Skip to content
אתר זה לא תומך בגרסאות ישנות של אינטרנט אקספלורר
מומלץ להשתמש בדפדפן גוגל כרום או פיירפוקס מוזילה
(או באינטרנט אקספלורר / edge עדכני)
Enjoy Learning Sanskrit tips, tools, resources and more...
4,44

योगवासिष्ठः       yogavāsiṣṭhaḥ - book-4, chapter-44, verse-34

अनादिमध्यपर्यन्तं कदाचिदमलं पयः ।
कदाचित्कल्पकालाग्निज्वालाभास्वरमण्डकम् ॥ ३४ ॥
anādimadhyaparyantaṃ kadācidamalaṃ payaḥ ,
kadācitkalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍakam 34
34. anādimadhyaparyantam kadācit amalam payaḥ
kadācit kalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍakam
34. kadācit anādimadhyaparyantam amalam payaḥ
kadācit kalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍakam
34. (The Lord manifests) sometimes as pure water, without beginning, middle, or end, and sometimes as a dazzling sphere of the flames of the fire of cosmic dissolution (kalpa).

Words meanings summery:

(Scroll down for elaborated words morphology)

  • अनादिमध्यपर्यन्तम् (anādimadhyaparyantam) - referring to the cosmic form or duration (without beginning, middle, or end; infinite)
  • कदाचित् (kadācit) - sometimes; at some time
  • अमलम् (amalam) - pure; spotless; clean
  • पयः (payaḥ) - specifically water, referring to the primordial waters (water; milk; fluid)
  • कदाचित् (kadācit) - sometimes; at some time
  • कल्पकालाग्निज्वालाभास्वरमण्डकम् (kalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍakam) - a form assumed during cosmic dissolution (a dazzling sphere of the flames of the cosmic fire of dissolution)

Words meanings and morphology

अनादिमध्यपर्यन्तम् (anādimadhyaparyantam) - referring to the cosmic form or duration (without beginning, middle, or end; infinite)
(adjective)
Accusative, neuter, singular of anādimadhyaparyanta
anādimadhyaparyanta - without beginning, middle, or end; infinite
Bahuvrihi compound formed by negations of beginning, middle, and end.
Compound type : Bahuvrihi (a+ādi+madhya+paryanta)
  • a – not; without
    indeclinable
  • ādi – beginning; origin
    noun (masculine)
  • madhya – middle; center
    noun/adjective (neuter)
  • paryanta – end; limit; boundary
    noun/adjective (masculine/neuter)
Note: Qualifies 'payaḥ' and 'maṇḍakam' implicitly.
कदाचित् (kadācit) - sometimes; at some time
(indeclinable)
Formed from 'kadā' (when) + 'cit' (an indefinite particle).
अमलम् (amalam) - pure; spotless; clean
(adjective)
Accusative, neuter, singular of amala
amala - pure; spotless; stainless; clean
Negation of 'mala' (impurity).
Compound type : Tatpurusha (a+mala)
  • a – not; without
    indeclinable
  • mala – dirt; impurity; stain
    noun (masculine/neuter)
Note: Qualifies 'payaḥ'.
पयः (payaḥ) - specifically water, referring to the primordial waters (water; milk; fluid)
(noun)
Accusative, neuter, singular of payas
payas - water; milk; fluid
s-stem neuter noun.
Note: Implied object of verbs in the following verse.
कदाचित् (kadācit) - sometimes; at some time
(indeclinable)
Formed from 'kadā' (when) + 'cit' (an indefinite particle).
कल्पकालाग्निज्वालाभास्वरमण्डकम् (kalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍakam) - a form assumed during cosmic dissolution (a dazzling sphere of the flames of the cosmic fire of dissolution)
(noun)
Accusative, neuter, singular of kalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍaka
kalpakālāgnijvālābhāsvaramaṇḍaka - a dazzling sphere of the flames of the cosmic fire of dissolution
Long Tatpurusha compound.
Compound type : Tatpurusha (kalpa+kāla+agni+jvālā+bhāsvara+maṇḍaka)
  • kalpa – a cosmic epoch; a day of Brahmā
    noun (masculine)
  • kāla – time; black
    noun (masculine)
  • agni – fire
    noun (masculine)
  • jvālā – flame; blaze
    noun (feminine)
  • bhāsvara – dazzling; shining; luminous
    adjective (masculine/neuter)
    From root 'bhās' (to shine).
    Root: bhās
  • maṇḍaka – sphere; orb; disk
    noun (neuter)
Note: Implied object of verbs in the following verse.