योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-6, chapter-9, verse-16
उदेत्यविद्या विद्यायाः सलिलादिव बुद्बुदः ।
विद्यायां लीयतेऽविद्या पयसीव हि बुद्बुदः ॥ १६ ॥
विद्यायां लीयतेऽविद्या पयसीव हि बुद्बुदः ॥ १६ ॥
udetyavidyā vidyāyāḥ salilādiva budbudaḥ ,
vidyāyāṃ līyate'vidyā payasīva hi budbudaḥ 16
vidyāyāṃ līyate'vidyā payasīva hi budbudaḥ 16
16.
udeti avidyā vidyāyāḥ salilāt iva budbudaḥ
vidyāyām līyate avidyā payasi iva hi budbudaḥ
vidyāyām līyate avidyā payasi iva hi budbudaḥ
16.
salilāt iva budbudaḥ [yathā] vidyāyāḥ avidyā udeti hi
payasi iva budbudaḥ [yathā] vidyāyām avidyā līyate
payasi iva budbudaḥ [yathā] vidyāyām avidyā līyate
16.
Ignorance (avidyā) arises from knowledge, just as a bubble emerges from water. Ignorance (avidyā) then dissolves into knowledge, indeed, just as a bubble merges back into water.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- उदेति (udeti) - rises, appears, comes forth
- अविद्या (avidyā) - ignorance, non-knowledge
- विद्यायाः (vidyāyāḥ) - from knowledge
- सलिलात् (salilāt) - from water
- इव (iva) - like, as, as if
- बुद्बुदः (budbudaḥ) - bubble
- विद्यायाम् (vidyāyām) - in knowledge
- लीयते (līyate) - dissolves, merges, adheres
- अविद्या (avidyā) - ignorance, non-knowledge
- पयसि (payasi) - in water, in milk
- इव (iva) - like, as, as if
- हि (hi) - indeed, for, because
- बुद्बुदः (budbudaḥ) - bubble
Words meanings and morphology
उदेति (udeti) - rises, appears, comes forth
(verb)
3rd person , singular, active, present indicative (laṭ) of √i
Root 'i' with prefix 'ud'.
Prefix: ud
Root: √i (class 2)
अविद्या (avidyā) - ignorance, non-knowledge
(noun)
Nominative, feminine, singular of avidyā
avidyā - ignorance, spiritual ignorance, nescience
Compound type : nañ-tatpuruṣa (a+vidyā)
- a – not, non-, un- (negation prefix)
indeclinable - vidyā – knowledge, true knowledge, learning, science
noun (feminine)
विद्यायाः (vidyāyāḥ) - from knowledge
(noun)
Ablative, feminine, singular of vidyā
vidyā - knowledge, true knowledge, learning, science
सलिलात् (salilāt) - from water
(noun)
Ablative, neuter, singular of salila
salila - water
इव (iva) - like, as, as if
(indeclinable)
बुद्बुदः (budbudaḥ) - bubble
(noun)
Nominative, masculine, singular of budbuda
budbuda - bubble
विद्यायाम् (vidyāyām) - in knowledge
(noun)
Locative, feminine, singular of vidyā
vidyā - knowledge, true knowledge, learning, science
लीयते (līyate) - dissolves, merges, adheres
(verb)
3rd person , singular, middle, present indicative (laṭ) of √lī
Root 'lī' in the passive or middle voice, often used intransitively.
Root: √lī (class 4)
अविद्या (avidyā) - ignorance, non-knowledge
(noun)
Nominative, feminine, singular of avidyā
avidyā - ignorance, spiritual ignorance, nescience
Compound type : nañ-tatpuruṣa (a+vidyā)
- a – not, non-, un- (negation prefix)
indeclinable - vidyā – knowledge, true knowledge, learning, science
noun (feminine)
पयसि (payasi) - in water, in milk
(noun)
Locative, neuter, singular of payas
payas - water, milk, juice, fluid
इव (iva) - like, as, as if
(indeclinable)
हि (hi) - indeed, for, because
(indeclinable)
बुद्बुदः (budbudaḥ) - bubble
(noun)
Nominative, masculine, singular of budbuda
budbuda - bubble