-महाचलौ (vajra-mahācalau) - thunderbolt and great mountain
(noun)
Nominative, masculine, dual of vajra-mahācala
vajra-mahācala - thunderbolt and great mountain
Compound type : Dvandva (vajra+mahācala)
- vajra – thunderbolt (Indra's weapon), diamond
noun (masculine) - mahācala – great mountain
noun (masculine)
कुञ्जर-शार्दूलौ (kuñjara-śārdūlau) - elephant and tiger
(noun)
Nominative, masculine, dual of kuñjara-śārdūla
kuñjara-śārdūla - elephant and tiger
Compound type : Dvandva (kuñjara+śārdūla)
- kuñjara – elephant
noun (masculine) - śārdūla – tiger, best of its kind
noun (masculine)
स्वर्भानु-भास्करौ (svarbhānu-bhāskarau) - Rahu (Svarbhānu) and the sun (Bhāskara)
(proper noun)
Nominative, masculine, dual of svarbhānu-bhāskara
svarbhānu-bhāskara - Svarbhanu (Rahu) and Bhaskara (Sun)
Compound type : Dvandva (svarbhānu+bhāskara)
- svarbhānu – Svarbhānu (the demon Rahu, who causes eclipses)
proper noun (masculine) - bhāskara – sun, sun-maker
noun (masculine)