योगवासिष्ठः
yogavāsiṣṭhaḥ
-
book-5, chapter-17, verse-33
परममृतमनाद्यं भासनं सर्वभासामजरमजमचिन्त्यं निष्कलं निर्विकारम् ।
विगतकरणजालं जीवनं जीवशक्तेः सकलकलनहीनं कारणं कारणानाम् ॥ ३३ ॥
विगतकरणजालं जीवनं जीवशक्तेः सकलकलनहीनं कारणं कारणानाम् ॥ ३३ ॥
paramamṛtamanādyaṃ bhāsanaṃ sarvabhāsāmajaramajamacintyaṃ niṣkalaṃ nirvikāram ,
vigatakaraṇajālaṃ jīvanaṃ jīvaśakteḥ sakalakalanahīnaṃ kāraṇaṃ kāraṇānām 33
vigatakaraṇajālaṃ jīvanaṃ jīvaśakteḥ sakalakalanahīnaṃ kāraṇaṃ kāraṇānām 33
33.
param amṛtam anādyam bhāsanam sarva-bhāsām
ajaram ajam acintyam niṣkalam nirvikāram
vigata-karaṇa-jālam jīvanam jīva-śakteḥ
sakala-kalana-hīnam kāraṇam kāraṇānām
ajaram ajam acintyam niṣkalam nirvikāram
vigata-karaṇa-jālam jīvanam jīva-śakteḥ
sakala-kalana-hīnam kāraṇam kāraṇānām
33.
[tat] param,
amṛtam,
anādyam,
sarva-bhāsām bhāsanam,
ajaram,
ajam,
acintyam,
niṣkalam,
nirvikāram [asti].
[tat] vigata-karaṇa-jālam,
jīva-śakteḥ jīvanam,
sakala-kalana-hīnam,
kāraṇānām kāraṇam [ca asti].
amṛtam,
anādyam,
sarva-bhāsām bhāsanam,
ajaram,
ajam,
acintyam,
niṣkalam,
nirvikāram [asti].
[tat] vigata-karaṇa-jālam,
jīva-śakteḥ jīvanam,
sakala-kalana-hīnam,
kāraṇānām kāraṇam [ca asti].
33.
It is the supreme (param), immortal (amṛtam), beginningless (anādyam), the illuminator (bhāsanam) of all lights, ageless (ajaram), birthless (ajam), unthinkable (acintyam), without parts (niṣkalam), and changeless (nirvikāram). It is devoid of the network of senses (vigatakaraṇajālam), the life-force (jīvanam) of vital energy (jīvaśakti), free from all mental constructs (sakalakalana-hīnam), and the cause (kāraṇam) of all causes.
Words meanings summery:
(Scroll down for elaborated words morphology)
- परम् (param) - supreme, highest, ultimate
- अमृतम् (amṛtam) - immortal, nectar
- अनाद्यम् (anādyam) - beginningless, without origin
- भासनम् (bhāsanam) - shining, illuminating, a light
- सर्व-भासाम् (sarva-bhāsām) - of all lights
- अजरम् (ajaram) - ageless, undecaying
- अजम् (ajam) - birthless, unborn
- अचिन्त्यम् (acintyam) - unthinkable, inconceivable
- निष्कलम् (niṣkalam) - without parts, indivisible
- निर्विकारम् (nirvikāram) - changeless, immutable
- विगत-करण-जालम् (vigata-karaṇa-jālam) - devoid of the network of senses
- जीवनम् (jīvanam) - life, life-force, existence
- जीव-शक्तेः (jīva-śakteḥ) - of vital energy, of the life-power
- सकल-कलन-हीनम् (sakala-kalana-hīnam) - free from all mental constructs/divisions
- कारणम् (kāraṇam) - cause, reason, instrument
- कारणानाम् (kāraṇānām) - of causes
Words meanings and morphology
परम् (param) - supreme, highest, ultimate
(adjective)
Nominative, neuter, singular of parama
parama - supreme, highest, utmost, best
अमृतम् (amṛtam) - immortal, nectar
(noun)
Nominative, neuter, singular of amṛta
amṛta - immortal, nectar, deathless
compound of a (not) + mṛta (dead)
अनाद्यम् (anādyam) - beginningless, without origin
(adjective)
Nominative, neuter, singular of anādya
anādya - beginningless, without origin, eternal
compound of an (not) + ādya (first, beginning)
भासनम् (bhāsanam) - shining, illuminating, a light
(noun)
Nominative, neuter, singular of bhāsana
bhāsana - shining, illuminating, splendor, light
verbal noun
from root bhās (to shine)
Root: bhās (class 1)
सर्व-भासाम् (sarva-bhāsām) - of all lights
