योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-3, chapter-92, verse-3
शापेन मन्त्रवीर्येण मनोबुद्धीन्द्रियाण्यपि ।
सर्वाण्येव विमूढानि दृष्टानि किल जन्तुषु ॥ ३ ॥
सर्वाण्येव विमूढानि दृष्टानि किल जन्तुषु ॥ ३ ॥
śāpena mantravīryeṇa manobuddhīndriyāṇyapi ,
sarvāṇyeva vimūḍhāni dṛṣṭāni kila jantuṣu 3
sarvāṇyeva vimūḍhāni dṛṣṭāni kila jantuṣu 3
3.
śāpena mantravīryeṇa manobuddhīndriyāṇi api
sarvāṇi eva vimūḍhāni dṛṣṭāni kila jantuṣu
sarvāṇi eva vimūḍhāni dṛṣṭāni kila jantuṣu
3.
śāpena mantravīryeṇa api manobuddhīndriyāṇi
sarvāṇi eva vimūḍhāni jantuṣu kila dṛṣṭāni
sarvāṇi eva vimūḍhāni jantuṣu kila dṛṣṭāni
3.
Indeed, it is observed that in living beings, even the mind, intellect, and senses are utterly bewildered by a curse or by the potency of a mantra.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- शापेन (śāpena) - by a curse
- मन्त्रवीर्येण (mantravīryeṇa) - by the potency of a mantra
- मनोबुद्धीन्द्रियाणि (manobuddhīndriyāṇi) - mind, intellect, and senses
- अपि (api) - even, also, too
- सर्वाणि (sarvāṇi) - all, entirely
- एव (eva) - only, indeed, certainly, even
- विमूढानि (vimūḍhāni) - bewildered, confused, deluded
- दृष्टानि (dṛṣṭāni) - seen, observed
- किल (kila) - indeed, certainly, it is said
- जन्तुषु (jantuṣu) - in creatures, in living beings
Words meanings and morphology
शापेन (śāpena) - by a curse
(noun)
Instrumental, masculine, singular of śāpa
śāpa - curse
मन्त्रवीर्येण (mantravīryeṇa) - by the potency of a mantra
(noun)
Instrumental, neuter, singular of mantravīrya
mantravīrya - potency or power of a mantra
Compound type : tatpuruṣa (mantra+vīrya)
- mantra – sacred utterance, incantation
noun (masculine)
Root: man (class 4) - vīrya – power, potency, strength
noun (neuter)
मनोबुद्धीन्द्रियाणि (manobuddhīndriyāṇi) - mind, intellect, and senses
(noun)
Nominative, neuter, plural of manobuddhīndriya
manobuddhīndriya - mind, intellect, and senses
Compound type : dvandva (manas+buddhi+indriya)
- manas – mind, intellect, thought
noun (neuter)
Root: man (class 4) - buddhi – intellect, understanding, perception
noun (feminine)
Root: budh (class 1) - indriya – sense organ, faculty of sense
noun (neuter)
अपि (api) - even, also, too
(indeclinable)
सर्वाणि (sarvāṇi) - all, entirely
(pronoun)
Nominative, neuter, plural of sarva
sarva - all, every, entire
Note: Qualifies manobuddhīndriyāṇi.
एव (eva) - only, indeed, certainly, even
(indeclinable)
विमूढानि (vimūḍhāni) - bewildered, confused, deluded
(adjective)
Nominative, neuter, plural of vimūḍha
vimūḍha - bewildered, confused, deluded
Past Passive Participle
prefixed vi- + root muh (to be bewildered) + kta suffix
Prefix: vi
Root: muh (class 4)
Note: Qualifies manobuddhīndriyāṇi.
दृष्टानि (dṛṣṭāni) - seen, observed
(adjective)
Nominative, neuter, plural of dṛṣṭa
dṛṣṭa - seen, observed
Past Passive Participle
root dṛś (to see) + kta suffix
Root: dṛś (class 1)
Note: Predicate participle, 'are seen'.
किल (kila) - indeed, certainly, it is said
(indeclinable)
Note: Indicates emphasis or a common observation.
जन्तुषु (jantuṣu) - in creatures, in living beings
(noun)
Locative, masculine, plural of jantu
jantu - creature, living being, person
Root: jan (class 4)