वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-2, chapter-51, verse-3
स वनानि सुगन्धीनि सरितश्च सरांसि च ।
पश्यन्नतिययौ शीघ्रं ग्रामाणि नगराणि च ॥३॥
पश्यन्नतिययौ शीघ्रं ग्रामाणि नगराणि च ॥३॥
3. sa vanāni sugandhīni saritaśca sarāṃsi ca ,
paśyannatiyayau śīghraṃ grāmāṇi nagarāṇi ca.
paśyannatiyayau śīghraṃ grāmāṇi nagarāṇi ca.
3.
sa vanāni sugandhīni saritaḥ ca sarāṃsi ca
paśyan atiyayau śīghram grāmāṇi nagarāṇi ca
paśyan atiyayau śīghram grāmāṇi nagarāṇi ca
3.
sa sugandhīni vanāni ca saritaḥ ca sarāṃsi ca
grāmāṇi ca nagarāṇi ca paśyan śīghram atiyayau
grāmāṇi ca nagarāṇi ca paśyan śīghram atiyayau
3.
He swiftly passed by forests with their fragrance, and rivers, and lakes, as well as villages and cities.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- स (sa) - he
- वनानि (vanāni) - forests, woods
- सुगन्धीनि (sugandhīni) - fragrant
- सरितः (saritaḥ) - rivers
- च (ca) - and
- सरांसि (sarāṁsi) - lakes, ponds
- च (ca) - and
- पश्यन् (paśyan) - seeing, while seeing
- अतिययौ (atiyayau) - passed by, crossed
- शीघ्रम् (śīghram) - quickly, swiftly
- ग्रामाणि (grāmāṇi) - villages
- नगराणि (nagarāṇi) - cities, towns
- च (ca) - and
Words meanings and morphology
स (sa) - he
(pronoun)
Nominative, masculine, singular of tad
tad - that, he, she, it
वनानि (vanāni) - forests, woods
(noun)
Accusative, neuter, plural of vana
vana - forest, wood, grove, water
सुगन्धीनि (sugandhīni) - fragrant
(adjective)
Accusative, neuter, plural of sugandhin
sugandhin - fragrant, odorous, having a good smell
Derived from su + gandha + ini (possessive suffix)
Compound type : bahuvrihi (su+gandha)
- su – good, well, excellent
indeclinable - gandha – smell, fragrance, odor
noun (masculine)
Root: gandh (class 1)
सरितः (saritaḥ) - rivers
(noun)
Accusative, feminine, plural of sarit
sarit - river, stream
Root: sṛ (class 1)
च (ca) - and
(indeclinable)
सरांसि (sarāṁsi) - lakes, ponds
(noun)
Accusative, neuter, plural of saras
saras - lake, pond, pool
Root: sṛ (class 1)
च (ca) - and
(indeclinable)
पश्यन् (paśyan) - seeing, while seeing
(adjective)
Nominative, masculine, singular of paśyat
paśyat - seeing, looking, observing
Present Active Participle
Derived from root dṛś (to see), present stem paśya, suffix śatṛ
Root: dṛś (class 1)
अतिययौ (atiyayau) - passed by, crossed
(verb)
3rd person , singular, active, perfect (lit) of atiyā
Perfect
Perfect 3rd person singular of √i (to go) with prefix ati
Prefix: ati
Root: i (class 2)
शीघ्रम् (śīghram) - quickly, swiftly
(indeclinable)
Used as an adverb here
Note: Adverbial usage of the adjective
ग्रामाणि (grāmāṇi) - villages
(noun)
Accusative, neuter, plural of grāma
grāma - village, community, multitude
नगराणि (nagarāṇi) - cities, towns
(noun)
Accusative, neuter, plural of nagara
nagara - city, town
च (ca) - and
(indeclinable)