महाभारतः
mahābhārataḥ
-
book-1, chapter-91, verse-1
वैशंपायन उवाच ।
इक्ष्वाकुवंशप्रभवो राजासीत्पृथिवीपतिः ।
महाभिष इति ख्यातः सत्यवाक्सत्यविक्रमः ॥१॥
इक्ष्वाकुवंशप्रभवो राजासीत्पृथिवीपतिः ।
महाभिष इति ख्यातः सत्यवाक्सत्यविक्रमः ॥१॥
1. vaiśaṁpāyana uvāca ,
ikṣvākuvaṁśaprabhavo rājāsītpṛthivīpatiḥ ,
mahābhiṣa iti khyātaḥ satyavāksatyavikramaḥ.
ikṣvākuvaṁśaprabhavo rājāsītpṛthivīpatiḥ ,
mahābhiṣa iti khyātaḥ satyavāksatyavikramaḥ.
1.
vaiśampāyana uvāca ikṣvākuvaṃśaprabhavaḥ rājā āsīt
pṛthivīpatiḥ mahābhiṣa iti khyātaḥ satyavāk satyavikramaḥ
pṛthivīpatiḥ mahābhiṣa iti khyātaḥ satyavāk satyavikramaḥ
1.
Vaiśampāyana said: There was a king, the lord of the earth, born in the Ikshvaku lineage, known as Mahābhiṣa. He was truthful in speech and truly valorous.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- वैशम्पायन (vaiśampāyana) - Vaiśampāyana
- उवाच (uvāca) - said, spoke
- इक्ष्वाकुवंशप्रभवः (ikṣvākuvaṁśaprabhavaḥ) - born in the Ikshvaku lineage, originating from the Ikshvaku dynasty
- राजा (rājā) - king
- आसीत् (āsīt) - was, existed
- पृथिवीपतिः (pṛthivīpatiḥ) - lord of the earth, king
- महाभिष (mahābhiṣa) - Mahābhiṣa (a proper name)
- इति (iti) - thus, so, indicating a quote or designation
- ख्यातः (khyātaḥ) - designated as Mahābhiṣa (known, famous, designated as)
- सत्यवाक् (satyavāk) - truthful in speech, speaking truth
- सत्यविक्रमः (satyavikramaḥ) - true in valor, of true prowess
Words meanings and morphology
वैशम्पायन (vaiśampāyana) - Vaiśampāyana
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of vaiśampāyana
vaiśampāyana - Vaiśampāyana (name of a sage, a disciple of Vyasa)
उवाच (uvāca) - said, spoke
(verb)
3rd person , singular, active, perfect (liṭ) of vac
Root: vac (class 2)
इक्ष्वाकुवंशप्रभवः (ikṣvākuvaṁśaprabhavaḥ) - born in the Ikshvaku lineage, originating from the Ikshvaku dynasty
(adjective)
Nominative, masculine, singular of ikṣvākuvaṃśaprabhava
ikṣvākuvaṁśaprabhava - born from the Ikshvaku lineage
Compound type : tatpuruṣa (ikṣvāku+vaṃśa+prabhava)
- ikṣvāku – Ikshvaku (name of a mythical king, progenitor of the solar dynasty)
proper noun (masculine) - vaṃśa – lineage, race, family, dynasty
noun (masculine) - prabhava – origin, source, birth, born from
noun (masculine)
Prefix: pra
Root: bhū (class 1)
राजा (rājā) - king
(noun)
Nominative, masculine, singular of rājan
rājan - king, ruler
आसीत् (āsīt) - was, existed
(verb)
3rd person , singular, active, imperfect (laṅ) of as
Root: as (class 2)
पृथिवीपतिः (pṛthivīpatiḥ) - lord of the earth, king
(noun)
Nominative, masculine, singular of pṛthivīpati
pṛthivīpati - lord of the earth, king
Compound type : tatpuruṣa (pṛthivī+pati)
- pṛthivī – earth, land
noun (feminine) - pati – lord, master, ruler
noun (masculine)
महाभिष (mahābhiṣa) - Mahābhiṣa (a proper name)
(proper noun)
Nominative, masculine, singular of mahābhiṣa
mahābhiṣa - Mahābhiṣa (name of a king)
इति (iti) - thus, so, indicating a quote or designation
(indeclinable)
ख्यातः (khyātaḥ) - designated as Mahābhiṣa (known, famous, designated as)
(adjective)
Nominative, masculine, singular of khyāta
khyāta - known, famous, celebrated, designated
Past Passive Participle
From root khyā (to be known, to tell)
Root: khyā (class 2)
सत्यवाक् (satyavāk) - truthful in speech, speaking truth
(adjective)
Nominative, masculine, singular of satyavāc
satyavāc - truthful in speech, speaking truth
Compound type : bahuvrīhi (satya+vāc)
- satya – truth, real, true
noun/adjective (neuter) - vāc – speech, word, voice
noun (feminine)
सत्यविक्रमः (satyavikramaḥ) - true in valor, of true prowess
(adjective)
Nominative, masculine, singular of satyavikrama
satyavikrama - true in valor, of real prowess
Compound type : bahuvrīhi (satya+vikrama)
- satya – truth, real, true
noun/adjective (neuter) - vikrama – valor, prowess, might, step
noun (masculine)