महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-12, chapter-98, verse-25
न गृहे मरणं तात क्षत्रियाणां प्रशस्यते ।
शौटीराणामशौटीरमधर्म्यं कृपणं च तत् ॥२५॥
शौटीराणामशौटीरमधर्म्यं कृपणं च तत् ॥२५॥
25. na gṛhe maraṇaṁ tāta kṣatriyāṇāṁ praśasyate ,
śauṭīrāṇāmaśauṭīramadharmyaṁ kṛpaṇaṁ ca tat.
śauṭīrāṇāmaśauṭīramadharmyaṁ kṛpaṇaṁ ca tat.
25.
na gṛhe maraṇam tāta kṣatriyāṇām praśasyate
śauṭīrāṇām aśauṭīram adharmyam kṛpaṇam ca tat
śauṭīrāṇām aśauṭīram adharmyam kṛpaṇam ca tat
25.
tāta,
kṣatriyāṇām gṛhe maraṇam na praśasyate.
śauṭīrāṇām tat aśauṭīram adharmyam kṛpaṇam ca
kṣatriyāṇām gṛhe maraṇam na praśasyate.
śauṭīrāṇām tat aśauṭīram adharmyam kṛpaṇam ca
25.
Dear one, death within one's home is not commendable for warriors (kṣatriya). For the valiant, such a death is unheroic, contrary to their natural law (dharma), and pitiable.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- न (na) - not
- गृहे (gṛhe) - in the house, at home
- मरणम् (maraṇam) - death, dying
- तात (tāta) - dear one, father
- क्षत्रियाणाम् (kṣatriyāṇām) - of warriors (kṣatriyas)
- प्रशस्यते (praśasyate) - is praised, is commended
- शौटीराणाम् (śauṭīrāṇām) - of the valiant, heroic
- अशौटीरम् (aśauṭīram) - unheroic, not valiant
- अधर्म्यम् (adharmyam) - unrighteous, contrary to natural law (dharma)
- कृपणम् (kṛpaṇam) - pitiable, miserable, wretched
- च (ca) - and
- तत् (tat) - that
Words meanings and morphology
न (na) - not
(indeclinable)
गृहे (gṛhe) - in the house, at home
(noun)
Locative, neuter, singular of gṛha
gṛha - house, home, dwelling
मरणम् (maraṇam) - death, dying
(noun)
Nominative, neuter, singular of maraṇa
maraṇa - dying, death, decease
Root: mṛ (class 6)
तात (tāta) - dear one, father
(noun)
Vocative, masculine, singular of tāta
tāta - father, dear one, respected elder (vocative term of endearment or respect)
क्षत्रियाणाम् (kṣatriyāṇām) - of warriors (kṣatriyas)
(noun)
Genitive, masculine, plural of kṣatriya
kṣatriya - a member of the kṣatriya (warrior) caste, noble, royal
प्रशस्यते (praśasyate) - is praised, is commended
(verb)
3rd person , singular, passive, present indicative (laṭ) of praśaṃs
Prefix: pra
Root: śaṃs (class 1)
शौटीराणाम् (śauṭīrāṇām) - of the valiant, heroic
(adjective)
Genitive, masculine, plural of śauṭīra
śauṭīra - valiant, heroic, proud
अशौटीरम् (aśauṭīram) - unheroic, not valiant
(adjective)
Nominative, neuter, singular of aśauṭīra
aśauṭīra - not valiant, unheroic, ignoble
Compound type : nañ-tatpuruṣa (a+śauṭīra)
- a – not, non-, un-
indeclinable
negative prefix - śauṭīra – valiant, heroic, proud
adjective (masculine)
अधर्म्यम् (adharmyam) - unrighteous, contrary to natural law (dharma)
(adjective)
Nominative, neuter, singular of adharmya
adharmya - unrighteous, unlawful, contrary to dharma
Compound type : nañ-tatpuruṣa (a+dharmya)
- a – not, non-, un-
indeclinable
negative prefix - dharmya – righteous, lawful, proper, in accordance with dharma
adjective (masculine)
derived from dharma
कृपणम् (kṛpaṇam) - pitiable, miserable, wretched
(adjective)
Nominative, neuter, singular of kṛpaṇa
kṛpaṇa - pitiable, miserable, wretched, poor, stingy
च (ca) - and
(indeclinable)
तत् (tat) - that
(pronoun)
Nominative, neuter, singular of tad
tad - that, he, she, it (demonstrative pronoun)