वाल्मीकि-रामायणम्
vālmīki-rāmāyaṇam
-
book-1, chapter-26, verse-5
धर्मचक्रं ततो वीर कालचक्रं तथैव च ।
विष्णुचक्रं तथात्युग्रमैन्द्रं चक्रं तथैव च ॥५॥
विष्णुचक्रं तथात्युग्रमैन्द्रं चक्रं तथैव च ॥५॥
5. dharmacakraṃ tato vīra kālacakraṃ tathaiva ca ,
viṣṇucakraṃ tathātyugramaindraṃ cakraṃ tathaiva ca.
viṣṇucakraṃ tathātyugramaindraṃ cakraṃ tathaiva ca.
5.
dharmacakram tataḥ vīra kālacakram tathā eva ca
viṣṇucakram tathā ati ugram aindram cakram tathā eva ca
viṣṇucakram tathā ati ugram aindram cakram tathā eva ca
5.
vīra,
tataḥ dharmacakram ca tathaiva kālacakram ca tathā viṣṇucakram ca tathaiva atyugram aindram cakram ca (dāsyāmi).
tataḥ dharmacakram ca tathaiva kālacakram ca tathā viṣṇucakram ca tathaiva atyugram aindram cakram ca (dāsyāmi).
5.
Then, O hero, I give you the Dharma-cakra (wheel of natural law), and similarly the Kāla-cakra (wheel of time), and the Viṣṇu-cakra, and similarly the exceedingly fierce Aindra-cakra (Indra's discus).
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- धर्मचक्रम् (dharmacakram) - the Dharma-cakra (wheel of natural law)
- ततः (tataḥ) - then, thereafter
- वीर (vīra) - O hero
- कालचक्रम् (kālacakram) - the Kāla-cakra (wheel of Time)
- तथा (tathā) - and, thus, similarly
- एव (eva) - indeed, certainly, only
- च (ca) - and
- विष्णुचक्रम् (viṣṇucakram) - the Viṣṇu-cakra (Viṣṇu's discus)
- तथा (tathā) - and, thus, similarly
- अति (ati) - exceedingly, very
- उग्रम् (ugram) - fierce, terrible, formidable
- ऐन्द्रम् (aindram) - Indra's, belonging to Indra
- चक्रम् (cakram) - discus, wheel
- तथा (tathā) - and, thus, similarly
- एव (eva) - indeed, certainly, only
- च (ca) - and
Words meanings and morphology
धर्मचक्रम् (dharmacakram) - the Dharma-cakra (wheel of natural law)
(noun)
Accusative, neuter, singular of dharmacakra
dharmacakra - wheel of (natural law) dharma, wheel of righteousness
Compound type : Tatpurusha (dharma+cakra)
- dharma – natural law, intrinsic nature, righteousness, duty
noun (masculine) - cakra – wheel, discus, circle
noun (neuter)
ततः (tataḥ) - then, thereafter
(indeclinable)
वीर (vīra) - O hero
(noun)
Vocative, masculine, singular of vīra
vīra - hero, warrior, brave man
कालचक्रम् (kālacakram) - the Kāla-cakra (wheel of Time)
(noun)
Accusative, neuter, singular of kālacakra
kālacakra - wheel of time, cycle of existence
Compound type : Tatpurusha (kāla+cakra)
- kāla – time, period
noun (masculine) - cakra – wheel, discus, circle
noun (neuter)
तथा (tathā) - and, thus, similarly
(indeclinable)
एव (eva) - indeed, certainly, only
(indeclinable)
च (ca) - and
(indeclinable)
विष्णुचक्रम् (viṣṇucakram) - the Viṣṇu-cakra (Viṣṇu's discus)
(noun)
Accusative, neuter, singular of viṣṇucakra
viṣṇucakra - Viṣṇu's discus, Sudarśana Chakra
Compound type : Tatpurusha (viṣṇu+cakra)
- viṣṇu – Viṣṇu (a major Hindu deity)
proper noun (masculine) - cakra – wheel, discus, circle
noun (neuter)
तथा (tathā) - and, thus, similarly
(indeclinable)
अति (ati) - exceedingly, very
(indeclinable)
उग्रम् (ugram) - fierce, terrible, formidable
(adjective)
Accusative, neuter, singular of ugra
ugra - fierce, violent, terrible, mighty, formidable
ऐन्द्रम् (aindram) - Indra's, belonging to Indra
(adjective)
Accusative, neuter, singular of aindra
aindra - relating to Indra, belonging to Indra
Derived from Indra (suffix aṇ)
चक्रम् (cakram) - discus, wheel
(noun)
Accusative, neuter, singular of cakra
cakra - wheel, discus, circle
तथा (tathā) - and, thus, similarly
(indeclinable)
एव (eva) - indeed, certainly, only
(indeclinable)
च (ca) - and
(indeclinable)