महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-3, chapter-123, verse-23
तच्छ्रुत्वा हृष्टमनसौ दिवं तौ प्रतिजग्मतुः ।
च्यवनोऽपि सुकन्या च सुराविव विजह्रतुः ॥२३॥
च्यवनोऽपि सुकन्या च सुराविव विजह्रतुः ॥२३॥
23. tacchrutvā hṛṣṭamanasau divaṁ tau pratijagmatuḥ ,
cyavano'pi sukanyā ca surāviva vijahratuḥ.
cyavano'pi sukanyā ca surāviva vijahratuḥ.
23.
tat śrutvā hṛṣṭa-manasāu divam tau pratijagmataḥ
| cyavanaḥ api sukanyā ca surāu iva vijahratuḥ
| cyavanaḥ api sukanyā ca surāu iva vijahratuḥ
23.
Having heard that, the two Ashvins, with joyful minds, returned to heaven. Chyavana and Sukanyā also lived happily, like two gods.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- तत् (tat) - that (which was said by Chyavana) (that (neuter))
- श्रुत्वा (śrutvā) - having heard
- हृष्ट-मनसाउ (hṛṣṭa-manasāu) - joyful-minded (dual), with joyful hearts
- दिवम् (divam) - to heaven, sky
- तौ (tau) - the two Ashvins (those two (masculine))
- प्रतिजग्मतः (pratijagmataḥ) - they returned
- च्यवनः (cyavanaḥ) - Chyavana (a sage)
- अपि (api) - also, even
- सुकन्या (sukanyā) - Sukanyā (Chyavana's wife)
- च (ca) - and
- सुराउ (surāu) - two gods
- इव (iva) - like, as if
- विजह्रतुः (vijahratuḥ) - they lived happily, they enjoyed
Words meanings and morphology
तत् (tat) - that (which was said by Chyavana) (that (neuter))
(pronoun)
Accusative, neuter, singular of tad
tad - that
श्रुत्वा (śrutvā) - having heard
(indeclinable)
Absolutive (indeclinable participle)
Derived from root śru (class 5) with suffix -tvā
Root: śru (class 5)
हृष्ट-मनसाउ (hṛṣṭa-manasāu) - joyful-minded (dual), with joyful hearts
(adjective)
Nominative, masculine, dual of hṛṣṭa-manas
hṛṣṭa-manas - joyful-minded, delighted in spirit
Compound type : bahuvrihi (hṛṣṭa+manas)
- hṛṣṭa – delighted, glad
adjective (masculine)
Past Passive Participle
from root hṛṣ
Root: hṛṣ (class 4) - manas – mind, heart, intellect
noun (neuter)
दिवम् (divam) - to heaven, sky
(noun)
Accusative, feminine, singular of div
div - sky, heaven
तौ (tau) - the two Ashvins (those two (masculine))
(pronoun)
Nominative, masculine, dual of tad
tad - that
प्रतिजग्मतः (pratijagmataḥ) - they returned
(verb)
3rd person , dual, active, past perfect (lit) of prati-gam
Prefix: prati
Root: gam (class 1)
च्यवनः (cyavanaḥ) - Chyavana (a sage)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of cyavana
cyavana - Chyavana (name of a sage)
अपि (api) - also, even
(indeclinable)
सुकन्या (sukanyā) - Sukanyā (Chyavana's wife)
(proper noun)
Nominative, feminine, singular of sukanyā
sukanyā - Sukanyā (name of Chyavana's wife)
च (ca) - and
(indeclinable)
सुराउ (surāu) - two gods
(noun)
Nominative, masculine, dual of sura
sura - god, deity
इव (iva) - like, as if
(indeclinable)
विजह्रतुः (vijahratuḥ) - they lived happily, they enjoyed
(verb)
3rd person , dual, active, past perfect (lit) of vi-hṛ
Prefix: vi
Root: hṛ (class 1)