Skip to content
אתר זה לא תומך בגרסאות ישנות של אינטרנט אקספלורר
מומלץ להשתמש בדפדפן גוגל כרום או פיירפוקס מוזילה
(או באינטרנט אקספלורר / edge עדכני)
Enjoy Learning Sanskrit tips, tools, resources and more...
5,87

योगवासिष्ठः       yogavāsiṣṭhaḥ - book-5, chapter-87, verse-6

शान्ततेजस्तमःपुञ्जं विगतार्केन्दुतारकम् ।
अधूमाभ्ररजःस्वच्छमनन्तं शरदीव खम् ॥ ६ ॥
śāntatejastamaḥpuñjaṃ vigatārkendutārakam ,
adhūmābhrarajaḥsvacchamanantaṃ śaradīva kham 6
6. śāntatejastamaḥpuñjam vigatārkendutārakam
adhūmābhrarajaḥsvaccham anantam śaradī iva kham
6. śaradī iva anantam kham śāntatejastamaḥpuñjam
vigatārkendutārakam adhūmābhrarajaḥsvaccham
6. Like the infinite sky (kha) in autumn, whose mass of radiance and darkness is pacified, from which the sun, moon, and stars have departed, and which is pure, free from smoke, clouds, and dust.

Words meanings summery:

(Scroll down for elaborated words morphology)

  • शान्ततेजस्तमःपुञ्जम् (śāntatejastamaḥpuñjam) - whose mass of radiance and darkness is pacified
  • विगतार्केन्दुतारकम् (vigatārkendutārakam) - from which the sun, moon, and stars have departed
  • अधूमाभ्ररजःस्वच्छम् (adhūmābhrarajaḥsvaccham) - clean from smoke, clouds, and dust; pure, clear
  • अनन्तम् (anantam) - endless, infinite, unbounded
  • शरदी (śaradī) - in autumn
  • इव (iva) - like, as, as if
  • खम् (kham) - sky, ether, space

Words meanings and morphology

शान्ततेजस्तमःपुञ्जम् (śāntatejastamaḥpuñjam) - whose mass of radiance and darkness is pacified
(adjective)
Nominative, neuter, singular of śāntatejastamaḥpuñja
śāntatejastamaḥpuñja - whose mass of radiance and darkness is pacified
Compound type : bahuvrihi (śānta+tejas+tamas+puñja)
  • śānta – pacified, calm, tranquil
    adjective (masculine)
    Past Passive Participle
    Derived from root śam (to be calm)
    Root: śam (class 4)
  • tejas – radiance, brilliance, energy
    noun (neuter)
  • tamas – darkness, gloom, ignorance
    noun (neuter)
  • puñja – mass, heap, collection
    noun (masculine)
विगतार्केन्दुतारकम् (vigatārkendutārakam) - from which the sun, moon, and stars have departed
(adjective)
Nominative, neuter, singular of vigatārkendutāraka
vigatārkendutāraka - from which the sun, moon, and stars have departed/disappeared
Compound type : bahuvrihi (vigata+arka+indu+tāraka)
  • vigata – departed, gone, disappeared
    adjective (masculine)
    Past Passive Participle
    Derived from root gam (to go) with prefix vi-
    Prefix: vi
    Root: gam (class 1)
  • arka – sun, ray, praise
    noun (masculine)
  • indu – moon
    noun (masculine)
  • tāraka – star, pupil of the eye
    noun (neuter)
अधूमाभ्ररजःस्वच्छम् (adhūmābhrarajaḥsvaccham) - clean from smoke, clouds, and dust; pure, clear
(adjective)
Nominative, neuter, singular of adhūmābhrarajaḥsvaccha
adhūmābhrarajaḥsvaccha - clean from smoke, clouds, and dust; pure, clear
Compound type : bahuvrihi (a+dhūma+abhra+rajas+svaccha)
  • a – not, non-, un-
    indeclinable
    negation prefix
  • dhūma – smoke, vapor
    noun (masculine)
  • abhra – cloud
    noun (neuter)
  • rajas – dust, pollen, passion
    noun (neuter)
  • svaccha – clean, pure, transparent
    adjective (masculine)
    From su- (good) + accha (clear)
    Prefix: su
अनन्तम् (anantam) - endless, infinite, unbounded
(adjective)
Nominative, neuter, singular of ananta
ananta - endless, infinite, unbounded; a name of Vishnu/Shesha
Compound type : bahuvrihi (a+anta)
  • a – not, non-, un-
    indeclinable
    negation prefix
  • anta – end, limit, boundary
    noun (masculine)
शरदी (śaradī) - in autumn
(noun)
Locative, feminine, singular of śarad
śarad - autumn, year
इव (iva) - like, as, as if
(indeclinable)
खम् (kham) - sky, ether, space
(noun)
Nominative, neuter, singular of kha
kha - sky, ether, space, air