(noun)
Genitive, feminine, plural of sarvabhās
sarvabhās - all lights, all splendors
Compound type : tatpurusha (sarva+bhās)
- sarva – all, every
pronoun (neuter) - bhās – light, splendor, ray
noun (feminine)
Root: bhās (class 1)
अजरम् (ajaram) - ageless, undecaying
(adjective)
Nominative, neuter, singular of ajara
ajara - ageless, undecaying, not growing old
compound of a (not) + jara (old age, decaying)
अजम् (ajam) - birthless, unborn
(adjective)
Nominative, neuter, singular of aja
aja - birthless, unborn, eternal
compound of a (not) + ja (born)
अचिन्त्यम् (acintyam) - unthinkable, inconceivable
(adjective)
Nominative, neuter, singular of acintya
acintya - unthinkable, inconceivable, beyond thought
Gerundive
compound of a (not) + cintya (to be thought of)
Root: cit (class 10)
निष्कलम् (niṣkalam) - without parts, indivisible
(adjective)
Nominative, neuter, singular of niṣkala
niṣkala - without parts, indivisible, complete
compound of nis (without) + kala (part)
निर्विकारम् (nirvikāram) - changeless, immutable
(adjective)
Nominative, neuter, singular of nirvikāra
nirvikāra - changeless, immutable, without modification or change
compound of nis (without) + vikāra (change)
विगत-करण-जालम् (vigata-karaṇa-jālam) - devoid of the network of senses
(adjective)
Nominative, neuter, singular of vigatakaraṇajāla
vigatakaraṇajāla - devoid of the network of senses/organs
Compound type : bahuvrihi (vigata+karaṇa+jāla)
- vigata – departed, gone, ceased
adjective (neuter)
Past Passive Participle
from root gam (to go) with vi
Prefix: vi
Root: gam (class 1) - karaṇa – sense organ, instrument, action
noun (neuter)
Root: kṛ (class 8) - jāla – net, network, collection
noun (neuter)
जीवनम् (jīvanam) - life, life-force, existence
(noun)
Nominative, neuter, singular of jīvana
jīvana - life, existence, livelihood, giving life
verbal noun
from root jīv (to live)
Root: jīv (class 1)
जीव-शक्तेः (jīva-śakteḥ) - of vital energy, of the life-power
(noun)
Genitive, feminine, singular of jīvaśakti
jīvaśakti - vital energy, life-power, individual soul's power
Compound type : tatpurusha (jīva+śakti)
- jīva – living being, individual soul, life
noun (masculine)
Root: jīv (class 1) - śakti – power, energy, force, faculty
noun (feminine)
Root: śak (class 5)
सकल-कलन-हीनम् (sakala-kalana-hīnam) - free from all mental constructs/divisions
(adjective)
Nominative, neuter, singular of sakalakalanahīna
sakalakalanahīna - devoid of all mental constructs, free from all divisions/fractions
Compound type : bahuvrihi (sakala+kalana+hīna)
- sakala – all, whole, entire, with parts
adjective (neuter) - kalana – calculation, mental activity, division, part, fraction
noun (neuter)
verbal noun
from root kal (to calculate, perceive)
Root: kal (class 10) - hīna – devoid of, without, abandoned
adjective (neuter)
Past Passive Participle
from root hā (to abandon)
Root: hā (class 3)
कारणम् (kāraṇam) - cause, reason, instrument
(noun)
Nominative, neuter, singular of kāraṇa
kāraṇa - cause, reason, instrument, motive
verbal noun
from root kṛ (to do, make)
Root: kṛ (class 8)
कारणानाम् (kāraṇānām) - of causes
(noun)
Genitive, neuter, plural of kāraṇa
kāraṇa - cause, reason, instrument, motive
verbal noun
from root kṛ (to do, make)
Root: kṛ (class 8)