वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-5, chapter-15, verse-11
एकहस्तैकपादाश्च खरकर्ण्यश्वकर्णिकाः ।
गोकर्णीर्हस्तिकर्णीश्च हरिकर्णीस्तथापराः ॥११॥
गोकर्णीर्हस्तिकर्णीश्च हरिकर्णीस्तथापराः ॥११॥
11. ekahastaikapādāśca kharakarṇyaśvakarṇikāḥ ,
gokarṇīrhastikarṇīśca harikarṇīstathāparāḥ.
gokarṇīrhastikarṇīśca harikarṇīstathāparāḥ.
11.
ekahasta-ekapādāḥ ca kharakarṇyaśvakarṇikāḥ
gokarṇīhastikarṇīḥ ca harikarṇīḥ tathā aparāḥ
gokarṇīhastikarṇīḥ ca harikarṇīḥ tathā aparāḥ
11.
aparāḥ ekahasta-ekapādāḥ ca kharakarṇyaśvakarṇikāḥ
gokarṇīhastikarṇīḥ ca tathā harikarṇīḥ
gokarṇīhastikarṇīḥ ca tathā harikarṇīḥ
11.
Some had one hand and one foot; others had ears like donkeys and like horses; still others had ears like cows and like elephants; and others yet had ears like lions.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- एकहस्त-एकपादाः (ekahasta-ekapādāḥ) - having one hand and one foot
- च (ca) - and
- खरकर्ण्यश्वकर्णिकाः (kharakarṇyaśvakarṇikāḥ) - having donkey ears and horse ears
- गोकर्णीहस्तिकर्णीः (gokarṇīhastikarṇīḥ) - having cow ears and elephant ears
- च (ca) - and
- हरिकर्णीः (harikarṇīḥ) - having lion ears
- तथा (tathā) - similarly, and, so
- अपराः (aparāḥ) - others
Words meanings and morphology
एकहस्त-एकपादाः (ekahasta-ekapādāḥ) - having one hand and one foot
(adjective)
Nominative, masculine, plural of ekahasta-ekapāda
ekahasta-ekapāda - having one hand and one foot
Dvandva compound of 'ekahasta' (one-handed) and 'ekapāda' (one-footed). Each part is a Bahuvrihi.
Compound type : dvandva (ekahasta+ekapāda)
- ekahasta – one-handed, having one hand
adjective (masculine)
Bahuvrihi compound: 'eka' (one) + 'hasta' (hand). - ekapāda – one-footed, having one foot
adjective (masculine)
Bahuvrihi compound: 'eka' (one) + 'pāda' (foot).
Note: Modifies implied beings.
च (ca) - and
(indeclinable)
खरकर्ण्यश्वकर्णिकाः (kharakarṇyaśvakarṇikāḥ) - having donkey ears and horse ears
(adjective)
Nominative, masculine, plural of kharakarṇyaśvakarṇika
kharakarṇyaśvakarṇika - having donkey ears and horse ears
Dvandva compound of 'kharakarṇin' (donkey-eared) and 'aśvakarṇika' (horse-eared).
Compound type : dvandva (kharakarṇin+aśvakarṇika)
- kharakarṇin – having donkey ears
adjective (masculine)
Bahuvrihi compound: 'khara' (donkey) + 'karṇa' (ear), with suffix -in. - aśvakarṇika – having horse ears
adjective (masculine)
Bahuvrihi compound: 'aśva' (horse) + 'karṇa' (ear), with suffix -ika.
Note: Modifies implied beings.
गोकर्णीहस्तिकर्णीः (gokarṇīhastikarṇīḥ) - having cow ears and elephant ears
(adjective)
Nominative, feminine, plural of gokarṇīhastikarṇin
gokarṇīhastikarṇin - having cow ears and elephant ears
Dvandva compound of 'gokarṇin' (cow-eared) and 'hastikarṇin' (elephant-eared).
Compound type : dvandva (gokarṇin+hastikarṇin)
- gokarṇin – having cow ears
adjective (masculine)
Bahuvrihi compound: 'go' (cow) + 'karṇa' (ear), with suffix -in. - hastikarṇin – having elephant ears
adjective (masculine)
Bahuvrihi compound: 'hastin' (elephant) + 'karṇa' (ear), with suffix -in.
Note: Feminine nominative plural form, modifying implied female beings or species.
च (ca) - and
(indeclinable)
हरिकर्णीः (harikarṇīḥ) - having lion ears
(adjective)
Nominative, feminine, plural of harikarṇin
harikarṇin - having lion ears (or monkey ears)
Bahuvrihi compound: 'hari' (lion/monkey) + 'karṇa' (ear), with suffix -in.
Compound type : bahuvrihi (hari+karṇa)
- hari – lion, monkey, Vishnu
noun (masculine) - karṇa – ear
noun (masculine)
Note: Feminine nominative plural form, modifying implied female beings or species.
तथा (tathā) - similarly, and, so
(indeclinable)
अपराः (aparāḥ) - others
(pronoun)
Nominative, masculine, plural of apara
apara - other, another, inferior, western