वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-7, chapter-39, verse-13
तव बुद्धिर्महाबाहो वीर्यमद्भुतमेव च ।
माधुर्यं परमं राम स्वयम्भोरिव नित्यदा ॥१३॥
माधुर्यं परमं राम स्वयम्भोरिव नित्यदा ॥१३॥
13. tava buddhirmahābāho vīryamadbhutameva ca ,
mādhuryaṃ paramaṃ rāma svayambhoriva nityadā.
mādhuryaṃ paramaṃ rāma svayambhoriva nityadā.
13.
tava buddhiḥ mahābāho vīryam adbhutam eva ca
mādhuryam paramam rāma svayambhoḥ iva nityadā
mādhuryam paramam rāma svayambhoḥ iva nityadā
13.
mahābāho rāma tava buddhiḥ adbhutam eva vīryam
ca paramam mādhuryam ca nityadā svayambhoḥ iva
ca paramam mādhuryam ca nityadā svayambhoḥ iva
13.
O mighty-armed one, your intellect, your truly amazing valor, and your supreme sweetness, O Rāma, are always like those of the Self-existent (Svayambhū).
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- तव (tava) - your
- बुद्धिः (buddhiḥ) - intellect, understanding
- महाबाहो (mahābāho) - O mighty-armed one
- वीर्यम् (vīryam) - valor, strength, energy
- अद्भुतम् (adbhutam) - wonderful, amazing, extraordinary
- एव (eva) - truly (indeed, certainly, only)
- च (ca) - and, also
- माधुर्यम् (mādhuryam) - sweetness, charm, graciousness
- परमम् (paramam) - supreme, highest, utmost
- राम (rāma) - O Rāma
- स्वयम्भोः (svayambhoḥ) - of the Self-existent one, of Brahmā
- इव (iva) - like, as if, similar to
- नित्यदा (nityadā) - always, constantly, perpetually
Words meanings and morphology
तव (tava) - your
(pronoun)
Genitive, singular of yuṣmad
yuṣmad - you (2nd person pronoun)
बुद्धिः (buddhiḥ) - intellect, understanding
(noun)
Nominative, feminine, singular of buddhi
buddhi - intellect, understanding, perception, mind
Root: budh (class 1)
महाबाहो (mahābāho) - O mighty-armed one
(adjective)
Vocative, masculine, singular of mahābāhu
mahābāhu - mighty-armed, one with great arms
Bahuvrihi compound: mahā (great) + bāhu (arm)
Compound type : bahuvrihi (mahā+bāhu)
- mahā – great, large, mighty
adjective - bāhu – arm
noun (masculine)
Note: An epithet of Rāma.
वीर्यम् (vīryam) - valor, strength, energy
(noun)
Nominative, neuter, singular of vīrya
vīrya - valor, strength, heroism, energy, power
Root: vīr
अद्भुतम् (adbhutam) - wonderful, amazing, extraordinary
(adjective)
Nominative, neuter, singular of adbhuta
adbhuta - wonderful, amazing, miraculous, extraordinary
Note: Agrees with vīryam.
एव (eva) - truly (indeed, certainly, only)
(indeclinable)
च (ca) - and, also
(indeclinable)
माधुर्यम् (mādhuryam) - sweetness, charm, graciousness
(noun)
Nominative, neuter, singular of mādhurya
mādhurya - sweetness, charm, grace, pleasantness
Abstract noun from madhura (sweet)
परमम् (paramam) - supreme, highest, utmost
(adjective)
Nominative, neuter, singular of parama
parama - supreme, highest, utmost, excellent, ultimate
Note: Agrees with mādhurya.
राम (rāma) - O Rāma
(proper noun)
Vocative, masculine, singular of rāma
rāma - Rāma (proper name, a revered prince and avatar of Viṣṇu)
Root: ram (class 1)
स्वयम्भोः (svayambhoḥ) - of the Self-existent one, of Brahmā
(proper noun)
Genitive, masculine, singular of svayambhū
svayambhū - self-existent, self-born; an epithet of Brahmā, Viṣṇu, Śiva, or Puruṣa
Compound: svayam (self) + bhū (being)
Compound type : bahuvrihi (svayam+bhū)
- svayam – oneself, by oneself
indeclinable - bhū – being, existing, earth
noun (feminine)
From root bhū (to be, to become)
Root: bhū (class 1)
Note: Refers to Brahmā, the creator god.
इव (iva) - like, as if, similar to
(indeclinable)
नित्यदा (nityadā) - always, constantly, perpetually
(indeclinable)
Derived from nitya + dā suffix (temporal adverb)