महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-7, chapter-155, verse-2
वासुदेवस्तु हर्षेण महताभिपरिप्लुतः ।
ननाद सिंहवन्नादं व्यथयन्निव भारत ।
विनद्य च महानादं पर्यष्वजत फल्गुनम् ॥२॥
ननाद सिंहवन्नादं व्यथयन्निव भारत ।
विनद्य च महानादं पर्यष्वजत फल्गुनम् ॥२॥
2. vāsudevastu harṣeṇa mahatābhipariplutaḥ ,
nanāda siṁhavannādaṁ vyathayanniva bhārata ,
vinadya ca mahānādaṁ paryaṣvajata phalgunam.
nanāda siṁhavannādaṁ vyathayanniva bhārata ,
vinadya ca mahānādaṁ paryaṣvajata phalgunam.
2.
vāsudevaḥ tu harṣeṇa mahatā
abhipariplutaḥ nanāda siṃhavat nādam
vyathayan iva bhārata vinadya ca
mahānādam paryasvajata phālgunam
abhipariplutaḥ nanāda siṃhavat nādam
vyathayan iva bhārata vinadya ca
mahānādam paryasvajata phālgunam
2.
bhārata,
mahatā harṣeṇa abhipariplutaḥ vāsudevaḥ tu siṃhavat nādam nanāda,
iva vyathayan.
ca mahānādam vinadya phālgunam paryasvajata.
mahatā harṣeṇa abhipariplutaḥ vāsudevaḥ tu siṃhavat nādam nanāda,
iva vyathayan.
ca mahānādam vinadya phālgunam paryasvajata.
2.
O Bhārata, Vāsudeva (Krishna), overwhelmed with great joy, roared a lion-like roar, as if terrifying [all]. And having uttered a mighty roar, he embraced Phālguna (Arjuna).
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- वासुदेवः (vāsudevaḥ) - Vāsudeva, Krishna
- तु (tu) - but, indeed, however, on the other hand
- हर्षेण (harṣeṇa) - with joy, by joy
- महता (mahatā) - great, with great
- अभिपरिप्लुतः (abhipariplutaḥ) - overwhelmed, deluged, immersed
- ननाद (nanāda) - roared, sounded, cried out
- सिंहवत् (siṁhavat) - like a lion, lion-like
- नादम् (nādam) - a roar, sound, cry
- व्यथयन् (vyathayan) - distressing, terrifying, causing pain
- इव (iva) - as if, like, similar to
- भारत (bhārata) - Refers to Dhṛtarāṣṭra (O Bhārata (descendant of Bharata))
- विनद्य (vinadya) - having roared, having sounded
- च (ca) - and, also
- महानादम् (mahānādam) - a mighty roar
- पर्यस्वजत (paryasvajata) - he embraced, he clasped
- फाल्गुनम् (phālgunam) - Phālguna (Arjuna)
Words meanings and morphology
वासुदेवः (vāsudevaḥ) - Vāsudeva, Krishna
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of vāsudeva
vāsudeva - son of Vasudeva; Krishna
तु (tu) - but, indeed, however, on the other hand
(indeclinable)
हर्षेण (harṣeṇa) - with joy, by joy
(noun)
Instrumental, masculine, singular of harṣa
harṣa - joy, delight, happiness
महता (mahatā) - great, with great
(adjective)
Instrumental, masculine, singular of mahat
mahat - great, large, vast, powerful
Note: Agrees with harṣeṇa.
अभिपरिप्लुतः (abhipariplutaḥ) - overwhelmed, deluged, immersed
(adjective)
Nominative, masculine, singular of abhiparipluta
abhiparipluta - overwhelmed, deluged, immersed, covered
Past Passive Participle
Derived from root plu with upasargas abhi-pari
Prefixes: abhi+pari
Root: plu (class 1)
Note: Agrees with vāsudevaḥ.
ननाद (nanāda) - roared, sounded, cried out
(verb)
3rd person , singular, active, perfect (liṭ) of nad
Perfect (liṭ)
3rd person singular Perfect active
Root: nad (class 1)
सिंहवत् (siṁhavat) - like a lion, lion-like
(indeclinable)
Adverbial suffix -vat
नादम् (nādam) - a roar, sound, cry
(noun)
Accusative, masculine, singular of nāda
nāda - sound, cry, roar
व्यथयन् (vyathayan) - distressing, terrifying, causing pain
(adjective)
Nominative, masculine, singular of vyathayant
vyathayant - distressing, terrifying, causing pain
Present Active Participle
Derived from root vyath
Root: vyath (class 1)
Note: Agrees with vāsudevaḥ, acting as a predicate adjective.
इव (iva) - as if, like, similar to
(indeclinable)
भारत (bhārata) - Refers to Dhṛtarāṣṭra (O Bhārata (descendant of Bharata))
(proper noun)
Vocative, masculine, singular of bhārata
bhārata - descendant of Bharata, an Indian, a warrior
विनद्य (vinadya) - having roared, having sounded
(indeclinable)
Absolutive (Gerund)
Absolutive form of root nad with upasarga vi-
Prefix: vi
Root: nad (class 1)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
महानादम् (mahānādam) - a mighty roar
(noun)
Accusative, masculine, singular of mahānāda
mahānāda - a great sound, a mighty roar
Compound type : karmadhāraya (mahat+nāda)
- mahat – great, large, vast
adjective - nāda – sound, cry, roar
noun (masculine)
पर्यस्वजत (paryasvajata) - he embraced, he clasped
(verb)
3rd person , singular, active, imperfect (laṅ) of paryasvaja
Imperfect (laṅ)
3rd person singular Imperfect active with upasarga pari-
Prefix: pari
Root: svaj (class 1)
फाल्गुनम् (phālgunam) - Phālguna (Arjuna)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of phālguna
phālguna - born under the constellation Phālguni; Arjuna