वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-3, chapter-16, verse-5
सा तु शूर्पणखा नाम दशग्रीवस्य रक्षसः ।
भगिनी राममासाद्य ददर्श त्रिदशोपमम् ॥५॥
भगिनी राममासाद्य ददर्श त्रिदशोपमम् ॥५॥
5. sā tu śūrpaṇakhā nāma daśagrīvasya rakṣasaḥ ,
bhaginī rāmamāsādya dadarśa tridaśopamam.
bhaginī rāmamāsādya dadarśa tridaśopamam.
5.
sā tu śūrpaṇakhā nāma daśagrīvasya rakṣasaḥ
bhaginī rāmam āsādya dadarśa tridaśopamam
bhaginī rāmam āsādya dadarśa tridaśopamam
5.
sā tu śūrpaṇakhā nāma,
daśagrīvasya rakṣasaḥ bhaginī,
rāmam āsādya,
tridaśopamam [rāmam] dadarśa.
daśagrīvasya rakṣasaḥ bhaginī,
rāmam āsādya,
tridaśopamam [rāmam] dadarśa.
5.
That Rākṣasī, whose name was Śūrpaṇakhā, the sister of the Rākṣasa Daśagrīva, approached Rāma and saw him, who was comparable to a deity.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- सा (sā) - she, that (feminine)
- तु (tu) - but, indeed, however
- शूर्पणखा (śūrpaṇakhā) - Śūrpaṇakhā (proper name)
- नाम (nāma) - named, by name, indeed
- दशग्रीवस्य (daśagrīvasya) - of Daśagrīva (Rāvaṇa)
- रक्षसः (rakṣasaḥ) - of the Rākṣasa (demon)
- भगिनी (bhaginī) - sister
- रामम् (rāmam) - Rāma (accusative)
- आसाद्य (āsādya) - having approached, having reached
- ददर्श (dadarśa) - she saw
- त्रिदशोपमम् (tridaśopamam) - comparable to a deity, like a god
Words meanings and morphology
सा (sā) - she, that (feminine)
(pronoun)
Nominative, feminine, singular of tad
tad - that, he, she, it
तु (tu) - but, indeed, however
(indeclinable)
शूर्पणखा (śūrpaṇakhā) - Śūrpaṇakhā (proper name)
(proper noun)
Nominative, feminine, singular of śūrpaṇakhā
śūrpaṇakhā - Śūrpaṇakhā (name of a female Rākṣasa, sister of Rāvaṇa)
Compound type : bahuvrīhi (śūrpa+nakha)
- śūrpa – winnowing basket
noun (neuter) - nakha – nail, claw
noun (masculine)
नाम (nāma) - named, by name, indeed
(indeclinable)
दशग्रीवस्य (daśagrīvasya) - of Daśagrīva (Rāvaṇa)
(proper noun)
Genitive, masculine, singular of daśagrīva
daśagrīva - Daśagrīva (name of Rāvaṇa, the demon king of Laṅkā)
Compound type : bahuvrīhi (daśa+grīvā)
- daśa – ten
numeral - grīvā – neck
noun (feminine)
रक्षसः (rakṣasaḥ) - of the Rākṣasa (demon)
(noun)
Genitive, masculine, singular of rakṣas
rakṣas - demon, evil spirit, Rākṣasa
भगिनी (bhaginī) - sister
(noun)
Nominative, feminine, singular of bhaginī
bhaginī - sister
रामम् (rāmam) - Rāma (accusative)
(proper noun)
Accusative, masculine, singular of rāma
rāma - Rāma (proper name); pleasing, charming
आसाद्य (āsādya) - having approached, having reached
(indeclinable)
Gerund (absolutive)
Derived from the root 'sad' (to sit, approach) with the prefix 'ā' and the gerund suffix 'lyap'.
Prefix: ā
Root: sad (class 1)
ददर्श (dadarśa) - she saw
(verb)
3rd person , singular, active, perfect past (liṭ) of dṛś
Root: dṛś (class 1)
त्रिदशोपमम् (tridaśopamam) - comparable to a deity, like a god
(adjective)
Accusative, masculine, singular of tridaśopama
tridaśopama - comparable to a god, god-like
Compound type : tatpuruṣa (tridaśa+upama)
- tridaśa – god, deity (literally 'having thirty', referring to the 33 Vedic deities)
noun (masculine) - upama – comparison, resemblance, like, equal to
adjective