योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-7, chapter-147, verse-16
ततो विलोकितं तत्र तन्मया दृश्यमण्डलम् ।
यावत्तमेव पश्यामि ग्रामं प्राक्तनमास्पदम् ॥ १६ ॥
यावत्तमेव पश्यामि ग्रामं प्राक्तनमास्पदम् ॥ १६ ॥
tato vilokitaṃ tatra tanmayā dṛśyamaṇḍalam ,
yāvattameva paśyāmi grāmaṃ prāktanamāspadam 16
yāvattameva paśyāmi grāmaṃ prāktanamāspadam 16
16.
tataḥ vilokitam tatra tat mayā dṛśyamaṇḍalam
yāvat tam eva paśyāmi grāmam prāktanam āspadam
yāvat tam eva paśyāmi grāmam prāktanam āspadam
16.
tataḥ tatra mayā tat dṛśyamaṇḍalam vilokitam
yāvat tam eva prāktanam grāmam āspadam paśyāmi
yāvat tam eva prāktanam grāmam āspadam paśyāmi
16.
Then, there, I observed that visible realm. And I saw that very village, my ancient abode.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- ततः (tataḥ) - then, thence, thereupon
- विलोकितम् (vilokitam) - was observed, seen
- तत्र (tatra) - there, in that place
- तत् (tat) - that
- मया (mayā) - by me
- दृश्यमण्डलम् (dṛśyamaṇḍalam) - the visible sphere/world/realm
- यावत् (yāvat) - as much as, as far as, until, while
- तम् (tam) - that
- एव (eva) - even, only, just, indeed
- पश्यामि (paśyāmi) - I see
- ग्रामम् (grāmam) - village
- प्राक्तनम् (prāktanam) - former, ancient
- आस्पदम् (āspadam) - abode, place
Words meanings and morphology
ततः (tataḥ) - then, thence, thereupon
(indeclinable)
विलोकितम् (vilokitam) - was observed, seen
(adjective)
neuter, singular of vilokita
vilokita - seen, observed, beheld
Past Passive Participle
Formed from vi-√lok (to see) + kta suffix
Prefix: vi
Root: √lok
तत्र (tatra) - there, in that place
(indeclinable)
तत् (tat) - that
(pronoun)
neuter, singular of tad
tad - that, he, she, it
मया (mayā) - by me
(pronoun)
Instrumental, singular of aham
aham - I
दृश्यमण्डलम् (dṛśyamaṇḍalam) - the visible sphere/world/realm
(noun)
neuter, singular of dṛśyamaṇḍala
dṛśyamaṇḍala - visible orb/region, perceptible world
Compound type : tatpuruṣa (dṛśya+maṇḍala)
- dṛśya – visible, to be seen, perceptible
adjective (neuter)
Gerundive
Formed from √dṛś (to see) + ya suffix
Root: √dṛś - maṇḍala – circle, orb, region, sphere, realm
noun (neuter)
यावत् (yāvat) - as much as, as far as, until, while
(indeclinable)
तम् (tam) - that
(pronoun)
Accusative, masculine, singular of tad
tad - that, he, she, it
एव (eva) - even, only, just, indeed
(indeclinable)
पश्यामि (paśyāmi) - I see
(verb)
1st person , singular, active, present indicative (laṭ) of √dṛś
Present tense form of √dṛś (irregular present stem paśya-)
Root: √dṛś (class 1)
ग्रामम् (grāmam) - village
(noun)
Accusative, masculine, singular of grāma
grāma - village, community
प्राक्तनम् (prāktanam) - former, ancient
(adjective)
Accusative, masculine, singular of prāktana
prāktana - former, ancient, belonging to a previous time
आस्पदम् (āspadam) - abode, place
(noun)
Accusative, neuter, singular of āspada
āspada - place, seat, abode, object
Note: Used in apposition to 'grāmam', maintaining its neuter gender.