मार्कण्डेय-पुराणम्
mārkaṇḍeya-purāṇam
-
chapter-59, verse-12
केतुमालमतो वर्षं निबोध मम पश्चिमम् ।
विशालः कम्बलः कृष्णो जयन्तो हरिपर्वतः ॥१२॥
विशालः कम्बलः कृष्णो जयन्तो हरिपर्वतः ॥१२॥
12. ketumālamato varṣaṃ nibodha mama paścimam .
viśālaḥ kambalaḥ kṛṣṇo jayanto hariparvataḥ.
viśālaḥ kambalaḥ kṛṣṇo jayanto hariparvataḥ.
12.
ketumālam ataḥ varṣam nibodha mama paścimam
viśālaḥ kambalaḥ kṛṣṇaḥ jayantaḥ hariparvataḥ
viśālaḥ kambalaḥ kṛṣṇaḥ jayantaḥ hariparvataḥ
12.
Now, learn from me about the Ketumālā region, which is to my west. Viśāla, Kambala, Kṛṣṇa, Jayanta, and Hariparvata are its mountains.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- केतुमालम् (ketumālam) - The region known as Ketumālā (Ketumālā (name of a region))
- अतः (ataḥ) - from me (the speaker) (hence, from this, from me)
- वर्षम् (varṣam) - region (region, country, year)
- निबोध (nibodha) - understand, learn (understand, perceive, know (imperative))
- मम (mama) - my (my, of me)
- पश्चिमम् (paścimam) - western (western, ultimate, last)
- विशालः (viśālaḥ) - Viśāla (name of a mountain) (extensive, vast, wide; (as a proper noun) Viśāla)
- कम्बलः (kambalaḥ) - Kambala (name of a mountain) (blanket; (as a proper noun) Kambala)
- कृष्णः (kṛṣṇaḥ) - Kṛṣṇa (name of a mountain) (black, dark; (as a proper noun) Kṛṣṇa)
- जयन्तः (jayantaḥ) - Jayanta (name of a mountain) (victorious; (as a proper noun) Jayanta)
- हरिपर्वतः (hariparvataḥ) - Hariparvata (name of a mountain) (Hari's mountain; (as a proper noun) Hariparvata)
Words meanings and morphology
केतुमालम् (ketumālam) - The region known as Ketumālā (Ketumālā (name of a region))
(proper noun)
Accusative, neuter, singular of ketumāla
ketumāla - Name of a varṣa (region) in Jambudvīpa
अतः (ataḥ) - from me (the speaker) (hence, from this, from me)
(indeclinable)
वर्षम् (varṣam) - region (region, country, year)
(noun)
Accusative, neuter, singular of varṣa
varṣa - rain, year, region, country, division of the earth
Root: vṛṣ (class 1)
निबोध (nibodha) - understand, learn (understand, perceive, know (imperative))
(verb)
2nd person , singular, active, imperative (loṭ) of nibudh
imperative
From ni- + budh (class 1, parasmaipada)
Prefix: ni
Root: budh (class 1)
मम (mama) - my (my, of me)
(pronoun)
Genitive, singular of asmad
asmad - I, me
पश्चिमम् (paścimam) - western (western, ultimate, last)
(adjective)
Accusative, neuter, singular of paścima
paścima - western, hindmost, last, ultimate
Derived from paścā (behind, after)
Note: Agrees with varṣam.
विशालः (viśālaḥ) - Viśāla (name of a mountain) (extensive, vast, wide; (as a proper noun) Viśāla)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of viśāla
viśāla - broad, vast, extensive; (as a proper noun) name of a mountain
कम्बलः (kambalaḥ) - Kambala (name of a mountain) (blanket; (as a proper noun) Kambala)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of kambala
kambala - woolen blanket; (as a proper noun) name of a mountain, a serpent king
कृष्णः (kṛṣṇaḥ) - Kṛṣṇa (name of a mountain) (black, dark; (as a proper noun) Kṛṣṇa)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of kṛṣṇa
kṛṣṇa - black, dark; (as a proper noun) name of a mountain, a deity (Viṣṇu), a sage
Root: kṛṣ (class 1)
जयन्तः (jayantaḥ) - Jayanta (name of a mountain) (victorious; (as a proper noun) Jayanta)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of jayanta
jayanta - victorious, conquering; (as a proper noun) name of a son of Indra, a mountain
present active participle
From root ji (to conquer)
Root: ji (class 1)
हरिपर्वतः (hariparvataḥ) - Hariparvata (name of a mountain) (Hari's mountain; (as a proper noun) Hariparvata)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of hariparvata
hariparvata - Hari's mountain; a specific mountain
Compound type : tatpurusha (hari+parvata)
- hari – Vishnu, Indra, lion, monkey; yellowish, tawny
noun (masculine) - parvata – mountain, hill
noun (masculine)
Note: Compound of Hari (Viṣṇu) and Parvata (mountain).